Các liền anh, liền chị cùng gìn giữ di sản
Dân ca Quan họ Bắc Ninh chính thức được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại năm 2009. Quan họ là những làn điệu dân ca của vùng Đồng bằng Bắc Bộ, tập trung chủ yếu ở vùng Kinh Bắc (Bắc Ninh và Bắc Giang). Đây là hình thức hát đối đáp giữa nam và nữ để biểu lộ tâm tình, ca tụng tình yêu thông qua những câu ca mộc mạc, đằm thắm. Hầu hết các bài Quan họ đều theo thể lục bát hay lục bát biến thể.
Sau 15 năm được vinh danh, Dân ca Quan họ Bắc Ninh đã phát triển mạnh mẽ. Từ 44 làng Quan họ gốc, đến nay đã phát triển được hơn 150 làng Quan họ thực hành, gần 400 câu lạc bộ Dân quan Quan họ với hàng chục nghìn người ở các độ tuổi tham gia.
Nghệ nhân Nhân dân Nguyễn Thị Quýnh (sinh năm 1948, tại Xuân Hội, xã Lạc Vệ, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh) luôn tìm thấy niềm vui của mình là được đắm mình trong làn điệu dân ca, mỗi tối được tham gia sinh hoạt, luyện tập các bài Quan họ với các thành viên câu lạc bộ. Gần 80 tuổi đời với 70 năm đắm say, gìn giữ làn điệu Dân ca Quan họ Bắc Ninh, bà Nguyễn Thị Quýnh luôn là niềm tự hào của các liền anh, liền chị quan họ, là “linh hồn” giúp Dân ca Quan họ trường tồn và lan tỏa. Quan họ Bắc Ninh đã đi sâu vào cuộc sống của người dân, trở thành lẽ sống, gần gũi, tự nhiên như việc hít thở và ăn uống mỗi ngày.
Nhiều hoạt động chào mừng
Công tác tuyên truyền, quảng bá được quan tâm đặc biệt với nhiều hình thức như tổ chức các Festival, chương trình nghệ thuật “Về miền Quan họ”, hát Quan họ trên thuyền, hội thi hát Quan họ đầu Xuân, hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh trên truyền hình, biểu diễn, quảng bá, giới thiệu Dân ca Quan họ tại các tỉnh, thành phố và một số nước trên thế giới… chất lượng các cuộc thi, hội thi từng bước nâng lên, được Nhân dân và bạn bè quốc tế đón nhận, tạo nét văn hóa riêng có của Bắc Ninh - Kinh Bắc. Bắc Ninh đã xây dựng chuyên trang, chuyên mục về văn hóa Quan họ trên website Thành uỷ, Cổng thông tin điện tử, Đài Phát thanh thành phố, phối hợp với Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh tổ chức sản xuất và phát sóng định kỳ hàng quý chương trình giao lưu Canh hát Quan họ đêm Rằm…
Tỉnh Bắc Ninh cũng có nhiều chủ trương, quyết sách kịp thời, đồng bộ thực hiện việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản, trong đó có những chính sách như: Quy chế xét tặng danh hiệu Nghệ nhân trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể; hỗ trợ kinh phí cho làng Quan họ gốc, các làng Quan họ thực hành trên địa bàn và CLB Dân ca Quan họ Bắc Ninh trong và ngoài tỉnh.
Đặc biệt, Bắc Ninh đã xây dựng cơ chế, chính sách tôn vinh đãi ngộ đối với nghệ nhân di sản văn hóa, qua đó, góp phần tạo động lực cho các nghệ nhân tiếp tục nuôi dưỡng đam mê, nhiệt huyết, cống hiến tài năng cho công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản. Các CLB Quan họ đa số có 3 thế hệ tham gia và thực hiện tốt việc truyền dạy.
Tỉnh Bắc Ninh dành hàng trăm tỷ đồng từ ngân sách để đầu tư hỗ trợ xây dựng các thiết chế văn hóa, các trang thiết bị liên quan trực tiếp đến công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản, trong đó có phục dựng các nhà chứa Quan họ tại các làng Quan họ gốc tiêu biểu; đầu tư xây dựng sân khấu thực cảnh cho lễ hội vùng Lim; xây dựng Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh tại khu vực Thủy Tổ Quan họ…
Kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, Sở VH,TT&DL tỉnh Bắc Ninh cho biết, từ ngày 11 - 30/11/2024 sẽ có nhiều hoạt động đặc sắc. Theo đó, chương trình kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại cụ thể diễn ra vào lúc 20 giờ, ngày 23/11/2024, tại Trung tâm Văn hóa Kinh Bắc, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh.
Trong khuôn khổ chương trình cũng diễn ra các hoạt động như: Chương trình gặp mặt các nghệ nhân, nghệ sĩ Dân ca Quan họ Bắc Ninh, gắn với kỷ niệm 55 năm ngày thành lập Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh vào ngày 12/11/2024; Trưng bày chuyên đề: Dân ca Quan họ Bắc Ninh trường tồn và lan tỏa; trưng bày tư liệu: Dân ca Quan họ Bắc Ninh - Bản sắc và tinh hoa; liên hoan các làng Quan họ thực hành tỉnh Bắc Ninh, Liên hoan du lịch, ẩm thực - làng nghề Bắc Ninh; Chương trình giao lưu nghệ thuật - kết nối các di sản văn hóa được thực hiện dưới hình thức biểu diễn trên thuyền...