Những phận đời đáng thương
Chẳng ai trong số các công chúa trong những bộ truyện kiếm hiệp của Kim Dung có kết cục viễn mãn. Có chăng, cũng chỉ có Kiến Ninh công chúa trong bộ Lộc đỉnh ký. Thế nhưng, thực chất cuộc sống của nàng cũng đầy trắc trở. Là công chúa, em gái vua Khang Hy, nhưng cuối cùng, nàng mới biết thân phận của mình.
Chẳng qua, nàng chỉ là con gái của một người phụ nữ giả danh hoàng hậu để trà trộn vào trong cung. Trong cuộc tình của mình với Vi Tiểu Bảo, ban đầu, nàng chẳng khác gì thú tiêu khiển cho họ Vi. Vi Tiểu Bảo chẳng đem lòng yêu nàng, mà dồn hết tâm trí cho những người đẹp khác như A Kha, Phương Di, Tô Thuyên (Hồng phu nhân).
Ấy vậy mà trong những cuộc vui chỉ để thỏa mãn dục vọng của cái tuổi mới lớn, Vi Tiểu Bảo để lại giọt máu trong người Kiến Ninh công chúa, có lẽ cũng chỉ vì thế mà Kiến Ninh mới “có cửa” để trở thành phu nhân của gã đa tình họ Vi. Chưa kể, sau này, dù mang thân phận công chúa, nhưng Kiến Ninh phải sống cảnh chung chồng với 6 người phụ nữ khác và chỉ được gần gũi với chồng qua những con xúc xắc.
Thiệt thòi là vậy, nhưng so với các nàng công chúa khác, Kiến Ninh còn hạnh phúc hơn nhiều. Ít nhất cũng được gần gũi với người mình yêu. Trong khi đó, với A Cửu (Trường Bình công chúa) xuất hiện trong bộ Bích huyết kiếm và Lộc Đỉnh Ký thì cuộc đời nàng chỉ là chuỗi dài bất hạnh. A Cửu xuất hiện lần đầu tiên trong bộ Bích huyết kiếm đã khiến người đọc phải ngững mộ. Khi đó, nàng đang là đồ đệ của Bang chủ Thanh Trúc bang Trình Thanh Trúc.
Nàng sở hữu vẻ đẹp khuynh thành, với đôi môi đỏ, cặp mắt sáng, đôi mày cong vút và giọng nói khiến người khác phải mê đắm. Sau đó, thân thế nàng dần hé lộ, chính là công chúa của vua Sùng Trinh, vị vua cuối cùng của triều đại nhà Minh. Xuất thân tôn quý, nhưng nàng lại thích sống cuộc sống giang hồ và có võ công. Qua nhiều biến cố, nàng đem lòng yêu Vương Thừa Chí và được chàng đáp lại bằng tình yêu nồng nhiệt.
 |
| Công chúa A Cửu và Viên Thừa Chí không thể đến được với nhau. |
Ấy vậy mà, cuối cùng do biến cố của thời cuộc, họ cũng chẳng thể đến với nhau. Những năm cuối của triều đại Sùng Trinh, quân của Sấm vương Lý Tự Thành nổi dậy chống phá từ bên trong. Bên ngoài quân Mãn Thành thường xuyên tấn công cướp nước. Sùng Trinh kém cỏi, đã để mất cơ nghiệp nhà Minh vào tay Lý Tự Thành. Đau đớn cho A Cửu, nàng bị vua cha trong cơn phẫn uất đã chặt mất một cánh tay, may mà được Viên Thừa Chí cứu kịp nếu không đến tính mạng cũng không còn. Đau khổ hơn nữa, cũng chính nàng đã phải chứng kiến cảnh cha và mẹ treo cổ tự vẫn.
Sau này, Viên Thừa Chí vì chán cảnh nước nhà bị quân Thanh xâm lăng nên đã lên thuyền ra ngoài hải ngoại, để lại A Cửu ngày đêm sống trong thương nhớ. Ở bộ Lộc Đỉnh Ký, A Cửu lại xuất hiện, nhưng khi đó đã là một ni cô trung niên. Võ công cao cường do học được từ Mộc Tang Đạo nhân, bà được người đời gọi là “độc tí thần ni”, là thủ lĩnh phong trào phản Thanh phục Minh. Tuy đã xuất gia, nhưng những tình tiết trong truyện đã chứng tỏ trong lòng bà vẫn luôn vấn vương người cũ.
Một nàng công chúa nữa cũng rất bất hạnh trong tình yêu là Hoa Tranh trong Anh hùng xạ điêu. Nàng là con gái út của Thành Cát Tư Hãn. Từ nhỏ, lớn lên cùng Quách Tĩnh, rồi đem lòng yêu chàng trai thật thà, nghĩa hiệp. Thậm chí, 2 người về lý đã trở thành vợ chồng, chỉ còn chờ hôn lễ bởi Quách Tĩnh được phong làm Kim Đao phò mã.
Ấy vậy mà lần trở về trung nguyên, Quách Tĩnh đem lòng yêu Hoàng Dung và nhận ra trước đến giờ chỉ coi Hoa Tranh như một người con gái. Sau này, trải qua nhiều biến cố, câu chuyện hẹn ước với Hoa Tranh trở thành nỗi day dứt của Quách Tĩnh. Chàng trở lại đại mạc, quyết tâm thực hiện lời hứa kết duyên với Hoa Tranh ngày nào bởi chí khí quân tử của mình. Ấy vậy mà cuối cùng mọi chuyện cũng chẳng đi đến kết cục tốt đẹp.
Hoa Tranh vẫn chỉ là hình bóng mờ ảo trong tim chàng. Bất hạnh hơn, Hoa Tranh chính là người đã tiết lộ bí mật bỏ trốn của mẹ con Quách Tĩnh, là người dán tiếp gây nên cái chết thảm khốc cho Lý Bình, mẹ Quách Tĩnh. Chuyện tình chẳng đi đến đâu, cả đời Hoa Tranh đành ở vậy, không chỉ sống trong thương nhớ, mà còn là sự dằn vặt bản thân.
Chết vì người mình yêu
Nếu nói về thân phận công chúa, cũng không thể không kể đến các nhân vật Vương Ngữ Yên, Mộc Uyển Thanh, A Tử, A Châu, Chung Linh trong bộ Thiên long bát bộ. Dù chỉ là sản phẩm của những mối tình vụng trộm, nhưng họ chính là con đẻ của Trấn Nam Vương Đòan Chính Thuần. Sau này, khi Đoàn Chính Thuần được phong là Hoàng Thái Đệ, rồi lên ngôi, thì họ cũng được mang thân phận của công chúa.
Vậy mà, ngoài Vương Ngữ Yên sau này còn được ở bên tình lang, những cô gái còn lại đều có cuộc sống bất hạnh, không được thừa nhận một cách chính danh. Thậm chí vì tình yêu, hai nàng công chúa A Châu và A Tử còn trả giá bằng tính mạng. A Châu, sau khi biết Đoán Chính Thuần với Kiều Phong là kẻ đại thù, nàng đã hóa trang và sẵn sàng đón chưởng của tình lang để chết thay cho cha. Cái chết của nàng không phải để vẹn toàn chữ hiếu với người cha không biết đến mình. Nàng chấp nhận chết để họ Đoàn sẽ không tìm đến Kiều Phong trả thù sau khi cho rằng ông là người hại chết Đoàn Chính Thuần.
A Châu bất hạnh là vậy, A Tử còn bất hạnh hơn nhiều. Là giọt máu hoàng tộc không được thừa nhận, nàng sớm bị “đi với ma”, để trở thành một cô gái độc ác, xảo quyệt dưới tay nhào nặn của Tinh Tú lão quái Đinh Xuân Thu. Sau này, chính nàng đem lòng yêu tỉ phu Kiều Phong của mình. Nàng yêu chàng đến mức sẵn sàng dùng độc châm biến Kiều Phong trở thành người tàn phế, để nàng có thể bên cạnh, hầu hạ chàng cả đời. Ấy vậy mà Kiều Phong chưa bao giờ đoái hoài đến A Tử, thậm chí còn có phần ghét bỏ. Chàng chiếu cố đến nàng chẳng qua cũng chỉ vì lời trăn trối của A Châu trước lúc lâm chung. Sau này, khi Kiều Phong tự vẫn, A Tử cũng chết theo để được bên chàng.
Cũng giống như nàng A Châu, Hương Hương công chúa trong bộ Thư kiếm ân cừu lục cũng là người sẵn sàng dùng cái chết để cứu người mình yêu. Nàng tên thật là Kha Tư Lệ, là công chúa thứ 2 của Tộc trưởng Hồi tộc Mộc Trác Luân.
Ngay từ lần đầu gặp Trần Gia Lạc, thủ lĩnh Hồng Hoa hội, nàng đã đem lòng yêu chàng. Với Trần Gia Lạc, mặc dù hết lòng yêu Hương Hương công chúa, nhưng sự nghiệp lật đổ nhà Mãn Thanh, lấy lại giang sơn cho người Hán là việc chàng đặt lên hàng đầu. Bẩy vậy, chàng sẵn sàng hy sinh người mình yêu để nàng kề cận bên vua Càn Long, nhằm giúp chàng sau này làm nên đại sự. Xoay quanh Thư kiếm ân cừu lục là những đoạn trường ân oán, chủ yêu xoay quanh Càn Long và Trần Gia Lạc, hai người anh em ruột thịt nhưng có hai tính các, hai mục đích.
Cuối cùng, vì muốn báo tin cho Trần Gia Lạc biết chàng sắp bị Càn Long hại tính mạng, Hương Hương công chúa đã chấp nhận chọn cái chết. Cái chết của nàng giúp Trần Gia Lạc thoát mạng, nhưng cuối cùng sự nghiệp của Hồng Hoa hội cũng bị hỏng trong tay chàng.
Cái chết của Hương Hương công chúa có phần vô nghĩa. Kim Dung đã dành rất nhiều mỹ từ để miêu tả về con người Hương Hương công chúa, với vẻ đẹp huyền ảo như trăng in đáy nước, hoa nở trong gương, đủ để quân thù phải sững người, chỉ biết ngắm nhìn. Tâm hồn nàng cũng vô cùng thánh thiện, thương cả những con sói đói ăn đang tấn công mình. Và càng đẹp đẽ, càng thánh thiện, thì nàng cũng càng trở nên đáng thương.
