Ăn trứng kiến để cả hai cùng khỏe?
“Kiến là loài vật đứng trong top 3 các loài vật khỏe nhất thế giới. Kiến có thể mang vác trên lưng chúng những thức ăn, mảnh cây cỏ có trọng lượng gấp 50 lần trong lượng cơ thể chúng. Trọng lượng đó tương đương với một người vác 2,5 tấn trên lưng. Vậy thì, ăn trứng kiến không biến chúng ta trở thành lực sĩ cũng khiến chúng ta khỏe mạnh gấp đôi, gấp ba lần. Trứng kiến bổ cho cả nhà, từ người già đến người trẻ, từ người ẻo lả đến người khỏe mạnh. Trứng kiến giúp tăng cường sức khỏe phái mạnh, làm đẹp cho phụ nữ…”. Đó là lời rao bán trứng kiến gai đen của anh Văn Hoàng Hải (chủ của hàng chuyên bán đặc sản vùng cao tại Hà Nội).
Lần theo lời rao bán trứng kiến đen tại một trang mạng, chúng tôi tìm đến địa chỉ bán trứng kiến gai của chị Lê Thị Linh trên đường Nguyễn Trãi (Thanh Xuân – Hà Nội). Người bán hàng cho biết, giá của trứng kiến đen là 480.000 đồng/kg, đóng gói 0,5kg là nhỏ nhất. Thấy chúng tôi lưỡng lự thăm dò với ý muốn chỉ mua một ít về ăn thử, chị mời chào: “Trứng kiến chỉ có mùa từ tháng 3 đến tháng 5 thôi, không mua nhanh là hết đấy! Hàng “xịn” từ Cao Bằng chuyển xuống, nhà mình bảo quản trong tủ bảo ôn, hoàn toàn đảm bảo chất lượng. Món này ăn ngon, có người còn mua cả yến về để tủ ăn dần, không chỉ tốt cho trẻ nhỏ, bà bầu, người già mà đặc biệt tốt cho nam giới. Anh nào “yếu” chỉ cần ăn khoảng 1 tháng là “khỏe” liền, một người khỏe, hai người vui” – chị Linh tiếp tục chào mời.
Tham khảo một số nơi bán khác thì trứng kiến có giá trong khoảng từ 350.000 – 700.000 đồng/kg với xuất xứ từ Phú Thọ, Cao Bằng cho đến Bắc Giang, Thái Nguyên. Trứng kiến chế biến được thành nhiều món ăn ngon. Dân tộc Tày Cao Bằng ăn bánh trứng kiến, Ninh Bình nổi tiếng với xôi trứng kiến Nho Quan, người Thái phía Nam Nghệ An ăn canh trứng kiến, Bình Định làm nộm trứng kiến xào, dân Củ Chi thì đem làm gỏi hoặc nấu canh chua lá giang ăn với cơm trắng… Những món ăn dân dã khoái khẩu ấy ít ai ngờ vừa là thực phẩm bổ dưỡng, vừa là thuốc chữa bệnh hiệu quả.
Trứng kiến gai đen có tác dụng kỳ diệu giúp ngủ ngon, chống trầm cảm và chữa mọi bệnh về thần kinh, tăng cường sinh lực cho cơ thể, giảm căng thẳng và hỗ trợ tốt chứng suy giảm chức năng sinh lý, giảm trí nhớ. Đặc biệt, một số người bán còn quảng cáo trứng kiến gai đen ngâm rượu cũng rất tốt cho quý ông muốn “tăng cường sinh lý”.
Trứng kiến có thể gây ngộ độc
Theo chị Đàm Thi Ngọc (chuyên bán trứng kiến gai đen ở Cao Bằng) chia sẻ, trên thị trường có 2 loại trứng kiến, một loại là loại trứng kiến do người dân nuôi và một loại là người dân đi rừng lấy về. Loại trứng kiến nuôi nhìn đẹp mắt hơn, các trứng mẩy, bóng và đều hơn loại trứng kiến gai lấy trong rừng nhưng lại có giá trị dinh dưỡng kém hơn. Trứng kiến được coi là thực phẩm bổ dưỡng cho cơ thể.
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học Việt Nam, phối hợp cùng Viện Khoa học - Công nghệ sinh học Đức năm 2007, trứng kiến gai đen chứa đến 42-67% chất đạm với hơn 30 loại axít amin và 31 nguyên tố vi lượng. Hơn nữa, trứng loài vật này còn chứa hàm lượng vitamin phong phú như A, D, E, B1, B2, B12, trong đó có 8 loại axit amin thiết yếu, có loại cơ thể không thể tự tổng hợp được. Tuy nhiên, khi mua trứng kiến, người tiêu dùng cần mua ở những địa chỉ tin cậy, chọn những loại trứng kiến an toàn và đã được sơ chế kỹ.
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh – chuyên gia trong lĩnh vực Công nghệ sinh học và Thực phẩm cho biết, tính đến thời điểm này chưa có một công trình khoa học nào nghiên cứu về tính chất dược lý của trứng kiến. Vì thế, các chuyên gia không thể khuyên mọi người dùng trứng kiến để chữa bệnh hoặc bồi bổ vì chưa có cơ sở khoa học.
Bác sĩ Nguyễn Thế Lương (Phó Giám đốc Bệnh viện Thận Hà Nội), trứng kiến gai đen giàu chất đạm, bổ dưỡng và giúp nâng cao sức khỏe nam giới. Nhưng để tăng cường chức năng sinh lý thì chưa rõ phải ăn bao nhiêu mới đủ, đó chỉ được coi như một liệu pháp tâm lý cho cánh mày râu mà thôi. Trứng kiến rất giàu protein nhưng có thể gây dị ứng cho những người mẫn cảm với arginin, prolin, histidin,... Hơn nữa, kiến là loài sống ở những nơi ẩm thấp, trong rừng núi rậm rạp sẽ chứa nhiều ký sinh trùng, vi khuẩn gây hại cho cơ thể con người. Bởi vậy, nếu dùng trứng kiến đen không phải loại tươi, sạch thì chúng ta lại tự đưa thêm vào cơ thể mình những vi khuẩn gây hại cho cơ thể. Đặc biệt, những người dùng trứng kiến để ăn gỏi lại càng có nguy cơ ngộ độc cao.
Lương y Nguyễn Huy (Hội Đông y Việt Nam) cũng khuyến cáo, trứng kiến gai đen ngâm rượu để hỗ trợ sinh lý nam giới chỉ là đồn thổi, không có tác dụng chữa yếu sinh lý. Thực chất, tác dụng của trứng kiến gai chỉ có tác dụng như trứng vịt lộn hay mật ong. Nếu trứng kiến đen dùng đúng cách, liều lượng hợp lý và đảm bảo vệ sinh thì đây là loại thực phẩm có lợi cho sức khỏe. Nhưng nếu lạm dụng sẽ gây nguy hiểm tới sức khỏe người dùng.
Đặc biệt, nguồn trứng kiến ở Việt Nam chủ yếu được người dân lấy ở các tổ kiến trên rừng. Vì vậy, với nguồn trứng luôn có sẵn để rao bán như hiện nay, người mua cũng nên tự đặt câu hỏi về nguồn gốc của nó. Đó có thể là trứng kiến nuôi, nhưng liệu người bán có đảm bảo đúng quy trình nuôi, thu hoạch và sơ chế an toàn. Thậm chí, người mua có chắc chắn rằng mình mua đúng trứng kiến gai đen đảm bảo chất lượng.
Do đó, để hạn chế những nguy cơ bệnh tật từ trứng kiến, người dân không nên lạm dụng món ăn này, không tích trữ với số lượng lớn. Nên chọn lựa những điểm buôn bán uy tín, lâu năm. Người mua nên mua số lượng vừa đủ để ăn trong bữa hoặc không quá 3 ngày. Đặc biệt, trứng kiến mua về phải bảo quản đúng quy cách. Khi ăn, cần chế biến cẩn thận, loại bỏ những ấu trùng lạ, trứng có mùi hôi. Ăn từng ít một, nếu phát hiện những biểu hiện bất thường cần dừng lại, tránh triệu chứng nặng hơn. Lựa chọn những thực phẩm bổ dưỡng khác, thân thuộc hơn, được khoa học chứng minh để cải thiện tình trạng sức khoẻ./.