Nhập nhằng hàng Việt, cách nào để phân biệt?

Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” đã dần làm thay đổi nhận thức, tâm lý của các doanh nghiệp cung ứng cũng như người tiêu dùng về hàng xuất xứ trong nước và quyết định lựa chọn.

Theo thống kê của Bộ Công Thương, đến nay tỷ trọng hàng Việt Nam tại hệ thống phân phối trong nước chiếm 80-90%, tại kênh phân phối là các chợ, các cửa hàng tiện lợi, tỷ lệ hàng Việt Nam cũng chiếm 60% trở lên. Điều này cho thấy, nhận thức của người tiêu dùng đã thay đổi, không chỉ là sự vận động người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam mà hiện tại hàng Việt đã trở thành lựa chọn không thể thiếu của người tiêu dùng Việt.

Tuy nhiên, hiện nay người tiêu dùng vẫn còn phải đối mặt với nạn nông sản ngoại “đội lốt” nông sản Việt. Mặc dù các cơ quan chức năng đã có nhiều biện pháp ngăn chặn, giảm thiểu tình trạng “đội lốt” này, tuy nhiên, hiện vấn đề vẫn đang diễn biến phức tạp, khiến người tiêu dùng chịu ảnh hưởng nặng nề.

Mới đây, tại chương trình Nhận diện hàng Việt Nam năm 2022 và Lễ hội Tự hào hàng Việt Nam – Tinh hoa hàng Việt, ông Trần Cao Tiên – Giám đốc Hợp tác xã (HTX) kinh doanh, dịch vụ tổng hợp Xuân Hải, cơ sở sản xuất nho xanh Bình Tiên cho biết, HTX là cơ sở sản xuất Nho xanh Ninh Thuận, được chứng nhận sản phẩm VietGap 4 sao. Thế nhưng việc tiêu thụ chưa thực sự được mở rộng, do người tiêu dùng chưa thật sự biết đến nho xanh Ninh Thuận cũng như cách phân biệt nho Ninh Thuận với hàng trôi nổi bên ngoài, đặc biệt là nho Trung Quốc.

Ông Trần Cao Tiên – Giám đốc Hợp tác xã (HTX) kinh doanh, dịch vụ tổng hợp Xuân Hải (tỉnh Ninh Thuận) tại gian hàng trưng bày các sản phẩm: nho xanh Ninh Thuận , táo... trong Lễ hội Tự hào hàng Việt Nam – Tinh hoa hàng Việt do Bộ Công Thương tổ chức vừa qua.

Để nhận biết được đúng nho xanh Ninh Thuận, ông Tiên cho biết ngoài việc kiểm tra bao bì, nhãn mác của sản phẩm thì người tiêu dùng có thể kiểm định chất lượng bằng cách quan sát và nếm thử.

“Cụ thể, nho xanh Ninh Thuận có vỏ dày, màu xanh nhạt, thịt quả trong, hơi mềm có vị ngọt thanh. Trọng lượng mỗi chùm từ 200-500g, trái nho khít gần nhau. Khi cầm, người dùng có thể dùng tay ấn vào quả sẽ thấy quả săn chắc và không bị nhão. Trong khi đó, nho xanh Trung Quốc có vỏ mỏng, không có hạt, vị ngọt gắt, khi ấn tay vào sẽ thấy trái nho mềm và mọng nước. Trái nho rời rạc trên một chùm”, ông Tiên cho hay.

Cũng theo ông Tiên, để có thể nâng cao sức cạnh tranh cho hàng hóa Việt Nam, tăng tỷ lệ người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam thì trước hết người mua phải trở thành người tiêu dùng thông thái, biết nhận biết và tẩy chay hàng ngoại “đội lốt” hàng Việt. Nhờ đó, các gian thương mới không có cơ hội tiếp tay cho hàng ngoại, các sản phẩm của HTX mới rộng đường đến với nhiều người tiêu dùng hơn.

Tương tự, bà Vũ Thị Trang Nhung - chủ nhà phân phối Macca Vương Anh (hạt Macca Đắk Lắk) cho biết gian hàng của mình được rất nhiều người tiêu dùng quan tâm, mua sắm, từ người tiêu dùng trong nước cho tới du khách nước ngoài.

Hạt macca Đắk Lắk hết hàng trưng bày chỉ sau một ngày bày bán tại Lễ hội Tự hào hàng Việt Nam – Tinh hoa hàng Việt.

“Hội chợ là không gian để người dân Thủ đô trải nghiệm, thưởng thức nông đặc sản Đắk Lắk, đây cũng là nơi chị có thể giới thiệu, bán trực tiếp và kết nối tiêu thụ nông sản vào các kênh tiêu thụ khác. Bên cạnh đó cũng có thể trực tiếp tư vấn cho khách hàng về những lợi ích của hạt Macca, từ đó giúp hạt Macca Đắk Lắk giữ vững thị trường, hướng nhiều hơn vào thị trường trong nước”, bà Nhung cho biết thêm.

Về cách nhận biết hạt Macca Đắk Lắk, bà Nhung chia sẻ, Đắk Lắk là vùng đất có khí hậu mát mẻ, đất xốp nên rất thích hợp cho sự phát triển của hạt macca. Khi trái macca chín già, lớp vỏ trong có màu socola, hạt tróc vỏ, có độ bóng. Hạt có giá trị dinh dường cao, giòn và ngọt tự nhiên.

Còn đối với các loại hạt macca trên thị trường như hạt macca Trung Quốc thì vỏ ngoài có vỏ nâu đen bóng, thường được cưa bằng máy rất đều, sắc nét và đẹp mắt. Khi đưa lên mũi ngủi có mùi thơm nhân ăn mùi dầu, ít ngọt, ít béo ngậy. Một loại macca khác thường thấy trên thị trường là hạt macca Nam Phi, có vỏ dày, màu nâu sáng nhưng sần sùi, nhân ít, vị nhạt và bở nhưng thơm ngon hơn macca Trung Quốc. Ở thị trường việt Nam, đây là loại hạt macca phổ biến nhất.

Trong gian hàng của HTX Nông nghiệp Dinh Trạm tỉnh Quảng Bình, đơn vị đem tới các sản phẩm thảo dược như tinh dầu tràm sả, dầu gội, trà thảo mộc, bột ngũ cốc, gạo hữu cơ, tổ yến,...

Chia sẻ về các sản phẩm của HTX, bà Vũ Như Kiều – Giám đốc HTX Nông nghiệp Dinh Trạm cho biết, tại Lễ hội các doanh nghiệp tham gia kết nối cùng HTX đều nhiệt tình giới thiệu sản phẩm cho khách hàng, quả thật sau đó nhiều người đã mua và xin thông tin địa chỉ. Nhờ những chương trình như thế này mà HTX có thể đưa sản phẩm chất lượng đến với người tiêu dùng.

Bà Vũ Như Kiều – Giám đốc HTX Nông nghiệp Dinh Trạm.

Là một trong những doanh nghiệp tham gia cùng HTX Nông nghiệp Dinh Trạm, bà Nguyễn Thị Hải – Giám đốc Công ty yến Sơn Hải cho biết, tại Lễ hội cũng có nhiều người tiêu dùng tới hỏi mua tổ yến và cách phân biệt yến thật, yến giả.

Với 5 năm kinh nghiệm trong việc nuôi yến lấy tổ, bà Hải bật mí, ở tất cả các nhà yến, các loại yến thô 100% là yến thật, không có yến giả. Riêng đối với yến tinh chế, khi mà mở hộp ra lấy 1 tay yến nếm có vị ngọt là yến tẩm đường. Còn yến chuẩn sẽ không có vị và dễ gẫy, vì nếu yến tẩm đường các sợi yến sẽ dẻo và khó gãy.

Trên thị trường hiện nay, xuất hiện nhiều loại yến sào nhập giả danh là hàng Việt Nam để nâng giá bán kiếm lời, có rất nhiều thông tin về cách phân biệt yến sào thật giả bằng dung dịch i-ốt hay ngâm nước nhưng các cửa hàng bán yến thường không chịu cho khách hàng thử hình thức này.

“Cách duy nhất là người mua phải tìm hiểu thông tin về yến sào và nhận định chất lượng bằng cách nhìn, ngửi. Tổ yến thật có mùi tanh, mùi ẩm mốc. Nhìn tổ yến thô sẽ có màu trắng ngà chứ không trong. Tổ yến làm giả rất khó đạt được mùi vị đặc trưng này, chúng thường có mùi lạ, hăng hắc hoặc mùi khác với yến thật”, bà Hải nói.

Khi mua yến về, ngâm một ít yến vào nước. Nếu tổ yến giả khi gặp nước sẽ nhão ra. Tổ yến thật khi ngâm hoặc nấu đều không tan nhão, mà từng sợi yến vẫn nguyên vẹn. Một cách nữa là lấy tổ yến cho vào dung dịch i-ốt, nếu là giả sẽ chuyển sang màu xanh.

Hơn hết, đối với yến thật dù có đem nấu chín trong nước sôi 100 độ vẫn còn nguyên màu sắc, điều này là vô cùng quan trọng cho các khách hàng có nhu cầu dùng Hồng yến - Huyết yến. Nhưng với 5 năm nuôi yến lấy tổ, bà Hải cho biết, bà chưa bao giờ thấy yến làm được thành hồng yến và huyết yến.