Nhân vật trung tâm
New York những ngày qua là bang phải hứng chịu tang thương lớn nhất nước Mỹ vì đại dịch Covid-19. Tính đến ngày 24/4 vừa qua, tổng số người thiệt mạng vì dịch bệnh tại Mỹ đã vượt con số 50.000. Khoảng 40% trong số này là người dân New York. Cùng với việc New York trở thành tâm điểm của đợt bùng phát dịch Covid-19, Thống đốc thuộc đảng Dân chủ của bang này là Andrew Cuomo cũng trở thành nhân vật trong tuyến đầu chống dịch.
Từ nhiều tuần qua, các cuộc họp báo hàng ngày về tình hình dịch bệnh Covid-19 của bang New York đã trở thành điểm hẹn không thể thiếu của dư luận Mỹ. Điển hình là cuộc họp báo của ông Cuomo được truyền đi từ Albany - thủ phủ bang New York hôm 13/4 được người dân cả nước theo dõi. Trong khi đó, một số kênh truyền hình như CNN và MSBC đã ngắt sóng truyền trực tiếp cuộc trao đổi với báo chí của Tổng thống Trump tại Nhà Trắng.
Ông Andrew Cuomo (62 tuổi) là một người Mỹ gốc Italia và cũng chính là con trai của ông Mario Cuomo - Thống đốc của New York từ năm 1983 đến năm 1994. Ông giữ chức Thống đốc bang New York từ 2010 và tái đắc cử nhiệm kỳ thứ 3 liên tục vào vị trí này vào năm 2018. Trước đó, ông từng là Bộ trưởng phụ trách nhà ở dưới thời cựu Tổng thống Bill Clinton, là chưởng lý bang New York trước khi trở thành Thống đốc bang. Trong hoàn cảnh hỗn loạn vì dịch bệnh Covid-19 như hiện nay, ông đã khẳng định được mình như vị tướng chỉ huy trận chiến chống Covid-19 ở Mỹ.
Ông Cuomo được dư luận đánh giá cao vì đã hành động một cách nhanh chóng, đánh giá đúng được mức độ nguy hiểm của đại dịch. Chính ông Cuomo đã tích cực tìm cách tăng số giường bệnh, tập trung được các máy trợ thở và cung cấp vật tư thiết bị bảo hộ nhân viên y tế nhằm phục vụ cho cuộc chiến chống Covid-19. Cũng chính ông là người ấn định các quy định giãn cách xã hội trong bang nhằm hạn chế sự lây lan của virus.
Nhân vật khôn khéo
Thường xuyên chỉ trích phản ứng của chính quyền liên bang là chậm chạp và không hiệu quả, nhưng Thống đốc New York lại vẫn tỏ ra rất khôn khéo khi giữ ý, không tấn công cá nhân Tổng thống Trump dù hai ông có nhiều lần lời qua tiếng lại về chuyện xử lý khủng hoảng y tế. Đây là một sự tính toán khôn khéo để giúp cho New York được trợ cấp từ ngân sách liên bang và được đưa tàu quân y đến hỗ trợ.
Những trao đổi công khai giữa ông Cuomo và Tổng thống Trump dường như đã thay đổi kể từ khi ông Trump chỉ đạo việc gỡ bỏ các biện pháp phong tỏa nước Mỹ. Ông Trump cho biết sẵn sàng tuyên chiến với các thống đốc bang, mà bắt đầu có lẽ từ ông Andrew Cuomo, nếu họ không thực hiện chỉ đạo của ông. Trong một cuộc phỏng vấn ngày 14/4, ông Cuomo lại có động thái “chống lệnh” của Tổng thống Trump.
“Nếu ông ta ra lệnh cho tôi mở cửa trở lại theo cách gây nguy hiểm cho sức khỏe cộng đồng của người dân ở bang tôi, tôi sẽ không làm điều đó”, ông Cuomo khẳng định. Tuyên bố của Thống đốc New York được đưa ra sau khi Tổng thống Trump ngày 13/4 tuyên bố ông tin rằng Tổng thống có “toàn quyền” đối với các bang trong phản ứng của Mỹ trước đại dịch Covid-19.
Trong một động thái đáng chú ý, vừa qua, ông Cuomo đã ban hành chỉ thị cho phép người dân ở New York được nhận giấy chứng nhận kết hôn từ xa và cho phép các thư ký thực hiện các thủ tục này thông qua việc hội họp qua video như phần mềm hội họp trực tuyến mà không cần đến phòng đăng ký kết hôn. Quyết định này được đưa ra nhằm giảm số lượng lý do mà các cư dân New York có thể đưa ra để thách thức các yêu cầu không rời khỏi nhà khi không thực sự cần thiết.
Tham vọng vào Nhà Trắng?
Dù nhiều thống đốc bang khác cũng rất tích cực, phản ứng một cách nhanh chóng và mạnh mẽ trong việc đưa ra các biện pháp phong tỏa chống sự lây lan của Covid-19 nhưng ông Cuomo là người được truyền thông đưa lên đầu tiên. Ông xuất hiện trên trang bìa của tạp chí văn hóa Mỹ Rolling Stone hôm giữa tháng và được tạp chí này dành cho những lời khen “có cánh”: “Ông Cuomo là nguồn trợ lực hiếm hoi ở thời điểm cực kỳ rối ren này, là người trưởng thành thẳng thắn”. Một số đối thủ ở phe đảng Cộng hòa cũng phải khen ngợi cách xử lý khủng hoảng của ông Cuomo. Trên mạng xã hội, ngày càng có nhiều người Mỹ cho biết muốn thấy ông Cuomo sớm bước vào Nhà Trắng.
Nhiều nhà quan sát trong báo giới Mỹ cũng cho biết đã nhìn thấy ở ông một đối thủ thực sự của Tổng thống Trump. Theo một thống kê, từ tháng 2 đến cuối tháng 3, tỷ lệ được lòng dân của Thống đốc bang New York đã tăng từ 44% lên 71%. Ra tranh cử tổng thống Mỹ ở thời điểm hiện nay tất nhiên là kịch bản không thể đối với ông Andrew Cuomo do vấn đề thời gian.
Thêm vào đó, chạy đua vào Nhà Trắng cũng không có trong lịch trình chính trị của ông vào lúc này. Trước câu hỏi về chuyện ra tranh cử tổng thống, ông Andrew Cuomo nhiều lần cho rằng đó chỉ là những đồn đoán và ưu tiên hàng đầu của ông ở thời điểm hiện nay là đi đến cùng để chấm dứt khủng hoảng y tế, chuẩn bị thời hậu Covid-19 và hoàn thành nhiệm kỳ thống đốc bang.
“Tôi làm công việc của mình rất nghiêm túc. Tôi không tìm cớ thoái thác. Nếu có gì đổ vỡ, không ổn thì tôi là người chịu trách nhiệm. Chứng kiến số người chết mỗi ngày, tôi coi đó là trách nhiệm cá nhân mình”, ông khẳng định. Ông Andrew Cuomo cũng đã loại trừ khả năng sẽ tham gia chính quyền liên bang nếu ứng cử viên tiềm năng nhất của đảng Dân chủ hiện nay là ông Joe Biden đắc cử tại cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sẽ diễn ra vào tháng 11 tới dù ông đã ủng hộ cựu phó tổng thống từ rất sớm ở các cuộc bầu cử sơ bộ trong đảng.
Thậm chí, ông Joe Biden cũng đã lên tiếng ca ngợi vai trò của ông Andrew Cuomo trong khủng hoảng Covid-19, cho rằng đây là một bài học cho việc lãnh đạo. Ông Biden hiện được cho là còn có phần bị lu mờ so với Thống đốc New York trên truyền thông. Cuộc khủng hoảng y tế chưa từng có ở nước Mỹ được là cuộc thử lửa lớn trong sự nghiệp chính trị của ông Andrew Cuomo. Một số nhà phân tích hiện cho rằng sự chú ý và tôn trọng của đại đa số dân chúng đối với cá nhân ông sẽ có thể tạo đà thúc đẩy chiến dịch tranh cử của người bạn Joe Biden, sau đó có thể sẽ thôi thúc vị thống đốc bang nhìn lại, đẩy tham vọng cá nhân lên tầm cao mới.