Vận may mỉm cười
May mắn dường như mỉm cười với Chung Ju Yung khi ông xin được một chân khuân vác ở công trình xây dựng trường học Posung (bây giờ là Đại học Korea). Sau đó, ông chuyển đến làm người giao hàng cho cửa hàng gạo Bokheung. Tại đây, Chung Ju Yung nhận ra mình có nhiều cơ hội và quyết định ở lại làm lâu dài. Thời kỳ đó, nhân viên giao hàng của Bokheung được ăn 3 bữa và nhận nửa bao gạo mỗi tháng thay cho tiền lương. Chính sự xa xỉ này đã giữ chân chàng trai nghèo Chung Ju Yung ở lại.
Nhờ sự chăm chỉ, chịu khó, từ một kẻ không xu dính túi, Chung Ju Yung đã có trong tay một cửa hàng phân phối gạo lớn khi mới 22 tuổi. Thế nhưng vận may không ở lại lâu dài với ông, chỉ 2 năm sau khi tiếp quản cửa hàng gạo, vào thời điểm quân đội Nhật chiếm đóng Triều Tiên, việc một người địa phương sở hữu doanh nghiệp thực phẩm bị xem là bất hợp pháp.
Do đó, cửa hàng ông phải đóng cửa. Không nản chí vì mất đi một sản nghiệp lớn, với chút vốn nhỏ trong tay, năm 1940, Chung Ju Yung vay tiền bạn mở gara sửa xe, dù không biết chút gì về cơ khí cũng như xe hơi. Vận rủi chưa hết, một công nhân bất cẩn đã khiến xưởng sửa xe của ông bốc cháy, thiêu rụi mọi thứ. Chung Ju Yung đối mặt với nguy cơ phá sản, nợ nần chồng chất.
Không nản chí, ông lại tiếp tục đi vay nặng lãi để gây dựng lại nhà xưởng. Để cạnh tranh với các xưởng khác, ông làm việc như một công nhân cả ngày lẫn đêm để có thể sửa nhanh gấp 2 đến 3 lần, với giá cao hơn mặt bằng chung. Xưởng sửa xe của Chung Ju Yung lúc này chỉ là một căn lều không được cấp phép và công văn yêu cầu dỡ bỏ căn lều trên đống đổ nát cũ đến mỗi ngày.
| |
| Đi qua tuổi thơ cơ cực, tuổi trẻ nhiều thất bại, ông Chung Ju Yung trở thành ông chủ tập đoàn Huyndai hùng mạnh. |
Không chịu khuất phục, Chung Ju Yung đã liên tục đến đồn cảnh sát khiếu nại mỗi ngày, bất chấp không được tiếp đón. Cuối cùng chính quyền phải chấp nhận cho “túp lều” sửa xe của ông tiếp tục hoạt động. Chỉ trong 3 năm sau đó, ông đã kiếm lời lớn cũng như tăng số nhân công từ 20 lên 70 người. Thế nhưng quân đội Nhật lại ép buộc xưởng sửa xe này của ông phải sáp nhập với một nhà máy thép, buộc Chung Ju Yung trở về quê với số tiền 50.000 won.
Chung Ju Yung tâm niệm rằng, một người sẽ không có vận xấu nếu người đó không tin là có vận xấu. Vận may rủi đến với mọi người đều như nhau, quan trọng là phải nỗ lực và biết chớp thời cơ. Năm 1946 (sau khi hai miền Nam – Bắc Triều Tiên chính thức phân cắt), ngày 25/5/1947, Ju Yung mở lại doanh nghiệp sửa xe, đặt tên cửa hàng là Hyundai để tận dụng cơ hội tái xây dựng và công nghiệp hoá sau chiến tranh. Ban đầu ông định tiếp tục mảng sửa xe, cơ khí nhưng nhanh chóng nhận thấy chúng không lợi nhuận bằng xây dựng công trình bất động sản.
Tại thời điểm đó, ngành xây dựng Hàn Quốc có sự khủng hoảng niềm tin khi các công ty trong nước yếu về kỹ thuật không được giao các dự án lớn. Để tìm kiếm hướng đột phá, Chung Ju Yung đã quyết định đấu thầu các dự án nước ngoài để lấy kinh nghiệm và xây dựng thương hiệu trước khi quay trở về thị trường nội địa.
Chung Ju Yung thành lập Hyundai Civil Industries với 11 nhân viên, đấu thầu thành công dự án đường cao tốc Pallani Narathiwat ở Thái Lan, tiếp đó là những công trình khó khăn ở Nhật Bản và các nước trong khu vực. Hyundai đã tự chế tạo những thiết bị xây dựng và đưa vào thương mại hóa như máy nén áp suất, xe bê tông xi măng... để tự tháo gỡ các khó khăn trong quá trình làm dự án.
Đến khi chiến tranh kết thúc vào năm 1953, Hyundai Construction đã trở thành một trong những công ty xây dựng lớn nhất Hàn Quốc. Ju Yung bắt đầu tính đến các dự án quy mô hơn, trong đó có công trình sửa cầu Indogyo tại Seoul. Với thanh thế ngày càng lan rộng, Hyundai được để ý và mời tham gia thầu nhiều công trình chính phủ, đặc biệt dưới thời Tổng thống Park Chung Hee. Dù lúc đó đã là doanh nhân tiếng tăm lừng lẫy Seoul, Ju Yung vẫn làm việc đến mịt tối và luôn đi bộ 5 km từ văn phòng về nhà, nơi nghỉ ngơi và cũng là kho chứa phụ tùng.
Tờ 500 won “đắt giá”
Năm 1976, Hyundai tung ra mẫu xe hơi đầu tiên tên là “Pony” (Hyundai lần đầu tiên xuất khẩu xe hơi sang Mỹ là năm 1986). Đầu thập niên 1970, Hyundai bành trướng vô cùng mạnh mẽ. Cùng với người vợ Byun Jung Suk, Ju Yung đưa 8 con trai và 1 con gái vào tập đoàn. Khi bắt tay xây dựng công nghiệp đóng tàu, Ju Yung đến hết ngân hàng này đến ngân hàng nước ngoài khác để vay vốn nhưng đều bị từ chối.
Không nản lòng, Ju Yung sang Anh, vào Ngân hàng Barclays tại Luân Đôn, ông rút ra tờ 500 won với hình con tàu mà người Triều Tiên từng đóng vào thế kỷ 16 (300 năm trước khi người Anh cho ra đời con tàu sắt đầu tiên của họ). Chung Ju Yung nhấn mạnh rằng công nghiệp đóng tàu Triều Tiên hẳn có thể tiến xa từ lâu nếu không bị triều đại Joseon cản trở. Với tờ tiền trong tay, Chung Ju Yung đã được vay 50 triệu USD từ Barclays.
Cơn bùng nổ dầu hỏa 1973 là một trong những bệ phóng đưa Hyundai vào danh sách những tập đoàn khổng lồ thế giới. Trước thập niên 1970, Hàn Quốc chưa có con tàu nào lớn hơn 10.000 tấn nhưng lời quảng cáo về Hyundai của Tổng thống Park Chung Hee đã giúp Hyundai đem lại hợp đồng đầu tiên với 2 tàu dầu 240.000 tấn đặt từ Hy Lạp.
Tiếp đó là đơn đặt hàng từ Hong Kong và Nhật. Năm 1975, Chính phủ Hàn Quốc ra lệnh tất cả dầu nhập từ Trung Đông phải được chở bằng tàu dầu Hàn Quốc. Nhờ vậy, cuối thập niên 1980, Hyundai đã trở thành nhà đóng tàu lớn nhất thế giới.
Đến thập niên 1980, Hyundai là doanh nghiệp gia đình lớn nhất Hàn Quốc. Từ xây dựng, xe hơi, đóng tàu, Chung Ju Yung thành lập Hyundai Electronics - nơi không đầy 10 năm sau trở thành nơi sản xuất chip vi tính lớn thứ hai thế giới. Năm 1985, ông yêu cầu người em trai Chung Se Yung chịu trách nhiệm thành lập một nhà máy xe tại Mỹ. Năm 1986, những chiếc Hyundai Excel đầu tiên, với thiết kế Ý và động cơ Mitsubishi, bắt đầu lăn bánh trên xa lộ Hoa Kỳ.
Trước thời điểm xảy ra vụ đại khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997, doanh số hàng năm Hyundai đã vượt hơn 90 tỷ USD, và Chung Ju Yung (với gia sản 6 tỷ USD) trở thành người giàu nhất Hàn Quốc. Trước khi chuyển ghế chủ tịch tập đoàn cho các con vào năm 1987, Chung Ju Yung đã xây dựng thành công một công ty đóng tàu lớn nhất và một công ty xe hơi hàng đầu Hàn Quốc. Trả lời phỏng vấn báo Time năm 1992, Chung Ju Yung đã khảng khái: “Bằng sáng kiến, cần cù và khả năng, tôi đã đưa công ty phát triển”.
Với thành tích đầy thuyết phục, Chung Ju Yung được tặng huy chương từ Nữ hoàng Anh Elizabeth II. Và năm 1982, ông trở thành doanh nhân không phải người Mỹ đầu tiên nhận bằng tiến sĩ danh dự về kinh thương từ Đại học George Washington.
Tại Hàn Quốc, Chung Ju Yung liên tiếp giữ ghế chủ tịch Liên đoàn công nghiệp Hàn Quốc trong gần một thập niên và là một trong những người tham gia đàm phán giúp Seoul giành quyền đăng cai Thế vận hội 1988. Như hầu hết tỷ phú tự lập, Chung Ju Yung bắt đầu ôm mộng chính khách.
Năm 1992, với tài sản cá nhân 4 tỷ USD (người giàu nhất Hàn Quốc thời điểm đó), ông tuyên bố tranh cử tổng thống. Đảng Nhân dân thống nhất của ông giành 16% phiếu và sự nghiệp chính trị Ju Yung có lẽ còn đi xa nếu không bị cản trở từ quy kết của Chính phủ Kim Young Sam về việc Ju Yung dùng quỹ công ty cho chiến dịch vận động tranh cử.
Giấc mơ dang dở
Mặc dù giàu có nhưng Chung Ju Yung sống rất tiết kiệm, ngay cả gia đình ông cũng chi tiêu hợp lý chứ không phung phí. Gia tộc Hyundai đến ngày nay vẫn có thói quen ghi lại các khoản chi tiêu hàng ngày, đây là một điều hiếm trong số các gia đình tài phiệt của Hàn Quốc.
Bên cạnh đó, bản thân Chung Ju Yung cũng chưa bao giờ trách cứ thân phận nông dân nghèo khổ của mình ngày bé, thay vào đó, ông cảm ơn số phận đã cho ông nghị lực để tiến về phía trước. Nhà sáng lập Hyundai cho rằng người thành công hay thất bại khác nhau ở quá trình nỗ lực và cách nhìn nhận kết quả chứ không phải do xuất phát điểm.
Trong suốt cuộc đời, giấc mơ trở lại quê cha đất tổ luôn ám ảnh Chung Ju Yung. Năm 1998, ông là công dân Hàn Quốc đầu tiên bước qua biên giới Cộng hoà dân chủ nhân dân Triều Tiên mà không có quân đội đi kèm. Ông đã đánh cắp tiền bán một con bò của cha để làm lộ phí xuống miền Nam, gây dựng sự nghiệp từ bàn tay trắng. Và rồi, Chung Ju Yung - doanh nhân thành đạt nhất Hàn Quốc dắt một con bò băng ngang Bàn Môn Điếm trở lại miền Bắc để “trả lại” món nợ đầy nước mắt năm xưa.
Đó là một trong 1.001 con bò được Chung Ju Yung tặng nông dân làng Asan, làng quê nơi ông sinh ra và lớn lên. Một trong những dự án chính của Ju Yung trong chuyến đi trên là thương nghị với Chính phủ Bình Nhưỡng về công trình khu du lịch tại núi Keumgang thuộc địa phận của Triều Tiên. Tuy nhiên, vào ngày 21/3/2001, Chung Ju Yung đã mất trước khi toàn bộ công trình hoàn thành...
Đối với người dân Hàn Quốc, Chung Ju Yung là huyền thoại khởi nghiệp và là niềm tự hào của dân tộc.