Việc trích lập và sử dụng Quỹ Bình ổn giá được thực hiện theo quy định tại Điều 37 Nghị định 83/2014/NĐ-CP với mong muốn bình ổn giá các mặt hàng nhiên liệu phục vụ sản xuất kinh doanh.
Nhưng trên thực tế, việc trích lập Quỹ Bình ổn giá xăng dầu khiến người tiêu dùng chịu thiệt thòi hơn được lợi vì bản chất là người tiêu dùng đang ứng trước cho Quỹ.
Bên cạnh đó, việc sử dụng Quỹ Bình ổn giá mang đậm tính can thiệp hành chính nên làm méo mó giá cả thị trường xăng dầu và hàng nghìn tỷ đồng dư Quỹ Bình ổn giá để riêng không đưa kinh doanh cũng là một lãng phí.
Từ đầu năm tới nay, diễn biến tăng giảm của giá xăng dầu trên thị trường thế giới khá ổn định. Nếu có dịch chuyển thì cũng chỉ dịch chuyển với biên độ nhỏ. Nhưng hiện nay người tiêu dùng vẫn phải chịu chi thêm 300 đồng/lít cho quỹ thay vì được mua với giá thấp hơn. Việc giá xăng dầu không phản ánh đúng thị trường sẽ tác động xấu đến sản xuất kinh doanh, giá cả các hàng hóa khác, tạo dây chuyền cả nền kinh tế bị ảnh hưởng.
Doanh nghiệp xăng dầu cũng như Hiệp hội cho rằng nếu Quỹ Bình ổn giá tiếp tục được duy trì và nhà nước tiếp tục sử dụng thuế nhập khẩu như một công cụ điều tiết giá bán lẻ thì khi giá xăng dầu thế giới giảm, thương nhân đầu mối phải giảm giá bán lẻ của mình, không hạn chế khoảng cách thời gian và số lần giảm.
Vì vậy, Hiệp hội kiến nghị nên bỏ Quỹ Bình ổn giá xăng dầu để lĩnh vực kinh doanh xăng dầu hoạt động theo cơ chế kinh tế thị trường, giá xăng dầu trong nước diễn biến theo xu hướng chung của giá thế giới, giá xăng dầu tăng cao thì người tiêu dùng sẽ trả ở mức cao và ngược lại, khi giá xăng dầu xuống thấp người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi.
Trong trường hợp vẫn giữ Quỹ Bình ổn giá thì nên đổi tên thành Quỹ dự trữ tài chính. Trong trường hợp này, Thủ tướng sẽ ban hành quyết định riêng qui định nguyên tắc trích lập, quản lí và sử dụng quỹ.
Việc hình thành quỹ theo đề xuất của Hiệp hội có thể lấy từ 2 nguồn: trên cơ sở tăng chi phí định mức, doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trích 0,5% doanh số để trích lập quỹ ( tương đương 130 đồng/lít xăng ); hoặc trích lập một khoản lợi nhuận trước thuế của doanh nghiệp./.
