Chỉ 2 ngày trước khi ông Biden chính thức nhậm chức Tổng thống Mỹ, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Mike Pompeo công khai đánh giá chính sách của Trung Quốc đối với người theo đạo Hồi ở vùng Tân Cương là diệt chủng. Hồi năm ngoái, chính ông Biden trong phát biểu công khai đã nhìn nhận như thế. Người kế nhiệm ông Pompeo trong chính quyền mới là ông Antony Blinken đã bày tỏ sự đồng tình với quan điểm với ông Pompeo và khẳng định chính quyền mới ở Mỹ về cơ bản sẽ tiếp tục định hướng chính sách của chính quyền tiền nhiệm đối với Trung Quốc.
Gần như trùng vào thời điểm ông Biden đọc lời tuyên thệ nhậm chức ở Mỹ, phía Trung Quốc tuyên bố trừng phạt một loạt chức sắc trong chính quyền của ông Trump, trong đó có ông Pompeo và gần hết những cộng sự thân cận của ông Trump có liên quan đến việc hoạch định, tư vấn và triển khai thực hiện chính sách và chiến lược của chính quyền của ông Trump đối với Trung Quốc. Lần đầu tiên, phía Trung Quốc trừng phạt trực tiếp thành viên của giới chức sắc chức quyền ở Mỹ.
Ông Pompeo thể hiện quan điểm của chính quyền sắp mãn nhiệm, nhưng đẩy chính quyền kế nhiệm vào tình thế rất khó có thể đánh giá khác cho dù chưa công khai thể hiện đánh giá cũng như thế về chính sách của Trung Quốc đối với người theo đạo Hồi ở vùng Tân Cương. Cáo buộc diệt chủng là rất nặng nề và nghiêm trọng cả về chính trị lẫn pháp lý quốc tế và luôn là chuyện thuộc diện tày đình trong quan hệ giữa các quốc gia với nhau.
Trung Quốc trừng phạt trực tiếp thành viên cấp cao của chính phủ Mỹ cũng là chuyện kinh thiên động địa trong mối quan hệ song phương đến nay giữa đôi bên. Những người bị Trung Quốc trừng phạt giờ không còn tại nhiệm nhưng việc này dường như để cảnh báo và răn đe chính quyền mới.
Chính quyền mới ở Mỹ bị thêm khó xử trong quan hệ với Trung Quốc. Dù vậy, những cú đòn nặng nói trên từ hai phía báo hiệu phía trước là thời kỳ không được yên bình và thuận lợi cho mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc. Ông Biden phải tập trung nhiều nhất và dành ưu tiên chính sách cao nhất cho đối nội trong thời gian nhất định sắp tới và chỉ sau đó mới thật sự lưu tâm tới việc xử lý quan hệ của Mỹ với Trung Quốc.
