Xử trí khi trẻ hóc dị vật ngày Tết

Kẹo, hạt dưa, hạt dẻ cười, hạt hướng dương... là những món ăn vặt được nhiều gia đình sắm Tết, nhưng cũng là thủ phạm khiến trẻ bị sặc, nghẹn với tỷ lệ nhập viện cao.
Để có những ngày Tết thật vui vẻ, an toàn, các bậc phụ huynh cần lưu ý chăm sóc, bảo vệ trẻ cẩn thận. Không cho trẻ ngậm các loại kẹo, các loại hạt như hướng dương, hạt bí, hạt dẻ cười… để tránh nguy cơ trẻ bị dị vật đường thở.
Trẻ bị dị vật đường thở là có một vật lạ rơi vào đường thở, thường xảy ra khi trẻ vừa ăn vừa cười, hoặc bú bình, ăn không đúng cách.
1. Nguyên nhân 
- Sặc sữa, cháo, cơm.
- Hít phải dị vật nhỏ như các loại hạt: cơm, dưa, lạc hoặc các vật nhỏ như ốc vít, kẹp giấy.
2. Dấu hiệu nhận biết
Trẻ khỏe mạnh, đột nhiên ho sặc sụa, tím tái, khó thở.
3. Cách sơ cứu
a. Nếu trẻ còn hồng hào, khóc được, nói được, không khó thở thì đưa trẻ tới bệnh viện ngay để gắp dị vật.
b. Nếu trẻ tím tái khó thở không khóc được: cần phải sơ cứu ngay:
+ Nếu trẻ dưới 2 tuổi
- Đặt trẻ nằm sấp, đầu thấp trên cánh tay trái, giữ chặt đầu và cổ trẻ bằng bàn tay trái
- Dùng gốc bàn tay phải vỗ 5 cái thật mạnh vào lưng trẻ ở giữa 2 xương bả vai.
- Sau đó lật ngửa trẻ sang tay phải, nếu còn khó thở tím tái, dùng 2 ngón tay ấn mạnh vào vùng ½ dưới xương ức 5 cái.
- Nếu dị vật vẫn chưa rơi ra ngoài thì lại lật đứa trẻ lại vỗ lưng. Luân phiên giữa vỗ lưng và ấn ngực cho tới khi di vật rơi được ra thì thôi.
 Cách xử lý khi trẻ nhỏ dưới 2 tuổi hóc dị vật.
+ Đối với người lớn và trẻ lớn
Người ta làm nghiệm pháp Heimlich
Trẻ còn tỉnh:
- Đứng sau lưng trẻ vòng hai tay ôm lấy thắt lưng trẻ.
- Nắm chặt bàn tay thành một quả đấm đặt ở vùng thượng vị, ngay dưới chóp xương ức, phía trên rốn.
- Ấn 5 cái dứt khoát theo hướng từ trước ra sau, từ dưới lên trên, mạnh nhanh.
- Có thể lặp lại 6-10 lần ấn bụng cho tới khi dị vật rơi ra ngoài
Xử trí với trẻ lớn: Đứng sau lưng, vòng tay ôm thắt lưng trẻ.  
Nếu trẻ hôn mê:
- Đặt trẻ nằm ngửa, quỳ giữa 2 chân của bệnh nhân
- Đặt gốc bàn tay lên vùng thượng vị dưới xương ức
- Ấn 5 cái dứt khoát nhanh mạnh vào bụng theo hướng từ dưới lên trên
- Lặp lại 6-10 lần cho tới khi dị vật rơi ra ngoài
- Nếu nạn nhân ngừng thở thì vừa thổi ngạt vừa làm Heimlich
- Sau khi nạn nhân khóc được phải đưa ngay tới bệnh viện để kiểm tra.
4. Những việc cần tránh
- Không can thiệp gì nếu bệnh nhân khóc được, thở được, hãy mang bệnh nhân đi viện.
- Không cố móc dị vật ra ngoài.

Bác sĩ nhi khoa Nguyễn Đức Thường

Đọc thêm