Những dự án tỷ USD kỳ vọng đánh thức du lịch Phú Yên
Không ít nhà đầu tư (NĐT) nhìn thấy tiềm năng của vùng “đất Phú, trời Yên” và đầu tư vào địa phương với những dự án quy mô lên tới hàng tỷ USD. Thế nhưng, điều đáng tiếc đó là nhiều năm trôi qua nhưng các dự án này lại rơi vào tình trạng bỏ hoang, để trống hoặc bị thu hồi. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường đầu tư của tỉnh, đồng thời gây lãng phí, mất mỹ quan đô thị.
Những siêu dự án như KĐT cao cấp vườn Phượng Hoàng, dự án Trung tâm thương mại, giải trí, nhà hàng, khách sạn Phú Khánh Việt (tại 80 Nguyễn Huệ, TP. Tuy Hòa) hay dự án Cù Lao Mái Nhà, dự án Khu nghỉ dưỡng cao cấp Bãi Từ Nham, dự án Vịnh Hòa Emerald Bay… đều là những dự án quy mô được các NĐT dồn nhiều công sức để nghiên cứu, đầu tư xây dựng. Thế nhưng, cho đến nay các dự án đều đã bị thu hồi hoặc không có động thái triển khai tiếp.
Thực trạng này xảy ra do nguyên nhân chính là vướng mắc pháp lý, hướng dẫn chưa bài bản của địa phương về các thủ tục pháp lý về đầu tư, đất đai, quy hoạch, xây dựng… nên chủ đầu tư không thể triển khai đầu tư, xây dựng dự án. Tình cảnh trớ trêu khiến nhiều nhà đầu tư bị chôn hàng chục triệu đô trong những khu đô thị, khu nghỉ dưỡng “trên giấy”, rơi vào thế mắc kẹt, không thể tiến cũng không thể lùi. Các công trình hạ tầng xã hội kèm theo các dự án như trường học, chợ, công viên, hồ cảnh quan… qua nhiều năm vẫn chỉ là bãi đất hoang, gây bức xúc và mất niềm tin từ người dân, và về mặt tổng quan, nhiều năm dài tỉnh vẫn chưa có gì đổi mới.
Khu du lịch liên hợp cao cấp New City (TP. Tuy Hoà và Huyện Tuy An) cũng là một trong những dự án tỷ đô được phê duyệt triển khai từ năm 2008 với tổng vốn đầu tư là 73.228 tỷ đồng (tương đương 4,34 tỷ USD). Đến năm 2014, Dự án được điều chỉnh giảm quy mô và tổng vốn đầu tư theo đó giảm còn 21.000 tỷ đồng do ảnh hưởng từ khủng hoảng kinh tế thế giới. Mục tiêu của dự án này khi đi vào hoạt động là hình thành và khai thác một khu du lịch liên hợp cao cấp với các sản phẩm, dịch vụ, tiện ích đa dạng tại tỉnh Phú Yên, nhằm thu hút khách du lịch trong và ngoài nước, góp phần phát triển TP. Tuy Hòa thành một đô thị hiện đại, nâng cao vị thế của Phú Yên nói riêng và Việt Nam nói chung trên bản đồ du lịch.
Năm 2015, UBND tỉnh Phú Yên đã hướng dẫn Nhà đầu tư phân kỳ thu hồi rừng với diện tích thu hồi từng đợt nhỏ hơn 20ha và cho phép Nhà đầu tư tổ chức lễ động thổ dự án trên phần diện tích có 2,3ha rừng, dẫn đến sự vụ bị báo chí phản ánh, Thanh tra Chính phủ vào cuộc và kết luận rằng những hướng dẫn này chưa phù hợp quy định của pháp luật.
Tại Văn bản số 4047/VPCP-CN ngày 04/5/2018 của Văn phòng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Yên nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các Bộ ngành tiếp tục hoàn thiện hồ sơ theo quy định của pháp luật về đất đai, bảo vệ và phát triển rừng, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Sau đó, Nhà đầu tư đã nhiều lần nộp hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng rừng, hồ sơ xin điều chỉnh chủ trương đầu tư, tuy nhiên không được UBND tỉnh xem xét giải quyết dù đã có hướng dẫn cụ thể từ các Bộ Ngành trung ương. Dự án phải đóng cửa để lãng phí nguồn đất và nguồn nhân lực, không thể triển khai bất cứ hạng mục nào.
Nhà đầu tư nước ngoài mong muốn sớm giải quyết vướng mắc
Liên quan đến việc tiến độ dự án không đạt kế hoạch, chủ đầu tư dự án tỷ đô trên địa bàn tỉnh Phú Yên cho biết: “Do ảnh hưởng bởi công tác thanh tra, trong nhiều năm liền, Dự án không được triển khai bất cứ hoạt động gì về thủ tục pháp lý, Nhà đầu tư vẫn phải đầu tư vốn để duy trì các hoạt động của Công ty, tránh ảnh hưởng đến an sinh xã hội, và luôn theo sát, mong chờ sự hướng dẫn của UBND tỉnh và các cơ quan liên quan để tháo gỡ hoặc đưa ra được giải pháp xử lý cho phù hợp cho dự án và nhà đầu tư”.
Thậm chí, Công ty đã phải kiến nghị trực tiếp đến Chính phủ để yêu cầu UBND tỉnh Phú Yên khẩn trương giải quyết hồ sơ điều chỉnh Dự án đầu tư, cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư điều chỉnh lần 2 cho Nhà đầu tư theo đúng nội dụng đã thống nhất với Nhà đầu tư và đúng thời hạn giải quyết tại Điều 45 Nghị định số 31/2021/NĐ-CP ngày 26/03/2021 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật đầu tư 2020. Sau đó, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản đề nghị tỉnh Phú Yên xử lý dứt điểm các vướng mắc của dự án, đúng thẩm quyền, tránh xảy ra khiếu kiện quốc tế, ảnh hưởng tới môi trường đầu tư của Việt Nam. Tuy nhiên, đến nay các vướng mắc của dự án vẫn không được giải quyết, việc điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư lần 2 của chủ đầu tư dự án vẫn không được xem xét và phê duyệt.
“Chúng tôi mong muốn rằng Phú Yên sẽ cải thiện môi trường đầu tư minh bạch và thân thiện với nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài như các tỉnh khác đã và đang làm, việc học hỏi và tiếp thu những cái ưu điểm để thu hút đầu tư phát triển kinh tế xã hội là việc làm vô cùng cần thiết và nên làm đối tỉnh Phú Yên nói riêng và toàn xã hội nói chung”,đại diện công ty chia sẻ và bày tỏ quan ngại sau hơn 16 năm theo đuổi dự án tại tỉnh này, khi những kế hoạch đầu tư trước đây đã không còn phù hợp với thực tế nhưng lại không được phê duyệt điều chỉnh để phát triển.
Diện mạo kinh tế và du lịch của Phú Yên có thể đã khác hơn rất nhiều nếu những dự án như Phú Khánh Việt, Vườn Phượng Hoàng, Vịnh Hòa Emerald Bay, Cù Lao Mái Nhà hay New City được triển khai theo phê duyệt. Một tổ hợp các điểm đến nghỉ dưỡng, giải trí, nhà hàng, khách sạn thổi bùng lên nhịp sống sôi động tại Phú Yên là điều mà các NĐT đã kỳ vọng khi nghiên cứu và lập kế hoạch phát triển những dự án tỷ đô tại đây. Tuy nhiên, đến hiện tại mọi thứ vẫn nằm trên giấy hoặc rơi vào quên lãng.
Điều đáng nói đó là mặc dù có những dự án tỷ đô nằm “án binh bất động” trên địa bàn nhưng Phú Yên lại có đến 70 dự án đang được kêu gọi đầu tư trong năm 2024. Việc những dự án được phê duyệt nhưng không triển khai đã gây lãng phí tài nguyên, ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường đầu tư của tỉnh. Từ đó, việc thu hút các dự án quy mô lớn vào địa phương sẽ ít nhiều gặp khó khăn, chỉ số FDI trên địa bàn chỉ đứng thứ 37 trong số 63 tỉnh thành trên cả nước và chỉ chiếm 0,4% tổng vốn FDI cả nước.
Nỗi niềm của đại diện chủ đầu tư dự án New City Phú Yên cũng là nỗi niềm chung của nhiều NĐT có dự án đang bị “mắc cạn” tại địa phương. Việc dự án trị giá hàng tỷ đô không thể triển khai tiếp ảnh hưởng không nhỏ đến tài chính của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, khi các dự án tỷ đô gặp khó khăn trong việc triển khai cũng ảnh hưởng đến tâm lý của nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư nước ngoài. Bởi việc phát triển những dự án quy mô lớn đòi hỏi nhiều công sức, tiền bạc của NĐT qua nhiều năm, song lại không đạt được bất kỳ kết quả gì, khiến NĐT rơi vào cảnh “bắc nước chờ gạo”.
Có thể thấy, vấn đề mà các NĐT đặc biệt quan tâm hiện nay tại Phú Yên đó là làm thế nào để cải thiện môi trường đầu tư trên địa bàn tỉnh, giải quyết nhanh, gọn, minh bạch các thủ tục, tạo sự tin cậy để thu hút thêm nhiều NĐT đến địa phương cũng như để các dự án đã được phê duyệt tiếp tục được triển khai thực hiện. Khi đó, Phú Yên sẽ sớm phát huy hết lợi thế vốn có của một tỉnh miền Trung giàu tiềm năng và mỗi năm tại tỉnh sẽ có thêm những công trình mới làm điểm nhấn thu hút khách du lịch.