Mất khoảng 6.000 tấn - 8.000 tấn ngao thương phẩm
Theo thông tin từ Chi cục Thuỷ sản tỉnh Quảng Ninh (Sở NN&PTNT tỉnh), kết quả khảo sát sơ bộ đến nay cho thấy, hầu hết trên diện tích 416ha nuôi ngao tập trung tại xã Quảng Minh (176ha), xã Quảng Điền (40ha), xã Phú Hải (200ha) (huyện Hải Hà) đã xảy ra hiện tượng ngao chết hàng loạt, bãi nuôi thiệt hại thấp nhất cũng có tới 30% số ngao bị chết, nhiều bãi nuôi ngao chết gần hết, lên đến 90%. Sản lượng thiệt hại toàn vùng năm 2016, ước khoảng 6.000 tấn - 8.000 tấn ngao thương phẩm.
Theo ghi nhận của Báo Pháp Luật Việt Nam tại bãi triều nuôi ngao, nghêu tập trung thuộc xã Quảng Minh cho thấy cả một vùng rộng hàng chục héc ta, nhìn đâu cũng thấy la liệt thân ngao chết tách đôi, phơi vỏ trắng nằm trải rộng trên khắp mặt bãi triều. Hàng nghìn tấn ngao sắp đến ngày thu hoạch bị chết khiến mùi tanh nồng bốc lên từ bãi nuôi, nguy cơ ô nhiễm môi trường nặng nề kéo dài cho cả khu vực khi nắng nóng trong những ngày tới.
Gia đình anh Nguyễn Văn Đông (thôn 1, xã Quảng Minh) - là một trong những hộ nuôi bị ảnh hưởng nặng nhất - cho biết: Vụ nuôi này, bốn bố con nhà anh thế chấp sổ đỏ vay vốn ngân hàng, mua lại diện tích bãi của một số hộ dân và đầu tư nuôi gần 20ha ngao, nghêu với số vốn lên tới gần 3 tỷ đồng. Đến thời điểm này, toàn bộ diện tích nuôi của gia đình đều có ngao, nghêu chết.
Tính trung bình, thiệt hại tới 70% sản lượng ngao. Vừa rồi, gia đình anh tranh thủ thu hoạch loại ngao to 60 con/kg tại một số đầm nuôi, nhưng vì số ngao, nghêu này cùng bãi với lại quá nhiều ngao, nghêu chết nên rất yếu, không bán được. Giờ đây, không biết lấy tiền đâu để thuê nhân công vớt ngao chết chứ chưa nói đến trả tiền vay lãi ngân hàng.
Nuôi ồ ạt giống không rõ nguồn gốc
Trước hiện tượng này, ông Nguyễn Đức Chính, Chủ tịch UBND xã cho biết nguyên nhân là do vùng nuôi ngao xã Quảng Minh được quy hoạch từ năm 2013 nhưng thực tế người dân đã nuôi ồ ạt từ năm 2000. Việc nuôi ngao chủ yếu theo kinh nghiệm, người dân mua giống không rõ nguồn gốc từ Thái Bình, Nam Định, Trung Quốc không qua kiểm dịch.
Có khi, giống mua về trước khi mang ra bãi thả đã chết đến 10% nhưng người dân vẫn thả nuôi. Cùng với đó, mật độ thả nuôi rất lớn so với tiêu chuẩn, tiêu chuẩn 200 con/m2 nhưng thực tế người dân nuôi thả lên tới gần 600 con/m2.
Bên cạnh đó, phần lớn diện tích bãi triều phía dưới là đất bùn, người dân thuê bơm cát lên mặt để nuôi cũng ảnh hưởng đến quá trình kiểm soát dịch bệnh và cũng là nguồn gây bệnh cho ngao.
Tuy đã xác định được nguyên nhân song số lượng ngao chết hàng loạt đang đẩy các hộ nuôi ngao ở huyện Hải Hà vào tình trạng điêu đứng do không có vốn để khôi phục sản xuất trong thời gian tới. Vì vậy, người nuôi mong muốn các ngân hàng sẽ giãn nợ, cùng với hỗ trợ của tỉnh để người dân phục hồi lại vùng nuôi ngao.
Cùng với đó, chính quyền địa phương cần có những biện pháp tuyên truyền, hướng dẫn và giám sát chặt chẽ để không tái diễn tình trạng “ngao chết, người… ngoi ngóp” chỉ vì thiếu hiểu biết và ham lợi nhuận như vậy.