“Cua Năm Căn - Cà Mau” - thương hiệu quý của người Đất Mũi

- Thưa ông, có điều gì đặc biệt ở đất Năm Căn, khiến cua Cà Mau đã nổi tiếng, cua Năm Căn Cà Mau lại càng được người tiêu dùng ưa thích hơn?

Ông Trần Đoàn Hùng: Năm Căn là một huyện ven biển của tỉnh Cà Mau, có vị trí địa lý khá đặc biệt, với 2 mặt giáp biển, hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt. Phần lớn diện tích đất sản xuất của huyện là đất rừng và tiếp giáp với rừng ngập mặn, là vùng quanh năm ngập mặn. Ngoài ra, huyện có sông Cửa Lớn có lượng phù sa bồi đắp quanh năm cho vùng đất ngập mặn này.

Với điều kiện tự nhiên ưu đãi đó đã tạo nên nguồn thức ăn dồi dào và các yếu tố môi trường sống như (độ mặn, nhiệt độ, PH...) luôn được ổn định và phù hợp cho các loài thuỷ hải sản phát triển ổn định. Đặc biệt, đây cũng là điều kiện rất phù hợp và thuận lợi cho loài cua biển sinh sống, trú ngụ. Từ đó, vùng đất này đã nuôi dưỡng được loài cua có chất lượng cao, nổi tiếng như ngày nay, với tên gọi Cua Năm Căn.

Hiện, huyện Năm Căn có diện tích nuôi trồng thủy sản là 25.676,93 ha. Trong đó, hơn 20.000 ha nuôi cua kết hợp, với sản lượng xuất bán ra thị trường trong và ngoài nước trên 2.000 tấn cua/năm.

- Cua Năm Căn - Cà Mau là một tài sản quý của người Năm Căn. Vậy địa phương đã làm gì bảo vệ thương hiệu Cua Năm Căn - ngồn tài sản vô giá này?

Ông Trần Đoàn Hùng: Năm 2015, Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã cấp Giấy chứng nhận đăng ký Nhãn hiệu tập thể “Cua Năm Căn - Cà Mau” và Hội Thủy sản huyện Năm Căn được trao quyền làm Chủ sở hữu Nhãn hiệu tập thể của UBND tỉnh, để bảo hộ và chứng nhận những giá trị của Cua Năm Căn mang lại.

Hiện nay, Cua Năm Căn bị nhiều đối tượng lợi dụng giả mạo và trộn lẫn sản phẩm của những nơi khác, sử dụng dây trói thì gần với trọng lượng sản phẩm Cua, vì thế làm giảm uy tín sản phẩm đặc sản của Năm Căn và làm mất lòng tin của người tiêu dùng đối với sản phẩm.

Để xây dựng và củng cố thương hiệu cua Năm Căn trong thời gian tới, huyện sẽ tổ chức kiểm soát chặt chẽ chất lượng cua giống, giới thiệu các cơ sản xuất giống có uy tín, đảm bảo chất lượng; xây dựng các mô hình dự án nuôi Cua thương phẩm cho cho người dân tham quan trao đổi, học hỏi kinh nghiệm trong sản xuất. Đồng thời, xây dựng quy hoạch vùng nuôi Cua tập trung, nuôi cua 2 - 3 giai đoạn với quy mô nuôi bán thâm canh, thâm canh nhằm tạo ra được vùng hàng hóa gắn liền với ‘Thương hiệu”.

Bên cạnh đó, huyện nghiên cứu cải thiện chất lượng Cua giống, ứng dụng các quy trình nuôi Cua cải tiến để nâng sản lượng Cua thương phẩm; quản lý tốt thương hiệu thông qua các quy chế sử dụng, quy chế quản lý và xử lý nghiêm các sai phạm; tuyên truyền phổ biến kiến thức cần sâu rộng hơn về đăng ký Nhãn hiệu tập thể "Cua Năm Căn - Cà Mau" đến với người sản xuất, kinh doanh, người tiêu dùng trên địa bàn huyện. Sở Khoa học và Công nghệ đã cấp Giấy chứng nhận cho một số cơ sở trên đại bàn huyện.

Hiện tại, có 11 tổ chức và cá nhân đăng ký tham gia sử dụng Nhãn hiệu tập thể “Cua Năm Căn – Cà Mau”; thương hiệu “Cua Năm Căn – Cà Mau” không chỉ giúp người dân, doanh nghiệp bảo vệ được sản phẩm đặc trưng của địa phương, mà còn là cơ hội mở rộng thị trường xuất khẩu sang các nước và nhất là thị trường châu Âu để đưa đặc sản huyện Năm Căn ngày càng vươn xa góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện nói riêng, cũng như của tỉnh nói chung.

- Đó là câu chuyện bảo vệ thương hiệu, còn trong hoạt động thực tế, địa phương có biện pháp gì để hỗ trợ người dân tăng năng suất, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng sản phẩm?

Ông Trần Đoàn Hùng: Với tiềm năng phát triển sản xuất, huyện Năm Căn đã chỉ đạo các ngành chuyên môn tổ chức tuyên truyền, tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật về nuôi cua 2 - 3 giai đoạn, nuôi tôm – cua kết hợp, nuôi cua an toàn sinh học, theo hướng hữu cơ cho người dân trên địa bàn huyện thông qua các cuộc hội thảo, nhân rộng mô hình, lớp học hiện trường hàng năm.

Huyện đang thực hiện các dự án nhân rộng mô hình nuôi cua (Scylla paramamosain) bán thâm canh trong ao đất trên địa bàn xã Lâm Hải, mô hình cua (Scylla paramamosain) chứng nhận an toàn, cung cấp nguyên liệu cua OCOP Năm Căn trên địa bàn xã Hàm Rồng (ấp Chống Mỹ A), xã Tam Giang (HTX Tài Thịnh Phát Farm), xã Hàng Vịnh (HTX Thịnh Phát, xã Hàng Vịnh năm 2024...). Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với HTX tạo sự liên kết giữa các thành viên HTX với nhau, giúp HTX tăng số lượng thành viên, mở rộng vùng nuôi, liên kết sản xuất cung cấp nguyên liệu cua cho chủ thể sản phẩm OCOP, góp phần tăng thu nhập cho các thành viên HTX và hội viên nông dân trong vùng.

- Theo ông, ngoài sự nỗ lực của địa phương, cần những chính sách gì để thúc đẩy phát triển bền vững cho ngành cua Năm Căn?

Ông Trần Đoàn Hùng: Hiện nay, huyện Năm Căn chưa có chính sách hỗ trợ người nuôi cua. Vì vậy, huyện đề xuất các ngành có liên quan có chính sách về vốn ưu đãi đối với hình thức nuôi cua bán thâm canh, thâm canh. Đồng thời, phải có cơ chế đặc thù về giá sản phẩm cua chất lượng, nhằm khuyến khích người dân nghiên cứu, cải tiến sản xuất để tăng chất lượng, sản lượng.

Chúng tôi đang đẩy mạnh các hoạt động liên kết giữa người dân với doanh nghiệp, HTX, chính quyền địa phương và các tổ chức khác tạo ra mạng lưới phân phối có hiệu quả tại thị trường trong và ngoài nước nhằm đảm bảo việc tiêu thụ (đầu ra) sản phẩm được ổn định; trong đó, doanh nghiệp và HTX đóng vai trò chủ đạo trong chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.

Để nỗ lực của các ngành, các cấp và sự năng động của các cơ sở sản xuất, kinh doanh đã góp phần giữ vững thương hiệu “Cua Năm Căn - Cà Mau”, để sản vật vùng ngập mặn Năm Căn vươn xa hơn trên thị trường trong thời gian tới.

- Trân trọng cám ơn ông!