Được cấp phép khai thác cát, chiếm giữ đất để… cho thuê
Trong thời gian qua, nhiều cử tri xã Mạn Lạn đã khiếu nại và phản ánh việc Công ty TNHH Tiến Cường đã khai thác cát trái pháp luật tại vị trí bãi bồi lòng sông Hồng và gây thiệt hại về tài sản của người dân. UBND tỉnh Phú Thọ đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) kiểm tra và đề xuất phương án giải quyết kiến nghị của người dân. Ngày 7/8/2015, Sở TN&MT tỉnh Phú Thọ và UBND huyện Thanh Ba đã thực hiện việc kiểm tra thực hiện giấy phép khai thác cát của Công ty TNHH Tiến Cường.
Theo kết quả kiểm tra của các cơ quan chức năng, năm 2011, Công ty TNHH Tiến Cường được UBND tỉnh Phú Thọ cấp phép khai thác cát trên diện tích gần 70 héc ta thuộc quyền quản lý của 3 xã là Phùng Xá, Sơn Nga (huyện Cẩm Khê) và Mạn Lạn (huyện Thanh Ba). Năm 2014, Công ty này được gia hạn giấy phép khai thác. Tuy nhiên, kể từ thời điểm cấp phép lần đầu tiên, Công ty TNHH Tiến Cường chưa thực hiện các thủ tục pháp lý cần thiết để được khai thác cát theo quy định của Luật Khoáng sản.
Một trong các nghĩa vụ quan trọng của đơn vị được cấp quyền khai thác cát là phải nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản và các khoản tiền khác theo thỏa thuận với địa phương. Tuy nhiên, Chi cục Thuế huyện Thanh Ba và UBND xã Mạn Lạn cho biết, Công ty TNHH Tiến Cường không thực hiện việc khai thác cát theo giấy phép và không thực hiện bất cứ nghĩa vụ nào của tổ chức được cấp phép khai thác khoáng sản, gây bức xúc cho người dân trong xã.
Theo ông Nguyễn Văn Thắng, Phó trưởng phòng TN&MT huyện Thanh Ba, để khai thác khoảng sản, ngoài việc phải nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, đơn vị được cấp quyền khai thác phải thực hiện giải phóng mặt bằng (GPMB) tại vị trí khai thác; sau khi GPMB thì phải thực hiện việc ký kết hợp đồng thuê đất với Sở TN&MT. Đến thời điểm này, Công ty TNHH Tiến Cường chưa thực hiện xong việc GPMB nên chưa hoàn tất thủ tục ký hợp đồng thuê đất tại vị trí, diện tích được cấp quyền khai thác khoáng sản. Đoàn kiểm tra của Sở TN&MT tỉnh Phú Thọ đã “gia hạn” cho Công ty TNHH Tiến Cường thời gian hoàn thiện hồ sơ là 3 tháng, kể từ ngày 7/8/2015. Tuy nhiên, đã quá hạn từ lâu nhưng hiện Công ty này vẫn chưa hoàn thiện thủ tục có liên quan.
Dù mới chỉ có giấy phép khai thác, chưa được quyền sử dụng đất tại vị trí điểm mỏ, thế nhưng từ thời điểm được cấp giấy phép lần đầu, Công ty TNHH Tiến Cường đã sử dụng giấy phép khai thác cát như “sổ đỏ” để chiếm giữ một diện tích đất nông nghiệp rất lớn và sử dụng vào mục đích… cho thuê. Theo đại diện UBND xã Mạn Lạn, từ ngày 1/1/2012, Công ty TNHH Tiến Cường đã tiếp nhận mốc giới diện tích đất bãi bồi. Nhưng trước khi được UBND xã bàn giao mốc giới, Công ty này đã cho Công ty CP Tư vấn và Đầu tư khoáng sản Tây Bắc thuê lại đất trong thời hạn 5 năm với tổng giá trị hơn 1,3 tỷ đồng.
Cần xử lý nghiêm vi phạm của doanh nghiệp
Việc Công ty TNHH Tiến Cường mới chỉ có giấy phép khai thác cát đen lòng sông Hồng, chưa được cấp có thẩm quyền giao đất nhưng đã đem diện tích đất bãi bồi để cho thuê cho thấy, Công ty này không chỉ vi phạm quy định của Luật Khoáng sản về việc lập hồ sơ khai thác khoáng sản mà còn có dấu hiệu trục lợi trên đất công. Theo phản ánh của ông Đàm Vương Hồng (một trong năm hộ gia đình sử dụng đất bãi bồi theo hợp đồng thuê khoán với UBND xã Mạn Lạn) thì cánh đồng mía trồng trên bãi bồi của gia đình ông đã bị Công ty TNHH Tiến Cường này san phẳng, gây thiệt hại cả tỷ đồng và đến nay vẫn chưa được bồi thường.
Bất bình trước việc làm trên, ông Đàm Vương Hồng, ông Lưu Đức Long cùng nhiều cử tri khác đã kiến nghị đến HĐND huyện Thanh Ba và UBND tỉnh Phú Thọ yêu cầu kiểm tra và xử lý nghiêm đối với vi phạm của doanh nghiệp này. Công an huyện Thanh Ba cũng đã vào cuộc để điều tra, làm rõ việc Công ty TNHH Tiến Cường bị “tố” nhận của ông Đàm Vương Hồng 40 triệu đồng tiền “cho thuê đất” nhưng không giao đủ đất cho ông Hồng.
Thất vọng trước việc vi phạm nghĩa vụ của Công ty TNHH Tiến Cường và việc Công ty này không làm thủ tục khai thác cát mà lấy đất công để cho thuê, UBND xã Mạn Lạn cũng đã có văn bản gửi cấp trên kiến nghị thu hồi diện tích đất bãi bồi đang bị Công ty TNHH Tiến Cường chiếm giữ, giao lại cho UBND xã sử dụng để sản xuất nông nghiệp. Ông Nguyễn Đức Hải, Chủ tịch UBND xã Mạn Lạn cho biết, xã đang thiếu đất nông nghiệp nên việc sử dụng đất bãi bồi để trồng trọt và chăn nuôi sẽ có hiệu quả kinh tế cao hơn việc khai thác cát và bảo vệ môi trường, bảo vệ đê và khoảng 120 hộ dân đang sinh sống gần đê.
Do Công ty TNHH Tiến Cường có vấn đề về “năng lực” và không chấp hành đúng quy định của pháp luật về đất đai, UBND huyện Thanh Ba đề nghị doanh nghiệp này phải hoàn thiện thủ tục về khai thác cát trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày 7/8/2015, nếu không thì đề nghị UBND tỉnh thu hồi giấy phép khai thác cát và bàn giao diện tích đất bãi bồi Mạn Lạn cho huyện Thanh Ba để sử dụng vào mục đích đất nông nghiệp. Với việc vi phạm cam kết hoàn thành thủ tục trong thời hạn 90 ngày, việc thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản cấp cho Công ty này là cần thiết.
Đúng như ý kiến của UBND huyện Thanh Ba, Công ty TNHH Tiến Cường không chỉ có vấn đề về năng lực mà đang trục lợi trên đất công, không chấp hành pháp luật. Do vậy, để bãi bồi trở thành sinh kế trăm năm, làm giàu cho người dân Mạn Lạn chứ không phải làm giàu cho doanh nghiệp vi phạm pháp luật, thiết nghĩ tỉnh Phú Thọ cần sớm xử lý vi phạm tại “điểm nóng” này.