Có nguồn gốc từ Triều Tiên
Ở Hàn Quốc, mì là món tinh bột xuất hiện sớm nhất, trước cả các loại bánh mì. Ngay từ thời đại Chosun, người ta đã nghĩ ra cách chế biến các loại mì lạnh thanh mát để phục vụ trong các bữa ăn cung đình vào mùa hè.
Tuy nhiên, theo lịch sử ghi chép lại thì món mì lạnh Hàn Quốc lại ra đời tại Bắc Hàn (tức là Triều Tiên ngày nay). Theo đó, nguồn gốc của món mì lạnh bắt nguồn từ Bình Nhưỡng vào giữa thời đại Cao Ly.
Các món mì lạnh thường sở hữu những màu sắc xanh, đỏ, tím, vàng rất rực rỡ. Khác với mì ăn mùa đông có màu sắc khá đơn điệu, sợi mì lạnh hay được người Hàn nhuộm màu sặc sỡ rất bắt mắt.
Naengmyeon được phục vụ trong một bát thép không gỉ lớn với nước dùng lạnh, dưa chuột thái sợi, được trình bày với những lát lê Hàn Quốc. Sợi mì lạnh ở Hàn Quốc có thể là miến xào, mì xào, mì khô, mì với nước dùng lành lạnh man mát, song tất cả đều có chung đặc điểm là sợi mì mảnh, vị thanh nhẹ, không đầy bụng, ăn kèm với các thực phẩm giải nhiệt như đậu xanh, đậu đen, giá đỗ, củ cải trắng Hàn Quốc muối chua nhẹ thái mỏng, có thêm trứng luộc hoặc lát thịt bò luộc lạnh hoặc cả hai…
Nước sốt mù tạt cay (hoặc dầu mù tạt) và giấm thường được thêm vào trước khi ăn. Theo truyền thống, mì dài sẽ được ăn mà không cắt vì chúng tượng trưng cho tuổi thọ dài lâu và sức khỏe tốt.
 |
Cách nấu món này khá đơn giản và bí quyết nằm ở phần nước dùng. Đầu tiên, thịt bò rửa sạch và ngâm trong nước lạnh khoảng 20 phút rồi vớt ra, rửa sạch. Sau đó luộc thịt bò chung với gừng thái lát, hành. Thịt chín thì vớt ra để nguội và cắt thành lát mỏng vừa ăn.
Tiếp đó, lấy phần nước luộc thịt ban nãy lọc qua 1 lần, sau đó nêm nếm cho vừa ăn. Thêm 1 thìa canh nước tương, 1 thìa cafe muối, 1 thìa canh giấm và 1 thìa cafe đường cát trắng vào khuấy đều, nêm nếm lại. Sau đó để nguội và cất vào ngăn mát tủ lạnh. Đối với mì cần luộc từ 2 – 3 phút. Dùng nước lạnh rửa sạch, vò nhẹ và vắt khô rồi ngâm mì cùng với đá viên.
Cuối cùng, quấn mì lạnh vào bát, sắp xếp lên bề mặt dưa leo, lê, kim chi đã được thái sợi, trứng cắt đôi, thịt bò đã thái lát và chế nước dùng đã lạnh vào, rồi thưởng thức.
Các loại mì lạnh
Dù hiện nay đã được “bình dân hóa” rộng rãi trong đời sống, naengmyeon cũng không mất đi nét tinh tế và sang trọng từ bàn ăn của cung điện Chosun xưa. Ngày nay, mì lạnh Naengmyeon còn được người dân Hàn Quốc biến tấu thành nhiều “phiên bản” khác lạ, độc đáo.
Nhắc đến mì lạnh phải kể đến Mulnaengmyeon - món mì với nước dùng ướp lạnh. Mulnaengmeyon kỳ công trong cách chế biến đến trình bày: vắt mì phải tròn trịa, cứng cáp, thả vào nước dùng giữ được nguyên hình dáng chứ không bở hoặc bung ra. Nước dùng vị thanh nhẹ kết hợp từ xương hoặc thịt bò, gà, thêm chút rong biển, đủ làm ướt sợi mì mà không gây nhão. Trên vắt mì là nhân gồm củ cải, hành lá, thịt heo, cùng trứng luộc vừa chín tới. Tất cả nguyên liệu đều được xắt nhỏ vừa ăn, sắp xếp tinh tế.
Loại mì lành tiếp theo là Bibimnaengmyeon, về cơ bản khá giống Mulnaengmyeon nhưng không có nước dùng, thay vào đó là sốt cay kim chi. Chính nước sốt này tạo cho Bibimnaengmyeon một màu đỏ vừa tự nhiên vừa bắt mắt.
 |
Trong các món mì lạnh Hàn Quốc được “biến tấu” thì có lẽ Kongguksu là món khá đặc biệt. Kongguksu có tiền thân là Kae-guksu, tức mì hạt mè. Bắt đầu từ thế kỷ 19, người ta đã thay hạt mè bằng đậu nành, từ đó tạo ra một món ăn mùa hè mát lạnh, bổ dưỡng, thanh nhiệt giải độc rất tốt. Sợi mì kongguksu làm từ bột mì nguyên chất và có màu trắng muốt, càng đẹp mắt hài hòa hơn khi thả vào nước dùng đậu nành mịn màng.
Món ăn này có nước mì được làm hoàn toàn từ đậu nành xay nhuyễn và muối. Vì thế mì lạnh Kongguksu là một món chay thanh đạm, tươi mát với hương vị tự nhiên hoàn hảo. Mì thường được ăn chung với kim chi củ cải hoặc dưa chuột. Tùy theo đầu bếp chế biến, có những quán ăn thì làm nước dùng lành lành, mát mát và rắc thêm một chút hạt vừng.
Cũng giống như Kongguksu, mì đậu đen trở thành “con cưng” của ẩm thực mùa hè nhờ nguyên liệu chính là loại đậu bổ dưỡng, điều hòa và thanh nhiệt cơ thể - đậu đen.
Sẽ là thiếu sót nếu điểm qua các món mì lạnh Hàn Quốc mà lại bỏ mất Japchae. Hiểu nôm na, Japchae là miến trộn gần giống với miến trộn ở Việt Nam. Nhưng bản thân món miến trộn xứ kim chi vẫn có vài thành phần đặc trưng tạo nên nét riêng biệt như: dầu mè, hạt vừng, đậu xanh, nấm hương, thịt bò,…Japchae thường có màu nâu nhạt từ dầu mè, kết hợp rất đẹp mắt hài hòa với sắc đỏ của cà rốt, nâu đậm của nấm hương và nâu đỏ của thịt bò.
Có thể thấy, với màu sắc rực rỡ tươi vui, hương vị thanh nhã dễ ăn, mì lạnh đã góp phần không nhỏ trong việc xua tan cái nắng hè oi ả trên xứ sở kim chi, đồng thời góp phần làm phong phú thêm cho nền ẩm thực đất nước Hàn Quốc.
