- Xin ông cho biết, trước những chứng cứ đã rõ ràng, và sự ủng hộ của dư luận quốc tế, đã đến lúc chúng ta có thể kiện Trung Quốc ra tòa án quốc tế ?
LS Trương Trọng Nghĩa: Trường Sa, Hoàng Sa là của Việt Nam, hành động xâm chiếm lãnh thổ của một quốc gia khác bằng vũ lực sẽ không bao giờ tạo cho Trung Quốc có quyền sở hữu hay chủ quyền đối với Hoàng Sa. Chúng ta hoàn toàn có cơ sở pháp lý để yêu cầu công luận quốc tế cũng như các tổ chức tài phán quốc tế, kể cả LHQ bác bỏ việc Trung Quốc tuyên bố chủ quyền ở đảo Hoàng Sa. Với những cơ sở pháp lý, chúng ta nên tiến hành đấu tranh pháp lý trên diễn đàn quốc tế.
Nhưng ngay cả khi chúng ta nói chúng ta có cơ sở, có luận cứ vững chắc, khi khởi kiện, chúng ta phải hiểu cuộc đấu tranh này sẽ rất phức tạp, gay go đòi hỏi phải khôn ngoan, có kỹ năng và chuyên môn cao.
Nếu khởi kiện, chắc chắn chúng ta sẽ mất rất nhiều thời gian. Khi khởi kiện chúng ta phải chuẩn bị tinh thần theo đuổi vụ kiện đó bằng nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt phải rất khôn khéo.
Hơn nữa, chúng ta không thể đơn độc tiến hành cuộc đấu tranh pháp lý này, mà phải kết hợp cùng với đấu tranh ngoại giao, tác động vào công luận quốc tế để quốc tế thừa nhận chính nghĩa đứng về phía Việt Nam. Đồng thời đây cũng sẽ là cuộc đấu tranh của nhân dân, chúng ta phải củng cố về mặt kinh tế, quốc phòng; nhân dân đồng tâm nhất trí.
- Thưa ông, cử tri cho rằng Thủ tướng đã phát biểu quan điểm về vấn đề Biển Đông trên rất nhiều diễn đàn Quốc tế, và người dân cũng đag mong muốn Thủ tướng chính thức lên diễn đàn để nói với Nhân dân. Ông nghĩ sao về vấn đề này?
- Tôi cho rằng việc tạo mối liên kết, thông tin hai chiều và sự gắn bó về tình cảm, lập trường gắn bó giữa người lãnh đạo và Nhân dân là một việc làm thường xuyên., liên tục, đó là trách nhiệm của người lãnh đạo.
Lần này, sức mạnh của hơn 90 triệu dân tập hợp lại, hỗ trợ ủng hộ Nhà nước là một sức mạnh không gì có được. Do vậy, không chỉ Nhà nước, mà tất cả các cơ quan, thành phần của hệ thống chính trị, cả các đại biểu Quốc hội, đều phải có trách nhiệm gắn bó với cử tri, gắn bó với Nhân dân để thông tin kịp thời. Có gì thì giải thích kịp thời cho người dân. Từ đó tạo sự đồng thuận cao nhất cho cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền.
- Vào ngày chủ nhật, nhưng TAND tỉnh Bình Dương đã đưa ra xét xử vụ án gây rối ở Bình Dương, ông có cho rằng đây là sự tích cực rất đáng ghi nhận của ngành tòa án?
- Việc làm đó thể hiện trách nhiệm cao của ngành tòa án. Vì dù chúng ta phẫn nộ đến đâu, bức xúc đến đâu, thì chúng ta cũng phải hành động một cách hợp pháp. Và hành vi của các đối tượng tấn công, quấy rối, phá hoại tài sản công ty là hành vi bất hợp pháp. Những hành vi đó không phù hợp với thông lệ Quốc tế, pháp luật Việt Nam.
- Do đó, nếu chúng ta không nhanh chóng xử lý dứt khoát, nó sẽ gây ra những bất lợi cho chúng ta, bất lợi về sự chính nghĩa của chúng ta. Chúng ta đang chính nghĩa, mà chúng ta lại biến mình thành bên bị phê phán. Trung Quốc đã lợi dụng cái này, và họ đã vụ vạ cho chúng ta, biến họ thành nạn nhân, trong khi họ chính là thủ phạm gây rắc rối.
Điều thứ 2 nữa là chúng ta càng đấu tranh thì chúng ta càng phải giữ gìn sự ổn định, càng đấu tranh thì lại phải càng cố gắng sản xuất kinh doanh được bình thường và phát triển. Và phải làm sao để các nhà đầu tư nước ngoài đứng về phía chúng ta, tiếp tục có niềm tin vào thị trường Việt Nam, môi trường sản xuất kinh doanh, đầu tư của VN. Chúng ta đã bị ảnh hưởng xấu tới niềm tin ấy. Tôi rất hoan nghênh việc làm kiên quyết và nhanh chóng của ngành tòa án.
- Trong giai đoạn này, theo ông, vấn đề duy nhất có phải là câu chuyện trên biển?
- Rõ ràng, trách nhiệm trước hết là Chính Phủ cần phải có ngay chủ trương chính sách, sự điều chỉnh chiến lược phát triển kinh tế Việt Nam. Chẳng những để đối phó với tình hình hiện nay, mà là để chuẩn bị cho nhiều năm tới. Vì hành vi của TQ cho thấy họ bất chấp quan hệ kinh tế giữa hai nước. Do vậy, nếu chúng ta không chuẩn bị, không đa dạng hóa quan hệ kinh tế quốc tế, đa dạng hóa quan hệ đầu tư, thì chúng ta sẽ bị ảnh hưởng. Lãnh đạo các ngành, các cấp cần giữ gìn sự ổn định, đẩy mạnh hoạt động sản xuất kinh doanh, hoạt động nghiệp vụ, đảm bảo đảm trật tự an ninh.
- ĐB QH cần nói gì với cử tri về vấn đề biển Đông, thưa ông?
- Chắc chắn tôi phải thông tin với cư tri về những gì mà các đại biểu, mà QH đã làm trong kỳ họp này, để Nhân dân tham gia và ủng hộ cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền. Phải thông tin và giải thích rõ hơn về tính nguy hiểm của lãnh đạo Trung Quốc trong các hành vi của họ, để cho Nhân dân có sự chuẩn bị. Phải làm rõ tính chính nghĩa của chúng ta, cũng như khả năng của Nhân dân Việt Nam, khả năng thắng lợi của chúng ta để người dân có niềm tin, sự yên tâm và hết lòng hết sức đồng thuận với chính phủ, với đất nước trong cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền.
- Xin cám ơn ông!