Chuyện luật pháp và uy quyền

(PLVN) - Sau vụ việc bạo lực hỗn loạn tại trụ sở tòa nhà Quốc hội Mỹ ở thủ đô Washington, Tổng thống đương nhiệm nhưng sắp mãn nhiệm của nước này Donald Trump bị hàng loạt mạng xã hội không cho sử dụng nữa. Twitter, Facebook, Youtube và một số hãng cung ứng dịch vụ cơ sở hạ tầng kỹ thuật cho những nền tảng truyền thông mà ông Trump có thể sử dụng thay thế như Amazon hay Apple cũng đã cấm cửa những nền tảng truyền thông này. 
Là tín đồ của mạng xã hội, giờ đây ông Trump lại bị mạng xã hội quay lưng, tẩy chay.
Là tín đồ của mạng xã hội, giờ đây ông Trump lại bị mạng xã hội quay lưng, tẩy chay.

Trong những ngày cuối cùng ở nhiệm sở, ông Trump không những chỉ bị Hạ viện quyết định khởi động quy trình luận tội phế truất với cáo buộc kích động những người ủng hộ nổi loạn để mình được tiếp tục cầm quyền và bị ngày càng nhiều đồng minh trong Đảng Cộng hòa buông bỏ mà còn bị mất phương cách truyền thông với thế giới bên ngoài.

Trên thế giới trong những năm vừa qua không có vị lãnh đạo quốc gia nào sử dụng nhiều và hữu hiệu các mạng xã hội để cầm quyền và hoạt động chính trị như ông Trump. Bây giờ, ông Trump không những chỉ cô độc mà còn bị buộc phải im lặng.

Ở đây có chuyện luật pháp nhà nước và uy quyền của các mạng xã hội. Nhà nước có thể dùng luật pháp để chế tài hoạt động của các mạng xã hội và nền tảng truyền thông. Trên thực tế cho đến nay, ở rất nhiều nơi trên thế giới, hệ thống pháp luật và mạng lưới các thể chế công quyền ngày càng thêm hoàn thiện và chặt chẽ để khép hoạt động của các mạng xã hội và nền tảng truyền thông vào kỷ cương.

Pháp luật xác định trách nhiệm của các mạng xã hội và nền tảng truyền thông trước lợi ích an ninh quốc gia, trước đòi hỏi về đảm bảo những chuẩn mực về đạo đức và văn hóa trong xã hội. An ninh mạng và tội phạm qua mạng là những vấn đề ngày càng thêm nhức nhối ở mọi nơi trên thế giới. Đã qua rồi cái thời những mạng xã hội và nền tảng truyền thông muốn làm gì thì làm. 

Nhưng các mạng xã hội và nền tảng truyền thông đã trở thành quyền lực mới ở mọi nơi trên thế giới. Chỉ riêng việc các mạng xã hội và nền tảng truyền thông cấm cửa ông Trump đã đủ để phản ánh rất rõ ràng mối quan hệ giữa trách nhiệm và uy quyền của họ. Biện minh cho quyết sách của mình bằng lập luận rằng ông Trump lợi dụng mạng xã hội và nền tảng truyền thông để làm chính trị mà lại theo hướng kích động bạo loạn cũng như thông tin sai như thế, các mạng xã hội và nền tảng truyền thông kia nhằm đồng thời hai mục đích là vừa thể hiện trách nhiệm của họ như pháp luật đòi hỏi, lại vừa thể hiện uy quyền của chính họ. 

Cũng ở trường hợp ông Trump hiện tại có thể thấy được rõ nhất điều này. Tổng thống Mỹ như ông Trump có quyền lực rất lớn ở nước Mỹ và có ảnh hưởng rất lớn đối với thế giới bên ngoài. Vậy mà chỉ một quyết định của các mạng xã hội hay nền tảng truyền thông lại có thể biến Tổng thống Mỹ như ông Trump trở thành người khác và có thể kiềm chế được mức độ cũng như phạm vi hoạt động chính trị của ông Trump.

Nhà nước có thể dùng pháp luật để quản lý việc sử dụng các mạng xã hội và nền tảng truyền thông để làm chính trị, trong khi các mạng xã hội và nền tảng truyền thông cũng có thể sử dụng chính thế mạnh, tiềm lực và sản phẩm, dịch vụ của họ để hoạt động chính trị. 

Cũng chính vì thế mà mối quan hệ tương tác hay cuộc giằng co giữa pháp luật liên quan đến các mạng xã hội và nền tảng truyền thông với uy quyền của các mạng xã hội và truyền thông sẽ là một trong những vấn đề rất nan giải nhưng đòi hỏi cấp thiết phải được xử lý thoả đáng kịp thời về chính trị, xã hội và pháp lý trong thế giới hiện đại. 

Đọc thêm