Tuổi thơ cơ cực
Ngoài tham gia thi đấu, Ortiz còn là Giám đốc điều hành của dòng thiết bị và quần áo MMA Punishment Athletics. Anh cũng sở hữu một phòng tập MMA ở quê nhà Huntington Beach, California. Vào ngày 7 tháng 7 năm 2012, Ortiz trở thành người thứ 9 được giới thiệu vào Đại sảnh Danh vọng của UFC.
Vào ngày 5 tháng 11 năm 2020, Ortiz được công bố là một trong những người chiến thắng trong cuộc bầu cử Hội đồng Thành phố Huntington Beach trở thành Thị trưởng được người dân ủng hộ và là người trung thành với Tổng thống Donald Trump.
Ortiz sinh ra ở Huntington Beach, California, nơi anh sống cho đến khi chuyển đến Santa Ana, California năm 5 tuổi. Anh là con trai của Joyce và Samuel Ortiz. Cha anh là người gốc Mexico và mẹ anh có gốc Pháp và Bồ Đào Nha. Ortiz được cha đặt cho biệt danh "Tito" khi mới một tuổi. Ortiz có một tuổi thơ khó khăn: cả cha và mẹ anh đều nghiện heroin, trong khi Ortiz dính líu đến các băng nhóm đường phố, bị đưa vào các phòng trọ dành cho trẻ vị thành niên và sử dụng các loại ma túy như cocaine và PCP. Cha mẹ anh ly hôn khi anh mới mười ba tuổi và mẹ anh đưa Ortiz theo cô trở lại Huntington Beach.
Khi chỉ mới 7 tuổi, Ortiz đã phải tự kiếm sống bằng cách bán cá mà anh bắt được tại một bến tàu địa phương và sau đó theo học tại trường trung học Huntington Beach, nơi anh bắt đầu tập đấu vật vào năm thứ hai. Anh tỏ ra rất xuất sắc trong môn thể thao này, giành chức vô địch CIF ở mức 189 pound và đứng thứ tư trong giải đấu cấp bang với tư cách là học sinh cuối cấp. Khi Ortiz mười tám tuổi, mẹ của anh ta đuổi anh ta ra khỏi nhà và anh bắt đầu sống với một trong những người anh em của mình trong khi làm công việc lao động chân tay và sau đó nghiện methamphetamines.
Năm 19 tuổi, Ortiz tình cờ gặp một huấn luyện viên đô vật cũ ở trường trung học, một võ sĩ UFC tương lai và huấn luyện viên trưởng môn đấu vật tại Đại học Golden West, Paul Herrera, người đã khuyến khích anh đăng ký vào trường. Ortiz sau đó bắt đầu tham dự Golden West, nơi anh từng là nhà vô địch tiểu bang California và Toàn Mỹ trong hai năm liên tiếp trước khi chuyển trường Đại học Bang California tại Bakersfield, nơi anh tiếp tục đấu vật nhưng không tham gia toàn thời gian. Ortiz cũng tập luyện với võ sĩ UFC và đô vật đồng nghiệp, Tank Abbott.
 |
| Hình ảnh Ortiz trên võ đài. |
Khi còn học đại học, Ortiz thi đấu nghiệp dư vì đam mê chứ không vì tiền thưởng hay hợp đồng. Lần ra mắt võ thuật tổng hợp đầu tiên của Ortiz là tại UFC 13 năm 1997. Anh đánh bại Wes Albritton trong một trận đấu thay thế và giành chiến thắng bởi trọng tài cho dừng trận đấu ở 0:31 của ngay hiệp đầu tiên. Anh được chọn để đối đầu với Guy Mezger trong trận chung kết hạng Light Heavyweight sau khi Enson Inoue không thể tiếp tục vì chấn thương.
Mặc dù áp đảo Mezger lúc đầu, Ortiz đã thua trận vào lúc 2:00 ở hiệp đầu tiên bởi một đòn siết nghẹt thở. Sau khi trở lại với chiến thắng TKO trước Jeremy Screeton tại West Coast NHB Championships 1, Ortiz đấu với võ sĩ xếp hạng hàng đầu vàNhà vô địch giải đấu hạng nặng hạng nhẹ UFC 12 Jerry Bohlander tại UFC 18. Ortiz chiếm ưu thế trong giao tranh và giành chiến thắng nhờ TKO. Ortiz sau đó đã trả thù cho trận thua Mezger tại UFC 19 bằng TKO.
Ortiz từng cho biết nhà vô địch hạng nặng UFC Bas Rutten chính là nguồn cảm hứng trong những ngày đầu trong sự nghiệp thi đấu của anh: "Tôi rất ngưỡng mộ Bas Rutten. Bas là thần tượng của tôi. Mọi người chỉ sợ hãi khi đánh nhau với anh ấy, anh ấy là một người đàn ông mạnh mẽ. Tôi nghĩ đó là điều tôi cần làm bây giờ. Nếu tôi tập luyện chăm chỉ như anh ấy thì một ngày nào đó tôi sẽ giỏi như anh ấy và hai năm sau hãy nhìn xem tôi đang ở đâu, tôi đang ở trên đỉnh thế giới. Tôi phải nói lời cảm ơn đến anh ấy, (Bas) vì đã giúp tôi bằng cách khiến tôi tin vào những giấc mơ.".
Năm 1999, Ortiz đấu với Frank Shamrock để tranh đai vô địch hạng nhẹ UFC tại UFC 22. Mặc dù có thể khống chế Shamrock trong phần lớn thời gian của cuộc chiến, nhưng cuối cùng Ortiz vẫn bị thua do sự phản công vũ bão của Frank. Sau chiến thắng, Shamrock giải nghệ và bỏ trống chức vô địch. Ortiz đã đánh bại Silva để giành chức vô địch hạng bán nặng còn trống tại UFC 25 thông qua quyết định nhất trí của trọng tài. Anh tiếp tục bảo vệ đai vô địch với kỷ lục năm lần trong ba năm sau đó, đánh bại Yuki Kondo, Evan Tanner, Elvis Sinosic, Vladimir Matyushenko và người đứng đầu Lion's Den Ken Shamrock.
 |
| Hình ảnh dũng mãnh trên sàn đấu. |
Tại UFC 44, sau thời gian dài gần một năm dừng thi đấu, Ortiz đã đấu với Nhà vô địch hạng nhẹ tạm thời Randy Couture, người đã đánh bại Chuck Liddell để giành danh hiệu tạm thời tại UFC 43 vào tháng 9/2003. Couture đánh bại Ortiz thông qua quyết định nhất trí của trọng tài. Trận thua đã kết thúc triều đại danh hiệu gần 3 năm rưỡi của Ortiz, đây là triều đại vô địch hạng này dài nhất cho đến khi Jon Jones bảo vệ thành công chức vô địch lần thứ sáu vào ngày 21/9/2013.
Sau khi anh thua Couture, Ortiz đối mặt với Chuck Liddell tại UFC 47, thua TKO trong vòng thứ hai. Sau sáu tháng nghỉ thi đấu, Ortiz trở lại và có chiến thắng quyết định nhất trí trước người mới Patrick Côté tại UFC 50 và quyết định hòa trước Vitor Belfort tại UFC 51.
Vào tháng 2/2005, Ortiz tạm rời khỏi UFC và được mời tham gia một số chương trình khuyến mãi, bao gồm Giải vô địch đấu tranh PRIDE và Liên minh chiến đấu thế giới do Don King chống lưng. Ortiz và võ sĩ Fabiano Iha thậm chí còn thuê chủ ngân hàng đầu tư Stan Medley để tổ chức một giải đấu mới, The Xtreme Fighting Championship, công khai. Nhưng không một nỗ lực nào trong số này có kết quả. Ortiz đã chọn thử sức mình với đấu vật chuyên nghiệp, ký hợp đồng với Total Nonstop Action Wrestling với tư cách là trọng tài khách mời.
Vào tháng 11/2005, chủ tịch UFC Dana White thông báo Ortiz và Ken Shamrock sẽ huấn luyện loạt phim truyền hình thực tế The Ultimate Fighter 3 trên Spike TV, được công chiếu vào tháng 4 năm 2006. Trận đấu đầu tiên của Ortiz trong lần trở lại diễn ra tại UFC 59 vào ngày 15/4/2006, so với trước đó Người chiến thắng The Ultimate Fighter 1 Forrest Griffin. Ortiz đã giành chiến thắng thông qua quyết định hòa.
Trận đấu tiếp theo của anh là đấu với Ken Shamrock tại UFC Hall of Famer tại UFC 61 vào ngày 8 tháng 7 năm 2006, trận đấu kết thúc cuộc so tài chính trên The Ultimate Fighter 3. Shamrock thua ở vòng đầu tiên bằng TKO do bị Ortiz đánh (cùi chỏ). Vào ngày 25/8/2006, tại UFC 62, Dana White thông báo một trận tái đấu giữa Ortiz và Shamrock vào ngày 10 tháng 10 năm 2006, trên Spike TV, như là sự kiện chính của Ortiz vs. Shamrock 3: The Final Chapter. Ortiz đánh bại Shamrock lần thứ ba trong cuộc đấu này. Vào ngày 30/12/2006, tại UFC 66, trận tái đấu của Ortiz với Chuck Liddell (tranh đai vô địch UFC) đã kết thúc trong thất bại do trọng tài dừng ở hiệp thứ ba.
Sau đó anh đã chiến đấu với người chiến thắng Rashad Evans trong The Ultimate Fighter 2 bất bại vào ngày 7/7/2007, tại UFC 73. Ortiz đã chiếm ưu thế cuộc chiến ngay từ đầu, hạ gục Evans và kiểm soát anh ta. Trong hiệp thứ hai, Ortiz một lần nữa giành quyền kiểm soát và gần như hạ gục Evans.
Trận đấu kết thúc với tỷ số hòa sau khi Ortiz bị phạt vì hành vi giật hàng rào. Trận đấu cuối cùng của Ortiz trong hợp đồng của anh ấy với UFC là một trận thua trước Lyoto Machida bất bại lúc bấy giờ tại UFC 84 vào ngày 24 tháng 5 năm 2008. Trận đấu kết thúc việc Ortiz ở lại với suất thăng hạng khi anh chọn không tái ký, với lý do thất vọng với chủ tịch UFC Dana White.
Sau khi rời UFC, Ortiz đã được tiếp cận với nhiều chương trình khuyến mãi, bao gồm EliteXC, Affliction và American Fight League hiện đã không còn tồn tại. Tuy nhiên, một điều khoản trong hợp đồng UFC cũ của anh ấy đã cấm anh ấy ký kết hoặc chiến đấu cho bất kỳ tổ chức nào khác cho đến khoảng tháng 4 đến tháng 6 năm 2009. Cho đến khi trở lại UFC, Ortiz được coi là đại lý tự do lớn nhất trên thị trường.
Vào ngày 6/10/2008, Ortiz đã trải qua cuộc phẫu thuật lưng ở Las Vegas, Nevada. Theo trang web của anh, anh ấy đã bị đau lưng kể từ cuộc chiến với Randy Couture.
Vào thứ Tư, ngày 17/12/2008, Affliction Entertainment thông báo rằng Ortiz sẽ là một phần của nhóm phát sóng cho Affliction: Day of Reckoning . Ortiz đã nói rằng anh sẽ tái đấu vào tháng 8/2009, nhưng điều này đã không xảy ra.
Trở lại với UFC và tham gia chính trường
Là một phần của sự trở lại UFC, Ortiz bắt đầu tập luyện với võ sư jiu-jitsu gốc Brazil và huấn luyện viên judo Cleber Luciano (học trò của Royler Gracie ). Ortiz trước đó từng được đào tạo ngắn hạn với Luciano vào năm 1997, khi anh vẫn còn là sinh viên tại Golden West College.
Vào ngày 17/7/2009, cả Ortiz và Dana White đều tuyên bố rằng họ đã có thỏa thuận. Một tuần sau, White tuyên bố tái ký hợp đồng với Tito. Ortiz nói rằng anh ta sẽ trở lại cho một thỏa thuận sáu trận đấu mà anh ta và White đã thực hiện. White chính thức thông báo về sự trở lại của Ortiz trong một cuộc gọi hội nghị vào ngày 31/7/2009. White đề cập rằng "mọi người muốn xem Tito chiến đấu" và "Tito sẽ giải nghệ trong UFC". Mark Coleman được mệnh danh là đối thủ của Ortiz trong trận trở lại lồng bát giác tại UFC 106. Tuy nhiên, Coleman đã rút lui khỏi trận đấu này do bị rách MCL cấp độ hai và được thay thế bằng Forrest Griffin.
Trận đấu giữa Ortiz với Griffin đã được thăng hạng lên ngôi vô địch UFC 106. Griffin đã thắng trong giao tranh quyết định, cho thấy khả năng đánh vượt trội. Trong khi Ortiz có thể đảm bảo hạ gục trong hiệp đầu tiên và hiệp thứ hai, Griffin đã cho thấy sự cải thiện đáng kể kể từ cuộc giao tranh đầu tiên của họ và giữ cho cuộc giao tranh đứng trong suốt hiệp thứ ba, dẫn đến chiến thắng quyết định của trọng tài.
 |
| Thông điệp truyền cảm hứng "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại". |
Vào ngày 5 tháng 12, có thông báo Ortiz sẽ huấn luyện mùa thứ 11 của The Ultimate Fighter, với huấn luyện viên đối lập là Chuck Liddell. Anh được lên kế hoạch tái đấu với Liddell lần thứ ba vào cuối mùa giải và sau đó rút lui khỏi trận đấu. Vào ngày 7/4/2010, chủ tịch UFC Dana White cho biết Liddell vs. Ortiz 3 đã được lên kế hoạch là sự kiện chính của UFC 115. Tuy nhiên, vào ngày 12/4/2010, UFC xác nhận sự kiện chính của là Liddell vs. Rich Franklin.
Ortiz đấu với Matt Hamill vào ngày 23/10/2010, tại UFC 121. Hamill là lựa chọn tổng thể đầu tiên của Ortiz trong phần 3 của Những chiến binh tối thượng. Ortiz đã thua trận đấu với quyết định nhất trí của trọng tài.
Chủ tịch UFC Dana White đã ám chỉ về khả năng Tito Ortiz sẽ rời UFC trong một cuộc phỏng vấn sau trận đấu sau UFC 121, ông nói rằng: “Chúng ta đều biết điều gì sẽ xảy ra khi các chàng trai thua bốn trận trong UFC”. Tuy nhiên, không có tuyên bố chính thức nào xác nhận điều này. Vào ngày 7 tháng 11, trong một câu trả lời với một người hâm mộ qua Twitter của mình, Ortiz tuyên bố rằng anh ấy sẽ lại chiến đấu tại UFC.
Ortiz dự kiến sẽ đối đầu với Antônio Rogério Nogueira vào ngày 26/3/2011, tại UFC Fight Night 24. Chủ tịch UFC Dana White nói rằng ông đã dự kiến loại Ortiz khỏi UFC sau trận thua Hamill, nhưng quyết định cho anh ta một cơ hội cuối cùng trước Nogueira. Ortiz bị một vết cắt trên mắt và chấn động trong khi tập luyện cho trận chiến với Nogueira và buộc phải rút lui. Anh ấy được thay thế bởi Phil Davis.
Ortiz đối mặt với Antônio Rogério Nogueira vào ngày 10/12/2011, tại UFC 140. Anh thua trận qua TKO ở vòng đầu tiên. Anh ấy sẽ nói sau trận đấu rằng anh ấy đã bị chấn thương cổ trước trận đấu, nhưng quyết định chiến đấu bằng mọi cách với hy vọng mang lại chiến thắng cho người hâm mộ. Ortiz sau đó tuyên bố anh sẽ giải nghệ sau trận đấu tiếp theo, trận cuối cùng trong hợp đồng của anh, với Forrest Griffin tại UFC 148.
Ortiz đối mặt với Forrest Griffin lần thứ ba vào ngày 7/7/2012, tại UFC 148. Ortiz đã được giới thiệu vào Đại sảnh Danh vọng của UFC trước trận đấu cuối cùng của anh ấy.
Sau trận thua Griffin, Ortiz rút lui khỏi MMA và thành lập công ty quản lý Primetime 360 Entertainment & Sports Management Inc. Đội ngũ quản lý sẽ chọn Cristiane "Cyborg" Justino làm khách hàng cao cấp đầu tiên của mình. Anh nghỉ ở UFC để chiến đấu trong Bellator MMA. Vào ngày 14/2/2014, Tito Ortiz từ chức huấn luyện viên cho Cristiane Justino.
Tại Bellator MMA, Ortiz đối mặt với nhà vô địch hạng trung Bellator Alexander Shlemenko, trong một trận ra mắt Bellator vào ngày 17/5/2014, tại Bellator 120. Anh ấy đã giành chiến thắng thông qua màn trình diễn nghẹt thở ở vòng một. Trong bài phát biểu chiến thắng của mình, anh ta đã bị UFC loại bỏ vì nỗ lực của công ty để xóa anh ta khỏi lịch sử của họ, gọi đó là "nhảm nhí" và tuyên bố rằng anh ta sẽ "sống trong ký ức MMA mãi mãi".
Ortiz đối mặt với đồng nghiệp UFC Hall of Famer Stephan Bonnar vào ngày 15/11/2014, tại Bellator 131. Anh đã thắng thông qua quyết định của trọng tài. Vào ngày 19/6/2015, có thông báo rằng Ortiz sẽ đối đầu với Liam McGeary để tranh đai Bellator Light Heavyweight Championship. Trận đấu cuối cùng diễn ra vào ngày 19/9/2015 tại Bellator 142: Dynamite 1, Ortiz đã thua trận.
Trong trận đấu thứ tư để giành quyền thăng hạng, Ortiz phải đối mặt với đồng nghiệp kỳ cựu của UFC Chael Sonnen vào ngày 21/1/2017, trong sự kiện chính tại Bellator 170. Trước trận chiến, Ortiz tuyên bố đây sẽ là trận đấu võ tổng hợp cuối cùng của anh. Anh ấy đã giành chiến thắng thông qua bộ giảm xóc trần sau ở vòng đầu tiên.
Vào tháng 8/2018, Golden Boy Promotions đã thông báo rằng Ortiz sẽ chuẩn bị giải nghệ để đối đầu với đối thủ Chuck Liddell trong trận đấu thứ ba. Cuộc chiến diễn ra vào ngày 24/11/2018, tại Inglewood, California. Ortiz giành được chiến thắng đầu tiên trong lần thứ ba đối đầu với huyền thoại Chuck Liddell, chiến thắng bằng loại trực tiếp ở vòng đầu tiên.
Vào năm 2020, Ortiz tranh cử một ghế hội đồng thành phố ở thành phố Huntington Beach, quê hương của anh, với ý định cuối cùng trở thành thị trưởng. (Huntington Beach không bầu trực tiếp thị trưởng, nhưng thị trưởng được chọn từ các thành viên hội đồng thành phố). Vào ngày 5/11/2020, Ortiz được bầu là một trong những người chiến thắng trong các ghế mở. Vào ngày 7/12/2020, Ortiz tuyên thệ nhậm chức Thị trưởng Pro Tem của Huntington Beach. Vào ngày 30/11/2020, Ortiz dẫn đầu một cuộc biểu tình "phá lệnh giới nghiêm" chống lại các quy định COVID-19 trên một bến tàu ở Huntington Beach.
Ortiz là người ủng hộ Tổng thống Donald Trump lâu năm. Để tôn vinh khẩu hiệu "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại" của Trump, Ortiz đã chọn "Làm cho bãi biển Huntington an toàn trở lại" làm khẩu hiệu chiến dịch của mình cho cuộc bầu cử năm 2020. Ortiz đã bày tỏ sự hoài nghi của mình với COVID-19, gọi nó là "bệnh cúm" và một hình thức "kiểm soát dân số". Ông cũng tuyên bố ủng hộ việc thực thi pháp luật, nhập cư hợp pháp và tu chính án thứ hai.
