Hệ thống tin nhắn tự động - giải pháp nhằm “cắt bệnh” nợ BHXH, BHYT

Nợ BHXH 6.436 tỷ đồng

Tính đến hết tháng 3/2019, tổng thu BHXH, BHYT toàn ngành là 79.293 tỷ, đạt 22,1% kế hoạch Chính phủ giao. Dù tiến độ thu là khá khả quan so với cùng kỳ các năm trước nhưng tình hình nợ BHXH lại có chiều hướng gia tăng so với thời điểm cuối năm 2018. Đến hết tháng 3, số nợ BHXH phải tính lãi là 6.436 tỷ chiếm 2% số phải thu, tăng 1.087 tỷ  so với 31/12/2018.

Về nguyên nhân dẫn đến tình trạng nợ đọng, chậm đóng BHXH, BHYT, ông Mai Đức Thắng – Phó Trưởng Ban Thu, BHXH Việt Nam cho biết: Nguyên nhân đầu tiên và cơ bản nhất là từ hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật BHXH, BHYT của chủ sử dụng lao động chưa tốt. Một số chủ sử dụng lao động nhận thức về trách nhiệm tham gia BHXH, BHYT cho người lao động còn hạn chế, nhất là khu vực ngoài Nhà nước, do vậy, việc đóng chậm, đóng thiếu hoặc trốn đóng BHXH, BHYT vẫn xảy ra. 

“Thực tế cho thấy, có những trường hợp người sử dụng lao động hiểu rất rõ trách nhiệm và quyền lợi tham gia BHXH, BHYT cho người lao động, nhưng vẫn cố tình không đóng BHXH, BHYT, hoặc chỉ đóng BHXH, BHYT cho một số người trong bộ khung quản lý của đơn vị để giảm chi phí, thu lợi nhuận nhiều hơn.

Hoặc chấp nhận đóng lãi suất chậm nộp, lạm dụng tiền đóng BHXH, BHYT của người lao động để quay vòng vốn vì tỷ lệ lãi suất phạt chậm nộp thấp hơn lãi suất ngân hàng, thủ tục vay ngân hàng phức tạp” – ông Thắng cho biết.

Bên cạnh đó, nhận thức của chính người lao động về chính sách BHXH, BHYT cũng chưa đầy đủ nên còn có những trường hợp đồng ý với chủ sử dụng lao động trốn đóng, nợ đóng BHXH, BHYT. Trường hợp có hiểu biết về chính sách thì lại vì sức ép việc làm nên không dám đấu tranh với chủ sử dụng lao động để tự bảo vệ quyền lợi của mình.

Một số trường hợp khác chưa thực sự quan tâm đến BHXH, BHYT, không nắm bắt thông tin của việc đóng – nộp BHXH, BHYT của bản thân nên không có thông tin về việc chủ sử dụng lao động nợ BHXH…

Hệ thống tin nhắn tự động – giải pháp mới

Trước thực trạng trên, BHXH Việt Nam đã triển khai nhiều giải pháp nhằm tăng cường công tác thu, giảm nợ BHXH, BHYT, cụ thể như:

Tăng cường phối hợp với tổ chức công đoàn các cấp đẩy mạnh tuyên truyền chính sách, pháp luật BHXH, BHYT đến người sử dụng lao động và người lao động, nhằm thay đổi nhận thức, từ đó thay đổi hành vi của người sử dụng lao động và người lao động.

Đồng thời, triển khai đồng bộ các giải pháp nghiệp vụ nhằm đốc thu: Giao chỉ tiêu phấn đấu giảm nợ ngay từ đầu năm đối với BHXH từng tỉnh, thành phố. Yêu cầu cán bộ chuyên quản thu bám sát đơn vị để đôn đốc doanh nghiệp đóng kịp thời số phát sinh. Công khai danh tính đơn vị nợ BHXH, BHYT trên phương tiện thông tin đại chúng. 

Triển khai các cuộc kiểm tra chuyên đề, thanh tra đột xuất đổi với các đơn vị nợ đọng. Yêu cầu BHXH tỉnh, TP hàng tháng báo cáo kết quả thu, thu nợ đến cấp ủy, chính quyền địa phương để phối hợp chỉ đạo. Cùng với đó, phối hợp với tổ chức công đoàn lập hồ sơ khởi kiện đối với những doanh nghiệp nợ kéo dài, ảnh hưởng đến quyền lợi người lao động…

Đáng chú ý, thời gian tới BHXH Việt Nam sẽ triển khai hệ thống tin nhắn tự động, thông báo tính hình thu – nộp BHXH của doanh nghiệp cũng như cho phép người lao động nhắn tin tra cứu thời gian đóng BHXH, BHYT của bản thân, từ đó giúp người lao động có đủ thông tin về việc đóng – nộp BHXH, BHYT của doanh nghiệp, chủ động hơn trong việc tham gia giám sát doanh nghiệp thực hiện chính sách, pháp luật BHXH, BHYT cũng như đấu tranh bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.

Theo đó, chỉ với một tin nhắn với mức phí dịch vụ là 1.000 đồng/tin nhắn với cú pháp cụ thể người dân và doanh nghiệp có thể tra cứu thời gian tham gia BHXH, tra cứu thời hạn sử dụng thẻ BHYT, tra cứu hồ sơ đã nộp và tình trạng hồ sơ…

Ví dụ tra cứu thời gian tham gia bảo hiểm xã hội

Cú pháp tin nhắn cụ thể như sau:

Để tra cứu thời gian tham gia BHXH: BH QT {mã số bảo hiểm xã hội} gửi 8079;

Tra cứu thời gian tham gia BHXH theo khoảng thời gian: BH QT {mã số bảo hiểm xã hội} {từ tháng-năm} {đến tháng-năm} gửi 8079;

Tra cứu thời gian tham gia BHXH theo khoảng thời gian theo năm: BH QT {mã số bảo hiểm xã hội} {từ năm} {đếnnăm} gửi 8079;

Tra cứu thời hạn sử dụng thẻ BHYT: BH THE {mã thẻ bảo hiểm y tế} gửi 8079;

Tra cứu hồ sơ đã nộp, tình trạng hồ sơ: BH HS {mã hồ sơ} gửi 8079