Có nên thành lập cảnh sát du lịch?

Chưa cần thiết tại tất cả các tỉnh

Hiện nay, ngành Du lịch đang còn tồn tại khá nhiều vấn đề bức xúc ảnh hưởng tới hình ảnh và sự phát triển của du lịch. Cụ thể, tại cuộc Hội nghị “Diên Hồng” về du lịch, tổ chức tại Hội An vừa qua, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã đề cập, lượng khách quốc tế tới Việt Nam đứng thứ 5 trong 10 nước ASEAN, nhưng 70% khách đến Việt Nam không quay trở lại vì 7 nỗi lo sợ: cướp giật, trộm cắp, kẹt xe,  tai nạn giao thông, thái độ phục vụ và sự trân trọng du khách, nhà vệ sinh mất vệ sinh, ô nhiễm môi trường.

Bảy nỗi sợ trên là một trong những lý do nổi cộm khiến ngành Du lịch có kiến nghị với Chính phủ về việc thành lập cảnh sát du lịch. Thực tế, câu chuyện không còn mới và đã được nhắc đến từ hơn 10 năm trước (năm 2005). Đến năm 2013, Thủ tướng Chính phủ có chỉ đạo Bộ Công an phối hợp với Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch nghiên cứu thành lập lực lượng cảnh sát du lịch, nhưng vấn đề này cũng chỉ dừng lại ở việc xem xét. Đến đầu năm 2016, TPHồ Chí Minh một lần nữa kiến nghị xin được thành lập lực lượng cảnh sát du lịch để xử lý các vấn đề liên quan đến an ninh, an toàn của du khách và điều này vẫn chưa được chấp nhận. 

Đến đầu tháng 9/2016, lần đầu tiên Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương thành lập cảnh sát du lịch, thí điểm tại TP Đà Nẵng và giao cho Bộ Công an xem xét sớm có quyết định sau khi tại Đà Nẵng xảy ra nhiều vấn đề bức xúc như người Trung Quốc làm hướng dẫn viên du lịch “chui”, xuyên tạc lịch sử Việt Nam; khách du lịch đốt tiền Việt trong quán bar, hay cư xử thiếu văn hóa với người bán hàng rong,...

Kiến nghị của TP Đà Nẵng được đồng ý, vậy còn những tỉnh, thành khác thì sao? Về vấn đề này, trao đổi với chúng tôi, ông Ngô Hoài Chung - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch cho biết, tại Hội nghị Du lịch toàn quốc tại Hội An mới đây, có ý kiến đề cập tới việc này, nhưng  cũng có nhiều ý kiến bác bỏ, và  nếu làm như vậy thì nhiều đơn vị cũng muốn thành lập cảnh sát của các ngành như: Cảnh sát tài chính, cảnh sát thuế, cảnh sát về y tế,… “ Do đó, chưa cần thiết có lực lượng này ở tất cả các tỉnh. Quan trọng nhất là vai trò của quản lý nhà nước và chính quyền. Tăng cường công tác quản lý và có trách nhiệm đối với vấn đề này”, ông Chung nhấn mạnh.

Chị Alaa Mohammad Abdu Ali Aldoh - du khách Ai Cập bị cướp giật ngồi khóc giữa đường phố Sài Gòn gây xôn xao dư luận hồi tháng 3/2016.

Thí điểm ở những vùng trọng điểm du lịch 

Trước tình hình trên, nhiều ý kiến cho rằng ngành Du lịch nên thành lập cảnh sát du lịch giống như Đà Nẵng để giải quyết những vấn đề bức xúc hiện nay.

TS.Nguyễn Anh Tuấn - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển du lịch nói, việc xác định du lịch trở thành ngành kinh tế mũi ngọn, thì cần biến chủ trương đó thành hiện thực. “Chúng tôi rất mừng khi Chính phủ đã cho phép thí điểm ở Đà Nẵng, đây là chủ trương rất  đúng đắn của Nhà nước dưới sự quan tâm, kỳ vọng của các cấp, các ngành hiện nay. Một thực tế chúng ta đều nhìn thấy, du lịch là ngành kinh tế liên ngành, liên vùng, tính xã hội hóa cao nên luôn xảy ra nhiều vấn đề như: cướp giật, trộm cắp, chặt chém, giao thông, buôn bán,…

Trong khi ngành Du lịch lại không có chức năng và thẩm quyền được giải quyết những vấn đề này. Ngành chỉ có chức năng phối hợp giải quyết vấn đề này, nên nhiều khi “du lịch trở thành nạn nhân. Để cạnh tranh với các nước chính là môi trường, nó còn góp phần nâng cao hình ảnh và vị thế của quốc gia, điều này phụ thuộc rất nhiều ở các cơ quan chức năng, đặc biệt là cơ quan đảm bảo an ninh cho du khách.”, TS.Tuấn phân tích.

Đồng quan điểm trên, ông Lưu Đức Kế  - Giám đốc Hanoitourist cho rằng, nước ta nên thành lập cảnh sát du lịch, có thể không quá rầm rộ và tốn kém, nhưng ở các điểm du lịch lớn cần có lực lượng này và nên chuyên môn hóa một lực lượng, dù đó là lực lượng địa phương đi chăng nữa. “Chúng ta muốn thu hút được nhiều du khách thì cần có người bảo vệ họ. Trong khi, những tình trạng xảy ra hiện nay là do ngành đang không có lực lượng chuyên trách, thanh tra du lịch quá ít, không đủ tầm và quyền”.

“Chúng ta cũng phải hiểu một điều để hỗ trợ chứ không phải để trấn an du khách, sai mới cần phạt. Những nước đã thành lập cảnh sát du lịch thì hiệu quả đều rất tốt, nhưng chúng ta cũng nên chú ý tới vấn đề quản lý lực lượng này, có cơ chế giám sát chặt chẽ thì mới phát huy hiệu quả được tốt nhất. Giải quyết tốt những vấn đề này chính là bảo vệ luật pháp của mình”, ông Kế nói.

Vẫn vấn đề trên, ông Nguyễn Tiến Đạt - Phó Giám đốc Tranviet Travel chia sẻ, việc cho ra đời cảnh sát du lịch có thể thí điểm trước ở những thành phố lớn có nhiều khách du lịch giống như Đà Nẵng. Hiện nay, những vấn đề mà khách du lịch thường gặp phải như: trộm cắp, cướp giật, chèn ép giá, chèo khéo du khách…, đều có các cơ quan chức năng như Thanh tra du lịch, Công an, Quản lý thị trường…, giải quyết, nhưng với cơ chế và quyền hạn của họ hiện tại đang không giải quyết được dứt điểm, hiệu quả những vấn đề này. Trong khi, đảm bảo an ninh trật tự là vấn đề cực kỳ quan trọng hiện nay. Chúng ta học tập kinh nghiệm của các nước như  Campuchia không phát triển du lịch bằng nước ta nhưng họ đã thành lập cảnh sát du lịch từ lâu. Hiện nay, tốc độ tăng trưởng của ngành Du lịch Campuchia đang cao hơn Việt Nam. 

“Cảnh sát du lịch nên giống như đội phản ứng nhanh và có nhiều quyền  hành hơn, làm đầu mối phối hợp với các đơn vị chuyên trách như cảnh sát khu vực, an ninh trật tự, thị trường, thuế…, để làm đầu mối hướng dẫn, giải quyết các vấn đề cho du khách. Cảnh sát du lịch ở nhiều nước rất thân thiện, họ sẵn sàng hướng dẫn, tư vấn tour, đưa bản đồ hướng dẫn cho khách đi…, điều này tạo hình rất ảnh đẹp đối với khách du lịch. Vậy nên, trong tình hình hiện nay, việc thành lập cảnh sát là cần thiết để thúc đẩy ngành Du lịch được phát triển mạnh mẽ hơn nữa”, ông Đạt nhấn mạnh.