Phổ biến pháp luật và trợ giúp pháp lý cho đồng bào DTTS vùng sâu xa Nghệ An

Trong những năm qua, rất nhiều đồng bào dân tộc thiểu số đã được các trợ giúp viên của Trung tâm hỗ trợ miễn phí trong việc phổ biến pháp luật, trợ giúp pháp lý về các chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất được Đảng và Nhà nước ưu tiên. Vì thế, nhiều người dân đã nắm rõ hơn về pháp luật, đã đòi lại được những quyền lợi của mình mà do mình thiếu hiểu biết về pháp luật nên không biết.

Để thực hiện các kế hoạch trợ giúp Sở Tư pháp Nghệ An đã ban hành kế hoạch số 24 ngày 10/1/2023 về kế hoạch trợ giúp pháp lý trên địa bàn tỉnh Nghệ An năm 2023. Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Nghệ An đã tổ chức 4 cuộc tập huấn về phổ biến pháp luật và trợ giúp pháp lý với hơn 500 người tham dự với nội dung liên quan đến chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất cho đồng bào DTTS và MN ở 3 huyện nghèo của tỉnh.

Qua đó những người dân tham gia đã nắm bắt được những quy định của pháp luật về chính sách đất ở, đất sản xuất dành cho đồng bào đã nâng cao khả năng hiểu biết và tiếp thu của người dân nhằm giúp họ đảm bảo được quyền lợi chính đáng mà các Chính sách ưu tiên của Đảng và Nhà nước đã hỗ trợ cho đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Kết quả, trong năm 2023, Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Nghệ An thụ lý 1291 vụ, việc trong đó việc tư vấn 159 việc; vụ việc đại diện ngoài tố tụng là: 9; vụ việc tham gia tố tụng và là 1123 vụ việc (kì trước chuyển qua 327, thụ lý trong kỳ 805 vụ, việc). Tổng số vụ việc của Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Nghệ An tăng cao (299 vụ, việc) chiếm 30,14%, chủ yếu liên quan đến chính sách đất ở, đất sản xuất mà đồng bào dân tộc thiểu số gặp phải.

Trong năm, Trung tâm đã kí hợp đồng thực hiện TGPL với 3 Luật sư để thực hiện các đợt trợ giúp. Tổng số lượt người được TGPL là 915 lượt/1291 vụ việc chiếm 70,87% , trong đó số lượt người được trợ giúp bằng hình thức tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng là 756 lượt/1123 vụ việc chiếm 67,4%. So với cùng kì năm 2022 số lượt người được trợ giúp pháp lý tăng 199 lượt.

Nhìn chung các đối tượng được trợ giúp pháp lý chủ yếu là nam giới 762/915 chiếm 83,27%; Đối tượng thuộc diện người dân tộc thiểu số 423/915 chiếm 46,22%; Người bị buộc tội từ đủ 16 đến 18 tuổi 194/915 chiếm 21,2 %; Người bị buộc tội thuộc hộ cận nghèo 56/915 chiếm 6,1 %; người thuộc hộ nghèo 36/915 chiếm 3,9%...

Trong năm 2023, Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Nghệ An đã triển khai được 37 đợt tuyên truyền về việc phổ biến pháp luật và trợ giúp pháp lý; tư vấn pháp luật đất đai về cơ sở cho các xã, thôn, bản thuộc các huyện Tương Dương, Tân Kỳ, Quỳ Châu, Con Cuông. Số người tham dự truyền thông hơn 2.300 lượt người.

Cùng với đó, Trung tâm đã tổ chức thực hiện 2 cuộc tập huấn điểm về phổ biến pháp luật tiếp cận trợ giúp pháp lý cho 328 già làng, trưởng bản của hai huyện Tương Dương và Kì Sơn nhằm thực hiện tốt chính sách bảo vệ và phát triển rừng, gắn với chính sách giảm nghèo nhanh, bền vững và hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số. Cung cấp 130 Bảng thông tin về trợ giúp pháp lý cho 130 thôn, bản thuộc huyện Tương Dương và 5000 tờ gấp pháp luật cho các thôn, bản thuộc huyện Kì Sơn.

Ngoài trụ sở chính, Trung tâm mở hai chi nhánh đóng tại TX Thái Hoà (tuyến đường QL 48) thuận tiện cho đồng bào DTTS các huyện miền núi như Quế Phong, Quỳ Châu, Quỳ Hợp, Nghĩa Đàn đi lại và chi nhánh đặt tại huyện Tương Dương tuyến QL7A nơi đồng bào DTTS các huyện miền núi như Kỳ Sơn, Tương Dương, Con Cuông sẽ thuận tiện trong giao thông khi đến liên hệ để được trợ giúp.

Hiệu quả hoạt động của Chi nhánh ngày càng được khẳng định, nhiều đối tượng thuộc diện TGPL đã được hướng dẫn, giải quyết vướng mắc, tranh chấp về đất ở, đất sản xuất ngay tại cơ sở, giảm tải việc đi lại của người dân, góp phần giảm bớt đơn thư, khiếu kiện vượt cấp, kéo dài. Hiệu quả của hoạt động phổ biến pháp luật và phối hợp TGPL giữa một số cơ quan tiến hành tố tụng với Trung tâm TGPL ngày càng hiệu quả và thực chất về chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc miền núi; các quy định về chính sách hỗ trợ đất ở, cải thiện nhà ở, đất sản xuất,

Nghệ An là tỉnh có địa bàn rộng, đối tượng thuộc diện cần phổ biến pháp luật và trợ giúp pháp lý chiếm khoảng 50% dân số nhưng lại tập trung ở những vùng có địa hình phức tạp, hiểm trở, điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, giao thông đi lại khó khăn.

Vì vậy, công tác tuyên truyền pháp luật, đặc biệt là chính sách về đất ở, đất sản xuất của đồng bào DTTS chưa đến được với nhiều thôn, bản vùng sâu, vùng xa, vùng cao. Những cán bộ Trợ giúp pháp lý luôn là điểm tựa để những người yếu, người nghèo trong đó có đồng bào DTTS tìm đến khi có những vướng mắc về mặt pháp luật.