Tỷ phú Roman Abramovich: Từ cậu bé mồ côi làm nên sự nghiệp lẫy lừng

Từ công nhân trở thành người giàu nhất nước Nga

Roman Abramovich sinh năm 1966 trong gia đình nghèo khó tại thị trấn Saratov, miền Nam nước Nga. Tỷ phú Roman Abramovich mất mẹ khi mới 18 tháng tuổi, cha ông cũng chết trong một vụ tai nạn tại công trường xây dựng khi ông vừa lên 4 tuổi. Abramovich được một người chú nuôi dưỡng tại Komi và sau này ông được bà ngoại nuôi tại Moskva. Chàng thanh niên đã bỏ đại học để theo đuổi đam mê của một doanh nhân.

 Chật vật từ sớm khiến cậu bé Abramovich biết quý trọng đồng tiền, học cách tiết kiệm. Bước chân vào đại học năm 16 tuổi, Abramovich bị gọi nhập ngũ khi chưa kịp tốt nghiệp Học viện Công nghiệp Ukhta. Chính môi trường quân đội đã giúp Roman khám phá và phát triển bản thân. 

Abramovich bắt đầu từ một công nhân. Từ năm 1987 đến 1989 Roman Abramovich là thợ cơ khí của tập đòan Mossepetsmontazh. Abramovich may mắn khi nước Nga bắt đầu cởi mở hơn với kinh doanh tư hữu và đổi mới chính sách thuế cuối thập niên 1980, vừa lúc ông khởi nghiệp. Với toàn bộ vốn liếng tiết kiệm từ các công việc lao động trước đó, chàng thanh niên mở công ty đồ chơi bằng nhựa ngay tại căn hộ mình ở và bán lấy lãi tối thiểu. Lợi nhuận tuy nhỏ nhưng Abramovich dần bộc lộ khiếu kinh doanh xuất sắc. Vài năm trôi qua, doanh nhân Nga nhận ra đến lúc cần làm ăn lớn hơn.

Giai đoạn 1992-1995, nhờ thấu hiểu thị trường bằng nhãn quan sắc bén, Abramovich lựa chọn đúng ngành để đầu tư. Ông lập những công ty bán hàng tiêu dùng trung gian và kiếm được những khoản hời lớn. Từ đó, doanh nhân bắt đầu hướng tầm nhìn tới dầu mỏ. Abramovich phát tài nhờ biết nắm bắt thời cơ những năm 1990, khi chính phủ Nga bắt đầu cho phép thành lập các doanh nghiệp tư nhân. Cũng trong giai đoạn này, ông mở 5 công ty dầu lửa khác nhau.

Năm 1995, Abramovich gặp Boris Berezovsky, doanh nhân đã sẵn tiếng tăm khi điều hành hãng sản xuất ôtô nhà nước Lada. Hai người hợp tác mua cổ phần điều hành tập đoàn dầu mỏ Sibneft với giá 100 triệu USD và trở thành cổ đông chính.

Giá cổ phiếu Sibneft tăng vọt, mang lại gia tài cho Abramovich và cộng sự. Thế nhưng, năm 2000, Berezovsky phải rời quê hương sống lưu vong do bị buộc tội gian lận. Ông bán toàn bộ cổ phần của mình lại cho Abramovich, càng củng cố "đế chế" của người bạn cũ cũng là kẻ thù sau này thắng ông trong vụ kiện trị giá hàng tỷ USD. Năm 2005, Abramovich bán lại 73% cổ phần tại Sibneft cho tập đoàn khí đốt quốc doanh Gazprom, đổi lấy 13 tỷ USD.

Từ năm 2003, gương mặt tỷ phú Roman Abramovich trở nên quen thuộc trên toàn thế giới, khi thường xuyên hiện diện trên các khán đài bóng đá Anh. Tài phiệt Nga mua lại hầu hết những công ty sở hữu CLB bóng đá Chelsea, đội rất yếu thời điểm ấy với giá 233 triệu USD. Chelsea là đội bóng có giá trị thứ sáu trên thế giới và được Forbes định giá lên tới 2,6 tỷ USD vào năm 2019. Dưới triều đại của ông, CLB khởi sắc trở lại và người ta thấy Abramovich đến cổ vũ đội bóng của mình trong hầu như mọi trận đấu.

Năm 2018, Forbes ước tính khối tài sản Roman Abramovich sở hữu trị giá 11,5 tỷ USD, giúp ông đứng thứ 140 trong danh sách những người giàu có nhất hành tinh. Báo chí Nga thông tin Abramovich đóng góp cho các tổ chức từ thiện nước này nhiều hơn bất cứ ai trong lịch sử. Hàng triệu USD được ông rót vào xây dựng trường học, bệnh viện trong khi hàng tỷ USD khác dành cho phúc lợi xã hội và hạ tầng tại một số thành phố của Nga.

Tỷ phú Nga còn được biết đến với vai trò chính trị gia. Năm 1999, Abramovich được bầu vào Duma quốc gia Nga, đại diện khu vực Chukotka, một tỉnh hẻo lánh phía Đông đất nước. Tại đây, ông mạnh tay rót tiền cho những kế hoạch cải tổ. Từ năm 2000 đến 2008, Thống đốc Abramovich chi gần 1 tỷ USD cho phúc lợi xã hội tại Chukotka. Môi trường kinh doanh được cải thiện đáng kể, với nhiều nhà đầu tư đổ bộ, nhiều trường học và bệnh viện được xây cất.

Sở hữu chuyên cơ, phi thuyền xa xỉ

Từng là người giàu nhất tại Nga, tỷ phú Roman Abramovich sở hữu khối tài sản trị giá khoảng 11,6 - 14,1 tỷ USD, theo Forbes. Tài sản của ông ở mức cao nhất 23,5 tỷ USD vào năm 2008.

Abramovich đã 3 lần kết hôn và có 7 người con. Trong đó, người vợ thứ nhất là Olga Yurevna Lysova từ năm 1987 tới 1990. Sau đó, ông có cuộc hôn nhân kéo dài 16 năm với Irina Malandina và có 4 con gái, 1 con trai. Khi hai người kết hôn vào năm 1991, Abramovich chưa có khối tài sản khổng lồ, nhưng khi ly hôn năm 2007, ông sở hữu 18,7 tỷ USD. 

Abramovich sở hữu nhiều bất động sản trên khắp thế giới, gồm dinh thự giá 118,3 triệu USD tại Kensington Palace Gardens - “khu phố tỷ phú” tại London, Anh. Năm 2009, ông chi 90 triệu mua một dinh thự nằm trên diện tích hơn 28 hecta trên hòn đảo St. Bart's, vùng Caribbe. Vài năm trước, Abramovich chi 96 triệu USD mua 4 căn nhà tại East 75th Street, khu Upper East Side, thành phố New York với dự định biến chúng thành một siêu dinh thự. Ông cũng mua thêm một căn nữa cách đó 2 khu phố. Abramovich cũng sở hữu một căn nhà xa xỉ Antibes, thuộc vùng biển French Riviera của nước Pháp.

Mua sắm bất động sản không phải là sở thích duy nhất của Abramovich. Ông chủ CLB Chelsea (Anh) sở hữu hàng loạt chuyên cơ đắt giá, nổi bật nhất trong bộ sưu tập là chiếc Boeing 767-33A ER có biệt danh khá kỳ lạ: tên cướp. Trị giá của chuyên cơ này khoảng 66 triệu bảng, tương đương hơn 1.900 tỷ VNĐ. Tỷ phú người Nga mua nó vào năm 2004, chỉ một năm sau khi ông mua lại CLB Chelsea. Hiện chuyên cơ đỗ tại sân bay Stansted ở thủ đô London (Anh).

Sau khi được cải tạo, Boeing 767-33A ER biến thành cung điện trên không. Điểm nhấn trong chiếc Boeing 767-33A ER của Abramovich là phòng khách có sức chứa hơn 30 người. Trên chiếc máy bay còn có nhà bếp, quầy bar, phòng làm việc và phòng ngủ 2 giường. Nội thất làm từ kim loại và gỗ quý, màu gold chủ đạo đã tạo nên sự xa xỉ. Đặc biệt, hiếc chuyên cơ của tỷ phú Abramovich được trang bị hệ thống phòng thủ tương tự chiếc Không lực 1 của Tổng thống Mỹ. 

Theo đó, Boeing 767-33A ER của Abramovich sở hữu hệ thống chống tên lửa đạn đạo được thiết kế để phản công bất kỳ tên lửa nào nhắm vào chiếc máy bay. Hệ thống trị giá khoảng 1,5 triệu bảng Anh. Boeing 767-33A ER chỉ là chuyên cơ yêu thích của Abramovich và ông cũng còn 2 sự lựa chọn sang trọng khác: Boeing 767-300 giá 55 triệu bảng và 737-700 giá 60 triệu bảng. Công nghệ không cao bằng 767-33A ER nhưng hai chiếc kể trên cũng thuộc hàng xa xỉ.

Tiếp đó, Abramovich còn sở hữu một chiếc du thuyền vĩ đại. Chiếc Eclipse (Chạng vạng) được ông mua vào năm 2010, dài 162,5 mét, chiếm giữ ngôi vị "Du thuyền tư nhân lớn nhất trên thế giới", cho đến khi chiếc Azzam, dài hơn 173 mét hạ thủy vào tháng tư năm 2013. Chi phí đóng chiếc Eclipse ước tính khoảng 340 triệu euro. Du thuyền có sức chứa 30 khách và 70 thuyền viên.

Eclipse có thể chứa 1 triệu lít nhiên liệu để di chuyển khoảng 6.000 dặm (9.600 km) mới phải tiếp thêm nhiên liệu. Eclipse cao 9 tầng, tầng trên cùng có 2 sân đỗ trực thăng và 1 gara ô tô. Trên du thuyền có nhiều hồ bơi, rạp chiếu phim, phòng gym, spa, phòng massage sauna, phòng hội thảo, salon tóc và một.... tàu ngầm cỡ nhỏ có thể lặn sâu 50 mét.

Các tầng thấp hơn là nơi đặt 24 cabin cho khách, mỗi cabin có một màn hình chiếu phim dài tới gần 2 mét, một bể sục, spa và hệ thống an ninh chuyên dụng. Bình quân mỗi năm tỷ phú người Nga chi 40 triệu bảng để duy trì và vận hành Eclipse.

Không chỉ vậy, bộ sưu tập nghệ thuật cá nhân của Abramovich gồm nhiều tác phẩm của các danh họa nổi tiếng như Pablo Picasso, Lucian Freud, và Francis Bacon. Năm 2008, ông chi 34 triệu USD mua bức họa "Benefits Supervisor Sleeping" của Freud và tiếp tục chi 86,3 triệu USD mua bức "Triptych, 1976" của Francis Bacon's vào ngay sau đó.