Bất chấp thủ đoạn để kiếm lời
Chennai là một thành phố dày đặc các cơ sở chăm sóc sức khỏe. Trên mạng lưới những tuyến phố chằng chịt ở đây, dường như mỗi góc phố đều có bệnh viện. Tháng 3/2010, dư luận Ấn Độ xôn xao trước thông tin một bé gái 3 tuổi tử vong sau khi uống thuốc kháng sinh mua từ một hiệu thuốc.
Trước tình huống này, cảnh sát Chennai đã một cuộc điều tra quy mô lớn, tiến hành khám xét nhiều nhà xưởng và văn phòng. Chỉ trong vòng ít ngày, họ đã thu giữ số thuốc bị nghi ngờ đã bị làm giả có giá trị 9.000 USD. Chân tướng vụ việc cũng dần được sáng tỏ.
Theo cảnh sát, vụ việc không phải do những dược sĩ bán lẻ hay các nhà sản xuất thuốc gây ra mà thủ phạm là một mạng lưới những nhà phân phối thuốc. Đến cuối tháng 3/2010, cảnh sát đã bắt giữ tổng cộng 12 người. Những người này bị khởi tố về tội làm giả và gian lận. Thủ đoạn tinh vi của những kẻ tội phạm cũng dần được làm rõ. Trong đó, một người đàn ông được truyền thông địa phương đặt cho biệt danh “Trùm thuốc giả” là thủ phạm chính trong vụ việc.
Các nhà phân phối là một mắt xích đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối người tiêu dùng với các loại dược phẩm. Họ chính là những đơn vị đã di chuyển các loại thuốc từ nơi chúng được sản xuất đến các cửa hàng bán lẻ để từ đó đến tay người tiêu dùng.
Theo các điều khoản của Đạo luật Dược phẩm và Mỹ phẩm Ấn Độ, các nhà bán lẻ dược phẩm được khuyến khích theo dõi chặt chẽ về ngày hết hạn được in trên bao bì của các sản phẩm mà họ dự trữ. Tất cả các nhà bán lẻ được yêu cầu giữ một hộp có nhãn “Hàng không bán”, lưu trữ các sản phẩm sắp hết hạn.
Để đảm bảo rằng các nhà bán lẻ không bị tổn thất đối với hàng tồn kho, hàng hết hạn được các nhà sản xuất thu gom và xử lý thường xuyên. Khi đó, cũng tương tự như việc mang thuốc từ nhà sản xuất đến nhà bán lẻ, các nhà phân phối tiếp tục chịu trách nhiệm chuyển ngược lại, thu thập các loại thuốc chưa bán mang về cho nhà sản xuất.
Tuy nhiên, trong vụ việc xảy ra tại Chennai, kết quả điều tra sau đó cho thấy, thay vì thu gom các loại thuốc hết hạn từ các nhà bán lẻ để mang đi xử lý, các nhà phân phối đã dán nhãn lại cho các loại thuốc, ghi lại thời hạn sử dụng rồi đưa chúng “quay vòng” vào các hiệu thuốc.
Theo các thông tin được công bố, một nghi phạm trong số này là tên Venkatesan, từng làm tài xế xe tải cho một công ty phân phối thuốc. Venkatesan đến từ Kodungaiyur - một quận ở phía bắc Chennai, nơi có bãi rác lớn nhất và lâu đời nhất của thành phố, cũng là nơi xử lý các loại thuốc thuộc diện hết hạn.
Tại Kodungaiyur, tên này sống ở khu phố Ezhil Nagar - một khu dân cư chật cứng, nằm sát bãi rác. Ở đây, những ngôi nhà được sử dụng như những xưởng sản xuất nhỏ, nhiều doanh nghiệp huy động công nhân ngồi cạnh các kho phế liệu, phân loại vật liệu thành các loại khác nhau.
Theo lời khai của Venkatesan, hắn đã đi thu gom các loại thuốc hết hạn, những loại thuốc đã được các nhà thuốc đưa vào diện không bán nữa. Tiếp đó, thay vì đưa thuốc này về để xử lý tại bãi rác, Venkatesan đã giao chúng cho một nhà kho.
Từ nhà kho, một đối tượng tên Ravi tiếp tục mang các loại thuốc đã thu gom được tới giao cho một đối tượng ở quận Koyambedu để tiến hành việc sửa lại các thông tin và nhãn mác sản phẩm. Tại đây, trong một ngôi nhà dân, các công nhân đã sử dụng hóa chất để tẩy các thông tin về ngày sản xuất và hết hạn trên giấy bạc của những vỉ thuốc hay hộp thuốc, sau đó in lại ngày mới lên đó. Những loại thuốc này sau khi được “tẩy date” sẽ được phân phối cho các nhà bán lẻ mới.
Venkatesan khai rằng việc sửa chữa thông tin như vậy không chỉ được tiến hành ở ngôi nhà nói trên mà còn được tiến hành ngay tại nhà xưởng của một nhà phân phối thuốc hợp pháp có tên Meena Medical Agencies. Venkatesan cũng khẳng định chủ của công ty này là Meenakshi Sundaram - vốn là một doanh nhân có tiếng ở địa phương chính là chủ mưu trong vụ việc.
Băn khoăn chế tài
Trong vài tuần sau khi những thông tin về vụ việc được công bố, cảnh sát đã thu giữ số thuốc trị giá 210.000 USD tại các nhà kho của công ty của Meenakshi. Trên thực tế, tên này vốn không xa lạ với cảnh sát. Vụ việc năm 2010 là lần thứ 3 tên này bị cảnh sát truy đuổi liên quan đến việc phân phối những loại thuốc tẩy sửa thông tin.
Các cuộc điều tra trước đó cho thấy tên này đã từng phân phối các loại thuốc đã được làm lại nhãn mác cho các nhà thuốc ở Tirunelveli, cách Chennai hơn 600km. Truyền thông địa phương cho hay, Meenakshi đã không phải chịu trách nhiệm cho những sai phạm của mình vì có quan hệ với một chính trị gia có tiếng ở bang.
Vụ việc sau khi được phanh phui đã dấy lên những kêu gọi cần tăng cường quản lý trong lĩnh vực y dược tư nhân. Truyền thông địa phương cho hay, các nhà sản xuất dược phẩm thực tế từ trước đó đã phát hiện công ty của Meenakshi liên quan đến việc giả mạo thông tin trên bao bì dược phẩm báo cáo lên cơ quan kiểm soát, kêu gọi các cơ quan nhà nước thực thi các quy định nhưng vụ việc vẫn bị ém nhẹm đi.
Theo một tờ báo của địa phương, có thông tin hơn 1 năm trước khi vụ việc bung bét, một nhà sản xuất thuốc phát hiện ra rằng doanh số bán các sản phẩm của một số lô nhất định của công ty cho thấy sự sụt giảm đột ngột ở Tamil Nadu. Công ty này đã ngay lập tức tổ chức tìm hiểu và phát hiện việc doanh số bán hàng suy giảm là do có việc lưu hành các loại thuốc giả của các sản phẩm của công ty.
| |
| Ông trùm Meenakshi thoát án hình sự một cách “tài tình”. |
Sau khi nắm được các bằng chứng cụ thể trong tay, nhà sản xuất thuốc đó đã báo cho Sở Y tế Tamil Nadu về việc làm giả thông tin trên bao bì của Meenakshi. Một nguồn tin cảnh sát tiết lộ rằng Sở Y tế bang sau đó đã triệu tập một cuộc họp với các nhà phân phối và những nhà bán lẻ thuốc. Meenakshi Sundaram cũng dự cuộc họp này. Song, mọi việc không đi đến đâu và hành vi của Meenakshi vẫn tiếp diễn cho đến khi bị phanh phui hơn 1 năm sau đó.
Trong vụ việc nói trên, những quy định mơ hồ về việc xử lý hành vi gian lận trong lĩnh vực dược phẩm khiến Meenakshi Sundaram chỉ phải nhận một bản án tương đối nhẹ. Trong số các tội danh mà tên này bị truy tố không có tội hình sự nào và hành vi phạm tội của hắn chỉ bị xem là hành vi gian lận trong kinh doanh, một tội nhẹ chứ không phải là hành vi phạm tội nguy hiểm. Các nhà xưởng của ông trùm sau đó bị niêm phong nhưng Meenakshi vẫn lấy lại được giấy phép kinh doanh phân phối dược phẩm.
Trên thực tế, dù hành vi của những nhà phân phối thuốc là bất hợp pháp nhưng vì không có bất cứ bằng chứng trực tiếp nào cho thấy những loại thuốc mà chúng đã tẩy xóa các thông tin và phân phối lại trên thị trường gây nguy hiểm tới người dùng.