Hàn Quốc: 14.000 người tử vong trong vụ bê bối máy tạo độ ẩm chứa chất diệt khuẩn

Quyết định đầy hối hận

Năm 2010, khi vợ mang bầu đứa con thứ 2, anh Ahn Seong-woo đã mua một chiếc máy tạo ẩm đặt trong nhà với ý nghĩ rằng mình đang tạo ra một môi trường lành mạnh cho vợ. Ahn không thể ngờ rằng quyết định đó lại mang đến bi kịch. Tháng 2/2011, vợ của anh Ahn đột ngột bị khó thở. Cô được đưa đến bệnh viện nhưng kết quả chẩn đoán phổi của cô đã bị phá hủy hoàn toàn. Cô và đứa trẻ mà trong bụng đã chết chỉ sau đó vài ngày. Cậu con trai còn sống sót của họ cũng bị xơ phổi. 

Được gọi là máy tạo độ ẩm khử trùng, sản phẩm mà anh Ahn và nhiều người Hàn Quốc đã mua quảng cáo rằng có thể diệt vi khuẩn bên trong máy tạo độ ẩm mà không gây hại cho cơ thể con người. Từ năm 1994 đến 2011, mỗi năm, hàng trăm ngàn sản phẩm này đã được bán ra tại. Một thống kê cho hay, khoảng 8 triệu người ở Hàn Quốc được cho là đã tiếp xúc với nó. Mối liên hệ giữa máy tiệt trùng, máy tạo độ ẩm và những tổn thương cũng như những ca tử vong do sử dụng sản phẩm này đã được thể hiện rõ ràng khi vợ của anh Ahn qua đời. 

Chỉ trong mùa xuân năm 2011, 7 thai phụ bị bệnh hô hấp đột ngột đã được đưa đến bệnh viện, dấy lên hồi chuông báo động cho công chúng. 4 người trong số này đã chết vì suy phổi. Các bác sĩ bị bối rối bởi một căn bệnh không rõ nguyên nhân, họ đã tập hợp lại để giải quyết bí ẩn.

Dưới áp lực gia tăng, Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh (CDC) Hàn Quốc cuối cùng đã tiến hành một nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu được công bố vào ngày 31/8/2011 đã chỉ ra rằng máy khử trùng làm ẩm có thể là nguyên nhân. Một thử nghiệm trên động vật kéo dài  2 tháng đã xác nhận phát hiện này. Tháng 11/2011, CDC Hàn Quốc chính thức xác nhận chất diệt khuẩn trong máy tạo ẩm của hãng Oxy-Reckitt Benckiser của Anh có độc tố gây hại cho sức khỏe con người và ra lệnh thu hồi toàn bộ các sản phẩm này.

Vô hại trên da, chết người khi hít phải

Vụ bê bối máy tạo khử trùng độ ẩm có một lịch sử lâu dài. Tháng 11/1994, một công ty Hàn Quốc có tên là Yugong, hiện đã đổi tên thành SK Chemical - đã bắt đầu bán một chất khử trùng trong máy làm ẩm trên thị trường nội địa mà họ tuyên bố là có khả năng diệt vi khuẩn trong máy tạo độ ẩm. Các công ty khác cũng làm theo, chủ yếu sử dụng 2 loại hóa chất là  polyhexamylene guanidine phosphate (PHMG) và oligo guanidinium-clorua (PGH). 

Các chất này thường được thêm vào dầu gội, khăn ướt và chất tẩy rửa cho nước và bể tự hoại, PHMG và PGH được cho là vô hại khi tiếp xúc với da người.

Tuy nhiên, việc hít phải đã được chứng minh là một vấn đề khác. Hiện tại, người ta đã biết rằng khi một máy làm ẩm làm bốc hơi PHMG và PGH và giải phóng chúng vào không khí, chúng sẽ xâm nhập vào phổi và phá hủy các mô cơ thể. Khi tổn thương, các mô bắt đầu cứng lại, dẫn đến một tình trạng gọi là xơ phổi. Tổn hại nghiêm trọng sẽ gây khó thở và trong trường hợp xấu nhất là tử vong. 

Tuy nhiên, trước năm 2011, không có công ty hay cơ quan chính phủ nào xác định ảnh hưởng của việc hít phải PHMG và PGH cũng như các hóa chất khác được sử dụng trong máy khử trùng độ ẩm gây ra cho con người. Bắt đầu từ tháng 10/2000, công ty con của Hàn Quốc của công ty hàng tiêu dùng đa quốc gia Oxy-Reckitt Benckiser cũng đã sử dụng PHMG trong máy tạo độ ẩm. 

Sản phẩm của công ty bị quy trách nhiệm đã khiến hàng trăm người tử vong. Trong một động thái được xem là trốn tránh trách nhiệm, Oxy-Reckitt Benckiser đã thuê 2 giáo sư đại học viết báo cáo từ chối mọi mối liên hệ giữa các nạn nhân của bệnh nhân và sản phẩm của công ty. Cảnh sát sau đó đã bắt giữ 2 người đàn ông này.

Truyền thông Hàn Quốc cũng cho hay, vào tháng 12/2011, công ty Oxy-Reckitt Benckiser cũng đã tự tái cấu trúc từ một công ty thương mại công khai thành một công ty TNHH để bảo vệ họ khỏi trách nhiệm hình sự.

Ước tính giật mình

Nghiên cứu mới nhất của Ủy ban Đặc biệt về Điều tra thảm họa xã hội tiến hành được công bố tuần qua cho thấy, số người trưởng thành tử vong sau khi được chẩn đoán là bệnh nhân mắc các bệnh do sử dụng sản phẩm trên như hen suyễn và bệnh phổi kẽ khoảng từ 13.000-16.000 người, cao gấp khoảng 10 lần so với con số 1.553 được ghi nhận trước đó. 

Bên cạnh đó, nghiên cứu còn cho thấy, từ năm 1994 đến năm 2011, khoảng 6,3 triệu người đã sử dụng máy tạo độ ẩm chứa chất diệt khuẩn trên. Các hộ gia đình có phụ nữ mang thai hoặc trẻ em từ 7 tuổi trở xuống có khả năng sử dụng các sản phẩm này lần lượt cao gấp 1,2 lần và 1,8 lần so với những gia đình không có 2 nhóm đối tượng trên. 

Cũng theo nghiên cứu, khoảng 670.000 người gặp vấn đề sức khỏe do các chất khử trùng, trong đó có khoảng 520.000 người đã thông báo các triệu chứng hoặc bệnh mới sau khi sử dụng chúng. Trong số những người gặp vấn đề sức khỏe, ước tính có khoảng 550.000 người đã được điều trị y tế, trong đó viêm mũi là căn bệnh phổ biến nhất trong số những người sử dụng với 342.111 người; tiếp theo là bệnh phổi với 203.060 người, kế đến là bệnh ngoài da với 165.537 người và hen suyễn là 139.051 người. 

Đây cũng là nghiên cứu đầu tiên xem xét các trường hợp tử vong do vụ bê bối y tế trên. Nghiên cứu này có biên độ sai số 1,41% và mức độ tin cậy 95%. Phó Chủ tịch Ủy ban Đặc biệt về Điều tra thảm họa xã hội Choi Ye-yong cho rằng Chính phủ Hàn Quốc cần tiến hành cuộc điều tra chi tiết về vấn đề trên, có thể trên quy mô toàn dân số.

Phải đến tháng 4/2016, Oxy-Reckitt Benckiser mới chính thức lên tiếng xin lỗi về vụ việc, đồng thời cam kết chi 9 triệu USD bồi thường cho các nạn nhân. Tháng 5/2016, Giám đốc chi nhánh công ty tại Hàn Quốc Ata Safdar đã phải cúi đầu nhận lỗi trước các nạn nhân và gia đình của họ về việc công ty đã bán một số chất khử trùng bị lỗi khiến hàng trăm người bị bệnh và tử vong.

Đây cũng là lần đầu tiên một đại diện của công ty này công khai xin lỗi và nhận trách nhiệm về vụ tai tiếng của công ty mình. “Chúng tôi thực sự xin lỗi vì lời hối lỗi của chúng tôi đến quá muộn vì 5 năm đã trôi qua. Đây thực sự là một điều quá đỗi đau lòng”, ông Safdar nói.

Tuy nhiên, lời sám hối muộn màng của ông ta không thể xoa dịu nỗi đau của những người đã mất đi thân nhân. Nhiều người trong số này đã lao lên tát, đấm đá ông ta. Tại cuộc họp báo, Atar Safdar cũng thông báo công ty sẽ lập quỹ bồi thường khoảng 4 triệu USD để hỗ trợ cho các nạn nhân may mắn thoát nạn và gia đình của họ. 

Đến tháng 1/2017, liên quan đến vụ bê bối, cựu giám đốc điều hành người Hàn Quốc của công ty là Shin Hyun-woo đã bị kết án 7 năm tù vì tội vô ý giết người và quảng cáo sai về sản phẩm của công ty. Một số hãng bán lẻ của Hàn Quốc cũng đã bị buộc tội bán sản phẩm độc hại.