Nhiều địa phương "sính ngoại"
Đánh giá về nội lực của khối kinh tế tư nhân, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) - nhìn nhận, sức bật của kinh tế tư nhân là kỳ diệu. Kinh tế tư nhân đóng góp cho đất nước phát triển một cách năng động và đồng đều. Kinh tế tư nhân còn góp phần đóng góp nâng cao bình đẳng giới. Tuy nhiên, khối tư nhân cũng đang gặp phải không ít thách thức cần được xử lý.
 |
| Tiến sĩ Lê Đăng Doanh. |
“Trong bối cảnh Việt Nam mới tham gia RCEP - Hiệp định hợp tác kinh tế toàn diện khu vực, khi hàng hoá của Trung Quốc vào Việt Nam với thuế xuất bằng 0, các doanh nghiệp tư nhân sẽ đối mặt với áp lực và thách thức lớn. Vì vậy, khu vực kinh tế tư nhân phải có phương án để đối phó với RCEP, nhanh chóng số hoá, cải cách thể chế, giúp các doanh nghiệp nhanh chóng phát triển. Bên canh đó, các doanh nghiệp cần được tạo điều kiện thuận lợi về vốn, đất đai, Chính phủ nên phân cấp cho địa phương để hợp tác và thúc đẩy với doanh nghiệp”, ông Doanh nhấn mạnh.
Trong khi đó, ông Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch VCCI - lại cho rằng, đã có thời và cả ở hiện tại, đâu đó vẫn còn những góc nhìn phiến diện, chưa phản ánh đúng vị trí, vai trò của khối doanh nghiệp tư nhân. Và điều này thực sự cần thay đổi.
 |
| Ông Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch VCCI - muốn gọi doanh nghiệp nội là đàn rồng Việt, như câu chuyện con cháu rồng tiên. |
“Tôi muốn gọi doanh nghiệp nội là đàn rồng Việt, như câu chuyện con cháu rồng tiên. Tôi cũng muốn có điệu tango giữa đàn rồng Việt và các con đại bàng từ khắp các phương trời (doanh nghiệp FDI - PV), để Việt Nam là một sàn nhảy cho cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước”, ông Lộc nhấn mạnh.
Người đứng đầu VCCI cho rằng, trên thực tế ở nhiều địa phương cứ có doanh nghiệp ngoại, bất kể quy mô, trình độ kỹ thuật thế nào cũng được đánh giá cao, trong khi các doanh nghiệp nội còn bị coi nhẹ, chưa được đánh giá đúng. Do đó, để khối tư nhân thức sự phát huy được vai trò của mình, đóng góp nhiều hơn nữa cho phát triển kinh tế - xã hội thì cần có cả sự thay đổi về tư duy.
“Nhìn vào thái độ của Nhà nước và xã hội với doanh nhân sẽ biết được câu chuyện phát triển của đất nước, có thành công hay không. Phải có một xã hội trọng doanh nhân, kỳ thị doanh nhân là sự thất bại cho dân tộc", ông Lộc nhấn mạnh.
Kỳ vọng vào "Những cánh chim đầu đàn nội"
Chia sẻ tại Hội thảo, bà Nguyễn Thị Thanh Hương - Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Du lịch - cho biết: Việt Nam hiện có 2.300 doanh nghiệp lữ hành, đa số là doanh nghiệp vừa và nhỏ, bên cạnh những "Chim đầu đàn" như FLC, Vingroup, Sungroup... Theo bà, những tập đoàn lớn - "Cánh chim đầu đàn" này đóng vai trò nâng cao chất lượng du lịch với các sản phẩm khách sạn 4-5 sao, tổ hợp vui chơi giải trí, động lực kéo theo các doanh nghiệp SMEs phát triển.
 |
| Bà Nguyễn Thị Thanh Hương - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch. |
Từ kinh nghiệm thành công thực tế trong việc làm tổ cho đại bàng nội, ông Bùi Văn Khắng - Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh - cho biết, đại bàng nội đã làm tổ ở Quảng Ninh một cách an toàn. Quảng Ninh cũng luôn nêu cao tinh thần chủ động, dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiệm, sử dụng các nguồn lực để phát triển kinh tế. Đến nay, Quảng Ninh là địa phương đầu tiên huy động được tư nhân vào việc xây dựng cảng hàng không quốc tế.
 |
| Ông Bùi Văn Khắng - Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh |
Đưa ra ví dụ về việc hỗ trợ nhà đầu tư, ông Khắng cho biết, trước các khó khăn của doanh nghiệp, ngày 27 Tết, lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh đã có buổi làm việc với Tập đoàn FLC để giải quyết vướng mắc của 5 dự án. Kết quả là có dự án hàng nghìn tỷ đồng của FLC sẽ được khởi công trong quý 2 năm nay.
“Kinh nghiệm của Quảng Ninh là phát triển dựa vào nguồn lực bên trong là chiến lược, lâu dài, dựa vào nguồn lực bên ngoài để tạo nên sự đột phá”, ông Khắng chia sẻ.
Đánh giá cao tinh thần cầu thị của địa phương trong việc quyết định đầu tư, bà Hương Trần Kiều Dung - Phó chủ tịch thường trực HĐQT Tập đoàn FLC - cho rằng, có 3 yếu tố tối quan trọng khi FLC cân nhắc, quyết định đầu tư. Thứ nhất là tầm nhìn về quy hoạch, chiến lược phát triển kinh tế địa phương. Thứ hai là đầu tư cơ sở hạ tầng, giao thông. Thứ ba là nguồn lao động địa phương, đặc biệt trong lĩnh vực du lịch dịch vụ, vì nguồn lao động rất quan trọng.
 |
| Bà Hương Trần Kiều Dung - Phó chủ tịch thường trực HĐQT Tập đoàn FLC. |
Bà Dung cho biết, nếu nhận được sự quan tâm chào đón chân thành, các doanh nghiệp sẽ yên tâm hơn khi đầu tư.
"Môi trường chính trị, sự đoàn kết, xuyên suốt chỉ đạo các cấp tại địa phương cũng ảnh hưởng đến quyết định đầu tư lâu dài của chúng tôi", đại diện FLC nhấn mạnh.
Bà Dung cho rằng, không cần chính sách riêng cho các doanh nghiệp lớn nhưng cần chính sách ưu đãi chung cho các lĩnh vực nhà nước quan tâm đầu tư, đặc biệt là du lịch. Các doanh nghiệp đầu tư trong lĩnh vực cần cơ chế này bởi việc hoàn vốn khá lâu.
Từ góc nhìn doanh nghiệp, bà Phan Đặng Trà My - Phó Tổng Giám đốc VCcorp, CEO Wow Holiday - chia sẻ vấn đề rất nóng sốt hiện nay là các doanh nghiệp du lịch nội đang phải “tự bơi, tự sống” giữa cơn bão dịch Covid-19. Vì vậy, cần có các hoạt động giúp doanh nghiệp vượt khó trong đại dịch.
Ông Phạm Đình Đoàn - Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái - cũng cho rằng, để làm tổ được cho đại bàng, để tạo dựng hệ sinh thái thì vai trò của nhà nước là hoạch định chiến lược ngành, lĩnh vực một cách rõ ràng, mạch lạc. Nhà nước phải là tổng công trình sư hoạch định các ngành nghề để có thể giao cho các doanh nghiệp lớn, bộ, ban, ngành, địa phương. Tránh lãng phí nguồn lực, trăm hoa đua nở.
Lấy ví dụ với các doanh nghiệp ngành gạch, ông Đoàn cho biết, không ít doanh nghiệp ngành gạch Ceramic tỏ ra ngạc nhiên, khi giai đoạn đầu hạn mức về số lượng doanh nghiệp ngành này là hợp lý, nhưng sau mọt thời gian thì số lượng doanh nghiệp thực tế lại cao gấp đôi, điều này dẫn đến sự cạnh tranh lẫn nhau, thị trường thừa cung và các doanh nghiệp không thể vươn mình lên thành doanh nghiệp lớn.
Rất tâm đắc với kiến nghị của các doanh nghiệp, ông Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch VCCI - cho biết sẽ đệ đạt ngay những mong muốn của các doanh nghiệp tại Hội thảo ngày 5/3 tới Thủ tướng Chính phủ.
Ông Nguyễn Mạnh Tiến - Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại của Quốc hội (ảnh) - chia sẻ, đại dịch Covid-19 là minh chứng cho thấy sự đồng hành, chia sẻ của các doanh nghiệp cùng với Chính phủ và người dân. Ông Tiến đề xuất sáng kiến cho ngành hàng không du lịch trong thời gian tới, ban thành tiêu chí người dân ở vùng an toàn, đi bằng phương tiện an toàn, đến các điểm du lịch an toàn, như các khu nghỉ dưỡng FLC là ví dụ.
Về vấn đề chính sách, theo ông Tiến, nhiều luật thông thoáng nhưng sang đến nghị định thông tư thì lại có các cách hiểu khác nhau. Ông đề xuất cần phân biệt một cách rõ ràng lĩnh vực của doanh nghiệp Nhà nước và tư nhân: "Cần làm rõ cái nào Nhà nước nên giữ, hay tư nhân không làm được thì Nhà nước sẽ làm".
