Cty thua lỗ, nhân viên và đối tác kêu cứu
Cty Cổ phần Xây dựng Giao thông II Cao Bằng (Cty XDGT) là doanh nghiệp (DN) nhà nước, được cổ phần hóa năm 2008. Từ một DN được đánh giá là “có nhiều đóng góp cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng, giải quyết được việc làm cho nhiều người lao động”, sau khi cổ phần hóa được 2 năm (năm 2010) thì Cty đã làm ăn thua lỗ và không có cổ tức để chia cho các cổ đông, mất cân đối về tài chính, không có khả năng trả nợ…
Lúc này xuất hiện đơn thư của ông Phùng Văn Ngay, ông Nông Văn Nho (Đội trưởng Đội thi công của Cty XDGT) và ông Hoàng Văn Đeng, Giám đốc Cty Xây dựng Hoàng Hà (đối tác của Cty XDGT) tố cáo về những sai phạm của ông Trần Hữu Sơn, Giám đốc Cty XDGT thời kỳ 2008- 2011. Các ông cho rằng, “trong thời gian làm Giám đốc, ông Sơn cố tình làm trái điều lệ Cty cổ phần; thông đồng với ngân hàng để vay số tiền lớn (vượt tài sản thế chấp) mà không thông qua HĐQT; tẩu tán tài sản thông qua tài khoản DN khác để trục lợi; ép cấp dưới đi vay lãi nặng; không tổ chức Đại hội cổ đông (ĐHCĐ); lạm dụng vốn làm cho các B phụ và các đơn vị thi công không có tiền để thanh toán tiền vật tư, vật liệu, nhân công và trả ngân hàng…
Các ông này cho rằng mình là nạn nhân của chuỗi sai phạm trên, phải bán hết nhà cửa, tài sản “gánh nợ” cho Cty XDGT, cuộc sống gia đình rơi vào thảm cảnh… và không biết bao giờ mới được Cty thanh toán lại…
Sai phạm nối tiếp
Trước tình hình trên, đầu năm 2014 Thanh tra tỉnh Cao Bằng đã vào cuộc và có kết luận chỉ rõ những vi phạm, khuyết điểm của Cty thời kỳ 2008-2012: Công tác điều hành của Ban giám đốc chưa hiệu quả; xây dựng kế hoạch không
cụ thể; tạm ứng vốn để thi công công trình thiếu căn cứ, chưa có cơ sở khoa học; quá trình giải quyết công nợ chưa được quan tâm; góp vốn đầu tư nhưng hạch toán không rõ ràng, quản lý và sử dụng máy móc và phương thức hoạt động không hiệu quả dẫn đến thất thoát trong quá trình sản xuất kinh doanh; chưa thu thập, cập nhật, phản ảnh đầy đủ các thông tin số liệu tài chính phát sinh vào chứng từ, sổ sách kế toán và chưa quyết toán nội bộ nên không xác định được lỗ, lãi dẫn đến các đội sản xuất không có kinh phí, phải vay mượn tiền xử lý công nợ, tạo ra nợ nần chồng chéo giữa Cty với các đội, giữa các đội với nhau…; phân tích thông tin, số liệu kế toán, tham mưu đề xuất về tài chính còn nhiều yếu kém. Năm 2008 thay kế toán trưởng không có bàn giao sổ sách nên số liệu kế toán phải thu, phải trả không rõ ràng. Báo cáo tài chính lập hình thức, không phản ánh trung thực nên không xác định
được việc lỗ từ năm 2010; khi chuyển từ Cty cổ phần nhà nước sang Cty cổ phần 100% vốn cổ đông còn nhiều tồn tại, chưa giải quyết dứt điểm; chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế (kê khai thuế VAT thiếu gần 670 triệu đồng); Ban Kiểm soát Cty hoạt động hình thức, chưa hiệu quả; Trưởng ban Kiểm soát vi phạm Điều lệ Cty và Luật DN, không tổ chức ĐHCĐ từ năm 2011 đến năm 2013.
Về quyền lợi của ông Đeng, ông Ngay, ông Nho, kết luận thanh tra nêu rõ, hầu hết các công trình Cty đã giao khoán cho các đội và các DN khác thực hiện thi công nhưng chưa được Cty quyết toán, thanh lý hợp đồng, chưa đối chiếu đầy đủ để xác định công nợ đối với các đội thi công trong nội bộ Cty và DN ngoài. Đoàn thanh tra đã phát hiện Cty còn nợ DN Hoàng Hà (của ông Đeng) và 2 đội thi công (của ông Ngay và ông Nho) tổng số 5,8 tỷ đồng…
Kết luận thanh tra cũng chỉ rõ các sai phạm của Cty trong việc vay vốn ngân hàng. Tuy nhiên, do Ngân hàng không phải đối tượng thanh tra, vướng mắc trong thu thập hồ sơ tài liệu nên Đoàn thanh tra cũng chỉ kết luận bước đầu là: Cty vay vốn ngân hàng chưa thực hiện đúng nguyên tắc vay và nghĩa vụ trả nợ; dùng thông tin không chính xác để vay; chữ ký người nhận tiền không đúng; có phiếu chi trong hồ sơ vay nhưng không phải là phiếu chi tiền thực tế liên quan đến vay vốn; sử dụng vốn vay không đúng mục đích…
Tuy chỉ ra nhiều sai phạm trên nhưng đáng tiếc là Đoàn thanh tra đã không đưa ra các kiến nghị xử lý, xem xét trách nhiệm của các cá nhân liên quan hoặc chuyển cơ quan công an tiếp tục xác minh những vấn đề chưa rõ. Kết quả, không có cá nhân nào bị cơ quan thanh tra kiến nghị xử lý mặc dù trước khi tiến hành thanh tra đã có đơn thư tố cáo đích danh ông Trần Hữu Sơn (Giám đốc Cty từ năm 2008- 2011, sau này giữ chức Phó Giám đốc Sở GTVT Cao Bằng).
