Từng nhặt rác, phải bán máu kiếm sống
Howard Schultz được coi là người tiên phong cách mạng hóa ngành cà phê ở Mỹ. Nhờ Howard Schultz mà người Mỹ biết đến những món cà phê mới lạ như cà phê Latte và họ sẵn sàng bỏ ra 4 USD cho một tách cà phê như thế.
Với thành công của Starbucks , Howard Schultz đã trở thành tỷ phú tự thân sở hữu khối tài sản ước tính khoảng 2,8 tỷ USD. Tuy nhiên, ông tuyên bố nhường lại chức vị giám đốc điều hành Starbucks sau hơn 3 thập kỉ gắn bó và cống hiến. Điều này làm rộ lên tin đồn Howard Schultz sẽ tham gia chạy đua vào Nhà Trắng vào năm 2020.
Giống như nhiều tỷ phú tự thân lập nghiệp khác, Howard Schultz xuất thân trong một gia đình có hoàn cảnh nghèo khó và trải qua quãng tuổi thơ chẳng mấy êm đềm. Theo đó, Howard Schultz sinh năm 1953 tại Brooklyn, New York.
Tuổi thơ của ông là những tháng ngày nghèo khó trong căn hộ giá rẻ được chính phủ trợ cấp, người cha bợm rượu thường xuyên bạo hành Howard và các anh chị em. Chính tuổi thơ đầy khó khăn đã giúp tôi luyện tính cách kiên cường cho Howard. Khi học đại học, Howard đi làm thêm liên tục, thậm chí nhiều lúc còn phải đi bán máu để trang trải phí sinh hoạt.
 |
| Hình ảnh truyền cảm hứng của Starbucks Howard Schultz. |
Năm 1961, khi Schultz lên 7, một ngày đi học về, ông chứng kiến cha gặp tai nạn, bị vỡ mắt cá chân khi đang là tài xế xe tải và giao tã bỉm. Khó khăn thay, cha của Schultz không nhận được khoản bồi thường nào dành cho công nhân vì ông không có hợp đồng lao động hay bất kỳ khoản bảo hiểm y tế nào, bị tai nạn lúc này, chẳng khác nào đường cùng với gia đình Schultz. Và dĩ nhiên, sau biến cố ấy, gia đình ông không có tiền để trang trải cuộc sống hàng ngày.
Cho tới tận bây giờ, ông vẫn nhớ hình ảnh người cha nằm tuyệt vọng trên ghế với băng nẹp vì tại nạn tại nơi làm việc. Vài năm sau đó cha qua đời, tình hình kinh tế gia đình ngày càng trở nên khó khăn. Mặc dù thế, mẹ của Howard Schultz vẫn luôn khuyến khích các con học hành đến nơi đến chốn để không đi theo vết xe đổ của bố mẹ. Bà tin rằng nền tảng giáo dục tốt chính là cánh cửa mở ra cơ hội thoát khỏi cái nghèo cho con trai và gia đình.
Ngoài thời gian làm việc phụ giúp mẹ, Schultz vẫn học hành tử tế, ông thậm chí giành được một suất học bổng thể thao của Đại học Northern Michigan, trở thành người đầu tiên tốt nghiệp đại học trong nhà. Thế nhưng khi lên đại học, ông lại quyết định không chơi thể thao mà dành thời gian để đi làm thêm, Schultz làm nhiều công việc vặt trong trường như nhân viên pha chế, thậm chí ông còn đi bán máu để có tiền lo cho việc học.
 |
| Schultz trở thành biểu tượng của khởi nghiệp. |
Sau khi tốt nghiệp, Schultz có một công việc thuộc chương trình đào tạo bán hàng tại Xerox. Vài năm sau đó, ông làm việc tại Hammarplast, một doanh nghiệp đồ gia dụng thuộc sở hữu của một công ty Thụy Điển tên là Perstorp. Ở công ty này, Schultz đã vươn lên vị trí phó chủ tịch và tổng giám đốc, lãnh đạo một nhóm nhân viên bán hàng cấp dưới. Dù có chút thành công đầu đời, nhưng ông vẫn luôn đau đáu trong lòng, tự hỏi rằng “mình sẽ làm gì tiếp”.
Hành trình đổi đời với Starbucks
Lần đầu tiên Schultz gặp Starbucks khi ông làm việc tại Hammarplast. Khi đó nhãn hàng này có 4 cửa hàng cà phê ở Seattle và thu hút sự chú ý của Schultz khi đặt hàng một số lượng lớn máy pha cà phê nhỏ giọt. Bị hấp dẫn bởi điều này, ông liền tìm đến gặp mặt hai người đồng sáng lập Starbucks lúc này là Gerald Baldwin và Gordon Bowker. Niềm đam mê của họ cùng sự dũng cảm khi kinh doanh một sản phẩm dành cho người sành cà phê đã thôi thúc Schultz gia nhập thương hiệu cà phê này.
Gia nhập Starbucks đồng nghĩa với việc phải di chuyển khắp nơi, lương thấp hơn và đặc biệt là gặp phải phản đối từ gia đình nhưng Schultz chắc chắn rằng đây là nước đi đúng đắn. Ông đã mất một năm để thuyết phục Baldwin thuê ông về làm giám đốc marketing. Tại thời điểm đó, Starbucks vẫn chưa thực sự phát triển mà chỉ là nơi rang xay cà phê bán cho khách hàng sử dụng tại nhà.
Vào đầu những năm 80, việc Howard Schultz gia nhập công ty đã giúp Starbucks đạt mục tiêu dường như bất khả thi, trở thành hãng cà phê cao cấp phổ biến nhất nước Mỹ. Howard Schultz là người có tham vọng lớn, ông muốn đưa Starbucks vươn tầm thế giới. Thậm chí, Howard Schultz từng rời công ty một thời gian ngắn vì không thể thuyết phục được những nhà sáng lập Starbucks phát triển hãng theo kế hoạch của mình.
 |
| Ít ai biết rằng tỷ phú Schultz từng có một quá khứ cơ hàn. |
Năm 1985, Schultz quyết tâm rời Starbucks, lập ra công ty Il Giornale để theo đuổi triết lý cà phê của mình. Để tự mở quán cà phê đầu tiên có tên II Giornale, Howard Schultz đã phải tìm đủ mọi cách để huy động nguồn vốn. Trong vòng một năm, ông đã gặp 242 người để xin tài trợ nhưng bị từ chối tới 217 lần. Thời điểm đó, Howard thậm chí còn không có đủ tiền để hỗ trợ người vợ đang mang thai. Thế nhưng thành công luôn đến với người kiên trì và cố gắng.
Năm 1987, Howard Schultz mua lại thương hiệu Starbucks và 17 cửa hàng bán lẻ với giá chỉ 3,8 triệu USD. Sau đó, ông chính thức trở thành giám đốc điều hành của Starbucks, tiến hành cải tổ và mở rộng nhiều chi nhánh tại các thành phố lớn khác. Starbucks nhanh chóng trở thành thức uống yêu thích của người dân Mỹ. Năm 1992, Starbucks chính thức lên sàn giao dịch tại thị trường chứng khoán New York, thu nhập của công ty với 165 chuỗi cửa hàng lúc đó là 93 triệu USD.
Dưới sự lãnh đạo của Schultz, tập đoàn tăng trưởng đến mức đáng kinh ngạc. Ông liên tục tạo ra những chiến dịch lớn cho Starbucks và gây nhiều tiếng vang trên thị trường quốc tế. Sau một thập kỉ thành lập, Starbucks đã phát triển thương hiệu với hơn 28.000 cửa hàng tại 77 quốc gia, đem lại doanh thu ròng khoảng 22.4 tỷ USD chỉ tính riêng năm 2017, giá trị thương hiệu lên đến gần 100 tỷ USD.
Đặc biệt, toàn thể nhân viên của Starbucks đều được đối xử như những “nhà hợp tác”. Trong suốt sự nghiệp của mình, ưu tiên hàng đầu của vị CEO này là sức khỏe, chế độ của nhân viên, một phần cũng là vì ám ảnh về người cha ra đi chỉ bởi không có một khoản trợ cấp nào. Kể cả nhân viên bán thời gian của Starbucks cũng được ông mua bảo hiểm lao động đầy đủ, đảm bảo mọi điều kiện phúc lợi lao động. Howard Schultz đã từng chấp nhận đóng cửa 7.100 cửa hàng (năm 2008) để đào tạo lại nhân viên pha chế để đạt được thức uống Espresso hoàn hảo nhất.
Tuy mô hình kinh doanh của Starbucks không hẳn là tốt nhất nhưng thái độ tôn trọng dành cho nhân viên và sức mạnh đoàn kết họ có được trên toàn cầu là một giá trị không gì có thể thay thế. 26 năm trước, Howard Schultz đã đề nghị hội đồng chủ tịch mở rộng phạm vi bảo hiểm y tế cho nhân viên. Kết quả là mỗi nhân viên đều được Starbucks chi trả 75% bảo hiểm y tế. Họ còn được mua cổ phiếu công ty, điều này khiến giá cổ phiếu của Starbucks đã tăng gấp 50 lần so với hơn 20 năm trước.
Schultz đã đi một chặng đường dài từ cậu bé thuộc tầng lớp lao động nghèo ở Brooklyn để trở thành nhà điều hành doanh nghiệp lớn tầm cỡ thế giới. "Tôi đã luôn khao khát theo đuổi mục tiêu của mình. Tôi đã luôn hành động để đạt được những điều mà bản thân mong muốn, có thể chưa ai thấy. Những người thành công không bao giờ cảm thấy thoả mãn với những giá trị đích thực", Howard Schultz chia sẻ trong cuốn tự truyện "Pour Your Heart Into It".
Chủ tịch Starbucks chính là nhân vật đã truyền cảm hứng cho những người có khát vọng vươn lên từ nghèo khó. Đối với Howard Schultz, cuộc cách mạng cà phê với Starbucks có thể chỉ là bước khởi đầu cho những giấc mơ tiếp nối. Và đúng như thế, tháng 12/2017, ông từ chức CEO Starbucks, và tuyên bố chuẩn bị để tham gia tranh cử Tổng thống Mỹ vào năm 2020. Tuy từ chức nhưng ông sẽ không rời xa công ty, ông vẫn luôn ở đó, tìm cách phát triển công ty và tạo cảm hứng cho hàng nghìn nhân viên mỗi ngày.
