Xoay giường, đổi bếp, thay chữ ký để kéo vận may?
Có thể nói từ khi có ý thức, con người đã bắt đầu hành trình đi tìm câu trả lời cho câu hỏi về vận may và xui xẻo. Tại sao cùng là con người nhưng có người vô cùng xinh đẹp, dáng người thanh tú, nước da trắng ngần, còn người kia lại sở hữu làn da đen nhẻm, khuôn mặt bình thường? Hay có người bỗng nhiên trúng số độc đắc rồi trở nên giàu có, còn người khác liên tục làm ăn thua lỗ phải vất vả mưu sinh từng bữa qua ngày. Phải chăng đó là số phận may rủi ở mỗi người?
Đúng là ở đời đã từng xảy ra trường hợp may mắn hoặc xui xẻo rất khó lý giải. Như trường hợp của Violet Jessop và cặp vợ chồng Jason và Jenny Cairns-Lawrence. Năm 1912, nữ tiếp viên này có mặt trên con tàu Titanic và cô đã sống sót thần kỳ khi con tàu gặp nạn ở bắc Đại Tây Dương. Bốn năm sau, khi làm y tá trên tàu Britannic, Violet Jessop lại một lần nữa thoát chết khi con tàu bị chìm ở biển Aegean tại châu Âu.
Nhưng cặp vợ chồng Jason và Jenny Cairns-Lawrence thì không may mắn như vậy, thậm chí họ còn bị giới báo chí đặt cho biệt danh “cặp vợ chồng kém may mắn nhất trên thế giới”. Cũng bởi vì khi cặp vợ chồng này tới thăm thành phố New York thì không tặc tấn công Trung tâm thương mại thế giới ngày 11/9/2001.
Sau đó, họ vô tình tới London khi hệ thống giao thông công cộng của thành phố bị những kẻ khủng bố tấn công năm 2005. Rồi khi họ đi du lịch ở Mumbai, Ấn Độ vào tháng 10/2008 khi cuộc khủng bố xảy ra…
Phải chăng Violet Jessop và cặp vợ chồng Jason và Jenny Cairns-Lawrence luôn gặp vận may và xui xẻo do chăm chỉ hoặc lơ là cầu cúng mà ra? Con người luôn tò mò về số phận của mình. Vì thế tử vi, bói toán luôn lên ngôi ở bất kỳ thời kỳ nào.
Nhưng cứ thử nghĩ xem lấy ví dụ trên thế giới hiện giờ có trên 7 tỷ người, mà nếu dựa vào một ngày, giờ, tháng, năm sinh nhất định thì tổ hợp có được khoảng 512.000 lá số tử vi cho tất cả mọi người. Sinh cùng giờ, cùng tháng, cùng năm, có biết bao người trùng lá tử vi, nhưng sao lại có người sung sướng tột bậc, có kẻ lại khổ đau tột cùng?
Nếu như các nhà Nho giáo cho rằng mỗi người đều có một số mệnh do quá khứ an bài và xếp đặt, mọi cố gắng đều vô ích thì dưới lăng kính Phật giáo, sự rủi may trong số phận không phải do thiên mệnh hay định mệnh mà thân phận mỗi con người là kết quả do quá trình của chúng ta hành động từ một đến nhiều đời.
Kết quả này thường được gọi là nghiệp và nghiệp do con người tạo ra trong quá khứ và từng phút, từng giây trong hiện tại qua ba con đường: Hành động (thân nghiệp), ngôn ngữ (khẩu nghiệp) và tư duy (ý nghiệp) rồi trở lại chi phối chính người ấy.
Trong kinh Majjhima Nikàya (Trung Bộ), Đức Phật dạy rằng: “Con người là chủ nhân của nghiệp, là kẻ thừa tự nghiệp. Nghiệp là thai tạng mà từ đó con người được sinh ra; nghiệp là quyến thuộc, là nơi nương tựa” .
Như thế, sự hiện hữu của mỗi con người trên thế gian này là sự hiện hữu của nghiệp thiện và bất thiện của họ từ (vô lượng) kiếp quá khứ. Thật vậy, nghiệp tức là chủ động tạo điều kiện để tái sinh trong kiếp hiện tại và cho những kiếp tương lai.
Vì thế tất cả mọi khổ vui, thành công, thất bại, tướng diện đẹp xấu, thông minh hay khờ dại… của con người trong kiếp sống này là sự thọ lãnh những quả nghiệp do chính họ tự tạo tác từ những đời quá khứ, chớ không do bất cứ sự thưởng, phạt nào của bất cứ ai.
Thế nhưng lợi dụng vào sự mê muội, một số nhà tử vi, chiêm tinh, bói toán cho rằng số mạng con người còn tùy thuộc vào sửa cái giường theo hướng đông hay tây, sửa cái bếp theo hướng nam hay bắc hay sửa chữ ký theo đường này hay hướng khác.
Đời thay đổi khi ta thay đổi
Có thể thấy việc cho rằng số mạng con người còn tùy thuộc vào sửa giường, đổi bếp hay thay chữ ký thì đây chính là biểu hiện của “căn bệnh” mê tín hình thành khi con người xuất hiện đến nay.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự mê tín. Nhưng căn bản đều xuất phát từ chính sự sợ hãi và sự mong cầu của con người. Đó là sự sợ hãi trước những hiện tượng thiên nhiên như thiên tai, dịch bệnh từ thuở hồng hoang khi con người chưa có hiểu biết khoa học về thiên nhiên và vạn vật xung quanh. Đó là sự sợ hãi những vấn đề kỳ bí trong gia đình, dòng tộc. Đó cũng có thể là sự sợ hãi những điều thần bí, ma mị trong tập thể, cộng đồng.
Khi con người sợ hãi, họ cần tìm đến một niềm tin nào đó để cứu rỗi linh hồn. Và sự thiêng linh của tâm linh, tôn giáo chính là niềm tin mãnh liệt nhất. Tuy nhiên, niềm tin ấy lại bị những trò mê tín huyễn hoặc làm cho con người lầm tưởng. Điều đó đã dẫn đến suy nghĩ, hành động sai lệch, dị đoan so với tự nhiên.
Mê tín dị đoan còn xuất phát từ những mong cầu của con người. Trong cuộc sống, con người có rất nhiều mong cầu. Từ mong cầu về sức khỏe, con cái, gia đạo đến mong cầu về công danh, sự nghiệp, địa vị. Sự mong cầu tất yếu của con người là điều chính đáng. Chính những người có nhu cầu vụ lợi đã khiến cho mong cầu này trở nên mê tín hóa. Họ gieo rắc niềm tin sai lệch, cổ súy nghi thức cúng bái làm cho con người lầm tin, mê muội.
 |
Ai trong chúng ta cũng có những sự sợ hãi, những mong cầu cá nhân. Khi con người có nhiều sợ hãi, nhiều mong cầu, họ lại càng muốn có thêm niềm tin. Vì thế, họ rất dễ rơi vào tình trạng mê tín. Bởi ranh giới của niềm tin tâm linh và những trò mê tín dị đoan rất mong manh.
Theo quan điểm của Đức Phật, con người và thế giới được hình thành từ vô số điều kiện, nhân duyên, không do một đấng tối cao hay một thần linh nào tạo ra cả. Cũng không có số mệnh, định mệnh buộc con người phải phục tùng, khiếp sợ. Lịch sử nhân loại luôn thay đổi, thế giới luôn thay đổi theo định luật vô thường, con người có thể chuyển biến từ xấu thành tốt, từ phàm phu thành thánh hiền, thì làm gì có số mệnh định sẵn.
Nếu con người không nỗ lực học tập, nghiên cứu, trau dồi, rèn luyện, tu dưỡng thì không thể tiến bộ, không trở thành gì cả, làm sao có thể ngồi chờ số mệnh an bài? Thái độ sống thụ động, thả trôi, thả nổi cuộc đời là thái độ tiêu cực có hại cho bản thân và xã hội.
Đức Phật từng dạy, vạn vật tồn tại trong vũ trụ đều có những nghiệp nhân quả của nó. Khi con người làm điều tốt, điều thiện, ắt sẽ được phước báo. Nếu con người làm điều xấu, điều ác, ắt sẽ gặp tai ương. Nói cách khác, có nghiệp xấu, có nghiệp tốt và đều do quá trình của con người hành động từ một đến nhiều đời. Vậy thì khi đã ngộ ra, con người có tự chuyển được nghiệp của mình hay không?
Chỉ khi nào thật sự thấu hiểu tường tận về giáo lý nghiệp thì lúc đó nghiệp sẽ không còn chi phối cuộc sống của chúng ta. Vì ta là chủ nhân của nghiệp thì ta có thể sai khiến nghiệp của mình chớ không phải là nô lệ để nghiệp sai khiến. Vì vậy, khi con người sống tốt, tu nhân tích đức sẽ gặp được nhiều may mắn, hạnh phúc.
Mọi vật trong đời đều có nhân duyên kết hợp. Nếu con người sợ hãi hay có mong cầu, con người hãy tìm đến niềm tin chính thống tôn giáo. Đó sẽ là nơi giúp họ giãi bày nỗi lòng, tìm lại cảm giác tĩnh tâm, an yên, thư thái. Và bất kỳ niềm tin chính thống tôn giáo nào cũng không mưu cầu, trục lợi tinh thần, vật chất con người, mà chỉ có mê tín làm phát sinh điều đó.
Ở góc độ khoa học tâm lý, các nhà nghiên cứu phương Tây cũng kết luận, tất cả mọi thứ xảy ra đều có lý do của nó, niềm tin vào số phận có thể giúp giảm bớt gánh nặng tâm lý của mọi người khi phải đưa ra quyết định khó khăn. Vì thế đừng bao giờ tin và chấp nhận vào số phận đã an bài, phải biết tìm kiếm khát khao những ước mơ để vươn tới bởi chỉ có mình mới xoay chuyển được số phận của mình.
Hay nói cách khác, đời sẽ thay đổi khi chính chúng ta thay đổi, bắt đầu từ điều nhỏ nhất là hành vi rồi đến thói quen, đến tính cách sau đó là số phận. Bởi lẽ thường ở đời ai cũng biết “gieo hành vi gặt thói quen, gieo thói quen gặt tính cách và gieo tính cách ắt gặt số phận”.
