Bén duyên võ học nơi cửa thiền
Mai Văn Phát (1917-1997) sinh ra trong gia đình nông dân nghèo thuộc xã Thới Đông, huyện Ô Môn (Cần Thơ). Từ nhỏ cậu bé Phát vốn gầy gò. Năm 7 tuổi, cậu đau ốm thường xuyên. Đến năm 10 tuổi, những trận ốm triền miên tưởng chừng đã quật ngã đứa trẻ.
Cha mẹ ông đi khắp nơi tìm thầy thuốc cao tay mong mỏi chữa bệnh cho con trai. Lúc bấy giờ, hay tin ngôi chùa trên núi Thất Sơn thuộc Châu Đốc (An Giang) có vị cao nhân giỏi võ với khả năng chữa bệnh cao siêu nên cha mẹ Phát liền tìm đến gửi gắm đứa con tội nghiệp.
May mắn thay, sau một thời gian được sư thầy vận nội công đẩy độc tố trong người ra, cậu bé dần khỏe mạnh. Cũng từ đây, cậu bé quyết định theo con đường võ thuật.
Vị sư thầy trụ trì ngôi chùa nói trên chính là thủ hạ của tướng Nguyễn Trung Trực, người anh hùng đã chỉ huy nghĩa quân đốt cháy tàu của Pháp trên dòng sông Nhật Tảo. Khởi nghĩa sau đó thất bại, chủ tướng bị giặc chặt đầu, ông đành lên núi Thất Sơn lánh nạn, mai danh ẩn tích dưới pháp danh Thích Thiện Hoa.
Ở nơi hoang vu náu mình, sư trụ trì vẫn không quên nhiệm vụ của vị chủ tướng trước lúc chết và bí mật rèn luyện võ nghệ cho những thanh niên yêu nước trong vùng chờ thời cơ khởi nghĩa. Mai Văn Phát trong quá trình ở chùa, nhờ thông minh, ham học hỏi, chịu khó rèn luyện nên vượt trội về võ thuật so với các đồng môn và thành đệ tử ruột của vị thiền sư ẩn danh.
Sau bao năm tháng khổ luyện, cậu thanh niên tuổi đôi mươi đã sớm tinh thông những quyền cước của võ trận quân sự trong đội nghĩa quân bí mật. Tuy nhiên, sau 10 năm xa cách, Mai Văn Phát không chịu nổi sự nhớ nhung quê nhà. Vậy là, cậu từ biệt sư phụ về Cần Thơ sống với cha mẹ và tiếp tục niềm đam mê võ học.
Chàng trai trẻ mở lớp dạy võ cho các trai tráng trong làng để rèn luyện sức khỏe. Một hôm, có bậc cao thủ người Trung Hoa tên là Lào Thêm đi ngang qua sân tập võ, chợt nhìn thấy khí chất quân tử và phong thái tinh anh của Mai Văn Phát đang hướng dẫn tập luyện cho các môn sinh, bèn sinh lòng cảm mến và ngỏ ý thu nhận làm đệ tử để truyền dạy tuyệt kỹ võ công.
Phát nhanh chóng lĩnh hội được tinh hoa võ học của vị cao thủ này và giữ trọn lời hứa đem võ thuật cống hiến vì cuộc sống con người. Chàng thanh niên ban ngày tập luyện võ cho thanh niên, ban đêm chèo xuồng luồn lách qua những kênh rạch của Cần Thơ để vận chuyển thuốc men, lương thực cho bộ đội đang lẩn trốn trong rừng.
Người trong vùng ai cũng nể phục chàng thanh niên vừa giỏi võ, dũng cảm lại giàu tinh thần yêu nước trong khi ở miền đất tạm chiếm này, quân địch cày xới và truy lùng cách mạng ráo riết.
Chân lý dùng võ học cảm hóa con người
Đến năm 1950, khi hoạt động ngầm bị lộ, võ sư Phát rời quê nhà lên Sài Gòn sinh sống. Tại đây, ông vừa mở lớp dạy võ tại nhà vừa bôn ba khắp nơi kiếm sống trong những ngày tháng cơ cực.
Nghe tiếng võ sư yêu nước đã lâu, vị sư thầy trụ trì chùa Phước Viên (Quận 1, TP.HCM) mời ông về dạy võ cho chi đoàn phật tử Trúc Lâm. Tại đây, Mai Văn Phát quyết định xuống tóc xuất gia, lấy pháp hiệu là Thích Thiện Tánh. Mong muốn của ông là dùng võ học để cảm hóa và rèn luyện nhân cách con người hướng về điều thiện, đồng thời bồi đắp tinh thần dân tộc cho thế hệ trẻ trong thời kỳ đất nước đang lâm nguy.
Thời kỳ này, đế quốc Mỹ thay chân Pháp tiếp tục thực hiện chính sách đầu độc nhân dân Việt Nam để làm giàu cho chúng và làm suy yếu con người dễ bề cai trị. Căm tức bọn đế quốc trước tình trạng hàng ngàn người dân chìm đắm trên bàn đèn thuốc phiện, hòa thượng Thích Thiện Phát đã khuấy động phong trào tập võ để rèn luyện thân thể cho mọi người dân nhằm chống lại hiểm họa bàn đèn.
Bấy giờ sân chùa trở thành võ đường thực sự, thu hút hàng ngàn môn sinh theo học với số lượng đông nhất so với các lò võ. Năm 1964, thiền sư Phát chính thức thành lập môn phái Trung Sơn võ đạo. Đây là sự kết hợp tinh hoa của võ Việt quân sự và võ thuật Trung Hoa Thiếu lâm.
Với tâm thế của một người xuất gia, ông không bao giờ chủ trương đấu đài cho các môn sinh của mình. Ông từng nói: “Võ đài là chốn gian lận”. Bởi vậy vị sư phụ cấm học trò đi thượng đài mà chỉ luyện võ để tự vệ và rèn luyện sức khỏe bản thân.
Thế nhưng vẫn có đệ tử trốn sư phụ đi giao đấu với các võ sĩ khác khiến ông giận đến nỗi không nhìn mặt họ. Vị thiền sư luôn tâm niệm học võ không phải để đánh người bị thương mà chỉ sử dụng trong trường hợp bất khả kháng.
Đến nay khi đại sư Mai Văn Phát đã viên tịch, những đệ tử của ông vẫn đang dốc sức truyền dạy võ thuật, làm rạng danh hơn nữa Trung Sơn võ đạo do sư phụ sáng lập. Một trong những đệ tử ruột của tổ sư tiết lộ: “Trung Sơn võ đạo không đặt nặng vào công phu ghê gớm mà chủ yếu dựa vào kỹ thuật và đường hướng vận động khéo léo của tứ chi tạo nên sự biến hóa khôn lường hạ gục đối thủ”.
“Đó là sự kết hợp của vũ khí toàn thân: chỏ gối, tay, chân để áp sát đối phương theo bộ pháp (cách di chuyển) linh hoạt; từ đấy tấn công bằng cách đánh lạc hướng khôn khéo làm đối thủ không kịp trở tay. Tuy đòn thế không thật mạnh mẽ nhưng vô cùng biến ảo, đưa đối thủ vào trong tầm ngắm dễ dàng”, để tử tổ sư Mai Văn Phát chia sẻ. Hiện nay, môn phái đã phát triển lên hơn 30 võ đường trong nước.
