Sinh ra ở cái nôi văn hóa của dân tộc Cor, từ nhỏ anh Hồ Văn Xu (41 tuổi, trú thôn 2, xã Trà Thủy, huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi) đã được sống trong các không gian văn hóa đậm bản sắc dân tộc với những lễ cúng, lễ hội của làng như lễ hội đâm trâu, Tết Ngả rạ, mừng lúa mới, cúng thần... Tình yêu với văn hóa dân tộc cũng dần được bồi đắp theo tháng năm.
Hiện, anh Xu đang là công chức xã Trà Thủy công việc hành chính bận rộn nhưng với vai trò là thành viên Câu lạc bộ bảo tồn văn hóa dân tộc Cor của xã, anh Xu luôn tích cực trong các hoạt động truyền dạy văn hóa dân tộc cho thế hệ trẻ.
Đặc biệt, mỗi khi địa phương có các sự kiện văn hóa, anh cùng đoàn nghệ nhân trình diễn những tiết mục nghệ thuật đặc sắc. Với anh, được tham gia biểu diễn, truyền dạy văn hóa dân tộc cho thế hệ trẻ là niềm vui, hạnh phúc.
Đến bây giờ, chàng trai 8x cũng không nhớ mình biết đánh chiêng từ lúc nào. Ngay từ nhỏ, thấy các cụ trong làng đánh chiêng, anh rất thích và chăm chú lắng nghe, để ý cách các cụ đánh chiêng, đánh trống, phân biệt từng điệu chiêng, tiếng trống rồi tập đánh dần thành quen.
Hiện, anh Xu có thể đánh chiêng, đánh trống thuần thục tất cả các bài chiêng từ cơ bản đến khó nhất, đặc biệt là tiết mục đấu chiêng. Anh cùng các nghệ nhân trong Câu lạc bộ bảo tồn văn hóa dân tộc Cor ở xã Trà Thủy đã đi biểu diễn ở rất nhiều nơi trong và ngoài tỉnh, tham gia truyền dạy văn hóa dân tộc cho các thế hệ trẻ…
Trong các tiết mục trình diễn có sự tham gia của anh, người xem luôn bắt gặp một nghệ nhân với nụ cười tươi thường trực trên môi, dáng người chắc khỏe, say sưa theo từng nhịp chiêng nhịp trống.
Không chỉ giỏi đánh chiêng, đánh trống, anh Xu còn rất chịu khó mày mò, học hỏi, tìm hiểu cách làm và tham gia cùng các bác, các cụ trong làng làm cây nêu, Gu Bla trong mỗi dịp làng tổ chức lễ hiến trâu.
 |
Anh Xu đang trở thành lớp kế cận tiếp nối những cây đại thụ trong bảo tồn văn hóa dân tộc vùng đất quế Trà Bồng. |
Theo anh Xu, cây nêu trong lễ hội hiến trâu là một phần không thể thiếu, là văn hóa độc đáo của dân tộc Cor và Gu Bla là một trong 3 công trình kiến trúc chính được dùng trong lễ hiến trâu của người của người Cor Trà Bồng.
Chính vì vậy, việc làm cây nêu và Gu Bla được xem là việc cực kì quan trọng, thiêng liêng trong mỗi dịp lễ hội và là cả một nghệ thuật độc đáo được các thế hệ người Cor gìn giữ, lưu truyền. Tuy nhiên, nghệ thuật này rất khó, đòi hỏi sự tỉ mỉ, sâu sắc. Thường là các cụ cao niên trong làng thực hiện. Đối với những người trẻ, chỉ những người thực sự có đam mê nghiên cứu, chịu khó học hỏi mới có thể thực hiện được.
Anh Xu chia sẻ thêm, trên cây nêu và Gu Bla có rất nhiều hoa văn, họa tiết trang trí. Mỗi hoa văn, họa tiết đều biểu trưng cho một vật thể trong thực tế cuộc sống nên đòi hỏi phải hiểu, biết kĩ mới làm được.
"Khó nhưng vì đam mê, thấy nó rất hay nên mình học dần, mỗi năm học một ít, rồi tích lũy dần, nay thì mình có thể vẽ hoa văn trên cây Gu Bla. Nói thật, so với các thế hệ cha anh thì mình không thể sánh kịp, vì vậy, mỗi ngày mình đều không ngừng học hỏi, trau dồi thêm kĩ năng đánh chiêng, đánh trống, nghiên cứu sâu với nghệ thuật dân tộc như việc làm cây nêu, Gu Bla từ các cụ, các bậc cha chú để có thể lưu truyền hết cái độc đáo, tinh hoa văn hóa dân tộc cho con cháu mai sau", anh Xu bộc bạch.
Ông Hồ Văn Tự - Chủ tịch UBND xã Trà Thủy cho biết, anh Hồ Văn Xu rất chịu khó nghiên cứu tìm tòi, đam mê học hỏi và tích lũy một cách có hệ thống, bài bản, khoa học từ đời sống văn hóa tâm linh, phong tục tập quán của đồng bào Cor.
"Với niềm đam mê trong tìm hiểu văn hóa Cor, anh Xu đã và đang góp phần không nhỏ trong việc gìn giữ, quảng bá đến khách du lịch những giá trị văn hóa Cor đặc sắc của vùng đất quế Trà Bồng. Góp phần cùng với chính quyền địa phương và người dân bản địa, làm sống lại những giá trị văn hóa dân tộc Cor lưu giữ cho thế hệ mai sau", Chủ tịch UBND xã Trà Thủy chia sẻ.
