Điều ước biến mọi thứ thành vàng của vua Midas
Từ lâu trị vì trên đất nước Phrygie là một nhà vua hết lòng ngưỡng mộ thần Dionysos, vị thần rượu nho. Đức vua rất giàu có và ở trong một cung điện lộng lẫy. Hơn nữa, ông còn tự cho mình là thông minh, am hiểu và quyết định mọi việc tốt hơn bất kì ai trên thế gian.
Một hôm, có mấy người nông dân đưa một ông lão hầu như không còn đứng vững trên đôi chân của mình đến gặp nhà vua. Họ bảo đã trông thấy ông ta hái trộm những chùm nho to nhất và đẹp nhất trong vườn nho của nhà vua.
Midas nhận ra ngay đó là Silene, người bạn già của Dionysos. Ông là người đã nuôi dưỡng vị thần từ bé nên nhà vua Midas rất lấy làm mừng rỡ được đón tiếp ông và ra lệnh bày bữa tiệc linh đình khoản đãi ông. Nhà vua cho đem tới những món ăn hảo hạng và những vò đầy rượu loại ngon nhất, thơm nhất.
Trong 10 ngày đêm, Silene tiệc tùng với nhà vua và các khách mời. Ngày thứ 11, nhà vua tổ chức đám rước với những người khách. Nhà vua truyền đưa tới cho Silene một con lừa vì ông biết Silene thích cưỡi lừa nhất. Mọi người theo sau vị khách danh dự bằng ngựa, bằng xe hoặc đi bộ, và hát hò thật sôi nổi, tất cả hướng đến nước láng giềng nơi có vị thần rượu Dionysos đang ở.
Trên đường họ đã gặp thần Dionysos trên một chiếc xe vàng óng. Sung sướng gặp lại Silene, vị thần nói với nhà vua: “Đáp lại sự thịnh tình của ngươi, ta sẽ thoả mãn bất cứ điều ước nào của ngươi. Ngươi thích nhận được món quà gì?”
Midas liền trả lời: “Ta muốn tất cả những gì ta đụng tới đều biến thành vàng”. Điều ước khiến thần Dionysos mỉm cười: “Lẽ ra ngươi có thể chọn điều tốt hơn, nhưng không sao mong muốn của ngươi sẽ được thực hiện.”
Ông tự hào với sự thông minh của mình, sẽ không bao giờ có ông vua nào giàu hơn ông được. Dọc đường, ông muốn thử kiểm tra món quà của thần linh, nhà vua bẻ một nhánh cây thì thân và lá cây chiếu ra một tia sáng lấp lánh, chúng đã biến thành vàng. Ông lượm lên một hòn sỏi, trong hai bàn tay, hòn sỏi đã biến thành vàng. Ông chạm vào một cục đất, cục đất cũng biến thành vàng. Mừng rỡ, Midas xông vào cung điện, vừa chạm vào cánh cửa thì cánh cửa đã trở nên sáng chói. Ông kéo bức màn, tức thì nó trở nên cứng rắn và thay vào đó là một bức tường vàng rực.
Để ăn mừng, nhà vua ra lệnh tổ chức một bữa tiệc lớn. Ông rửa tay và nước cũng biến thành vàng lỏng. Khi lấy miếng bánh mì thì nó đã cứng ra biến thành vàng nén. Miếng thịt nướng cũng trở nên chói lọi khi nhà vua cầm nó lên. Ông gọi ngay người hầu và ra lệnh chúng gắp thức ăn cho ông. Tuy nhiên, ngay khi thức ăn vừa chạm tới miệng ông thì tất cả đều biến thành vàng, còn rượu thì đặc cứng lại trong miệng ông.
Bị bao vây bởi loại kim loại quý, nhà vua rất đỗi kinh hoàng. Quá sợ hãi, ông vội vàng thắng yên cương và lên ngựa phi nước đại đi tìm thần Dionysos. Ông không khỏi kinh hoàng khi thấy dây cương trong tay đã biến thành vàng.
Khi đến nơi, ông xuống ngựa và cúi lạy: “Thần Dionysos kính mến, người hãy tha thứ cho điều ước ngu xuẩn của ta. Xin người hãy làm cho điều ước hết hiệu lực”. Thần Dionysos khuyên: “Ngươi hãy lặn xuống dòng sông Pactole. Nhờ đó mà ngươi gột sạch dấu vết điều ước ngu xuẩn của mình”.
Không chút chần chừ, Midas nhào xuống dòng sông tắm và rửa sạch. Từ hôm ấy, bãi cát nơi dòng sông Midas đã tắm trở nên vàng óng. Sung sướng được giải thoát khỏi món quà kinh hoàng đó, nhà vua thậm chí không còn muốn nhìn thấy vàng nữa.
Câu chuyện đôi tai lừa của vua Midas
Vua Midas đặc biệt thích nghe Pan - thần đồng cỏ, thổi sáo bảy ống làm bằng cây sậy. Người nhạc sĩ có cặp sừng và đôi chân dê. Chàng nhảy nhót qua những cánh rừng, đuổi theo những nữ thần sông núi. Dưới bóng cây, chàng chỉ chơi những làn điệu vui tươi với nhạc cụ kỳ lạ của mình và Midas thích chúng hơn bất cứ thứ âm nhạc nào khác.
Thấy những làn điệu của mình được nhiều người yêu quý, Pan tưởng tượng mình đã vượt trội Apollo - vị thần của ánh sáng. Vị thần quản lý chín nữ thần nghệ thuật, mỗi người bảo vệ cho một ngành nghệ thuật. Vì vậy, Pan nhờ thần núi Tmolos, làm trọng tài để chỉ ra ai là người chơi nhạc hay nhất.
Tmolos chấp nhận lời đề nghị đó, trước tiên Pan hát một làn điệu vui tươi. Ở bìa rừng, vua Midas nghe được âm thanh quen thuộc liền bị quyến rũ bởi chúng. Pan ngừng tiếng hát, tới lượt Apollo trổ tài, tay trái cầm cây đàn Lia kỳ diệu, ông gảy thật khéo vào các sợi dây đàn, những diệu nhạc bắt đầu vang lên thật du dương và tao nhã. Trong niềm vui của buổi chiều tàn, những nốt nhạc bay bổng như được nâng trên đôi cánh bạc mong manh.
Xúc động với tiếng đàn của Apollo, Tmolos đã quyết định Pan thua trong cuộc thi này. Midas lấy làm phẫn nộ trước quyết định của Tmolos bởi ông tin chắc vào khả năng nghe nhạc của mình, nhà vua kêu lên: “Không thể được, Pan hát hay hơn gấp trăm lần. Ta thích giọng hát của chàng hơn, ta đã thích thì bắt buộc nó phải hay hơn. Vậy người tưởng ta không có tai à?”.
Nghe vua nói vậy, Apollo tức giận lại gần nhà vua và kéo tai của ông dãn ra, chúng thay hình đổi dạng, to ra và phủ một lớp lông trắng toát, mịn màng. Thần nói: “Bây giờ thì ngươi đã có đôi tai mà ngươi đáng có rồi đấy”.
Midas sờ vào hai tai của mình, trông chúng giờ đây giống hệt tai lừa. Ông hối hận vì đã chen vào chuyện tranh luận của các vị thần. Ông chạy trốn, tìm về cung điện và vấn cái khăn to để che đầu. Nhưng ít lâu sau, tóc ông dài ra đến nỗi cái khăn kia không che được đôi tai. Nhà vua liền cho gọi người thợ cạo quen thuộc cua mình tới và tiết lộ cho anh ta biết về sự thật của mình: “Nếu ngươi nói cho ai biết chuyện này, ngươi sẽ mất mạng”.
Anh thợ cạo run lên vì sợ phải phản bội lời hứa của mình. Nhưng bí mật đè lên anh ta và nó quá nặng nề. Sáng hôm sau, anh ra khỏi thành và đi về phía dòng sông, tìm đến nơi vắng vẻ. Anh đào một chiếc hố bên bờ sông và thì thầm: “Vua Midas có đôi tai lừa.”
Sau đó chàng thợ cắt tóc lấy đất lấp cái lỗ lại và tin rằng mình mãi mãi chôn kín điều bí mật. Lòng nhẹ nhõm, anh trở về thành phố và tiếp tục làm việc. Tiếng nói của anh vào lòng đất bị rễ cây sậy nghe được, truyền lên. Thế là mỗi khi có một cơn gió thổi, những cây sậy lại lao xao: “Vua Midas có đôi tai lừa! Vua Midas có đôi tai lừa!”
Người người đi ngang qua nghe thấy vậy lại về bàn tán, nói lại với nhau. Chẳng mấy chốc khắp bàn dân thiên hạ đâu đâu cũng thấy mọi người lưu truyền câu chuyện: “Vua Midas có đôi tai lừa! Vua Midas có đôi tai lừa! Chỉ được cái giàu nhưng dốt ơi là dốt, chỉ được cái làm vua nhưng ngu ơi là ngu, ngu như lừa!”
