Xử phạt vi phạm hành chính vô tội vạ
16 giờ ngày 19/11/2013, hai cán bộ Thanh tra Sở Xây dựng Lâm Đồng là Nguyễn Quang Huy và Lê Xuân Trường đến Công ty Phát triển hạ tầng khu công nghiệp Phú Hội, huyện Đức Trọng (Cty Phú Hội) lập biên bản vi phạm hành chính (VPHC) về hoạt động xây dựng, nhưng lại đưa biên bản in sẵn không ghi số với nội dung Cty Phú Hội VPHC về hoạt động xây dựng và yêu cầu Giám đốc Cty ký tên vào biên bản. Giám đốc Cty Phú Hội cho rằng không thấy rõ đã vi phạm điều gì, yêu cầu giải thích thì 2 cán bộ thanh tra đề nghị… để hỏi lại Chánh Thanh tra!
Chiều 21/11/2013, tại Văn phòng Thanh tra Sở Xây dựng Lâm Đồng, ông Chánh Thanh tra xem lại biên bản thì thấy chưa đủ dữ liệu nên yêu cầu nhân viên của ông làm lại. Ngày 25/11/2013, Chánh Thanh tra mới thông qua biên bản bổ sung dữ liệu. Tuy nhiên, lãnh đạo Cty Phú Hội cho rằng, điều vi phạm được ghi trong biên bản thì Cty chưa làm nên từ chối ký biên bản, đồng thời yêu cầu ghi vào biên bản lý do nói trên nhưng ông Chánh Thanh tra nhất quyết không ghi mà cho 2 cán bộ của mình ký tên vào biên bản nói trên, không cần chữ ký của người chứng kiến hay chính quyền địa phương!
Kỳ lạ hơn, biên bản VPHC này được lập tại Văn phòng Thanh tra Sở Xây dựng vào ngày 25/11/2013 nhưng Thanh tra lại ghi là Biên bản được lập tại Văn phòng Cty Phú Hội vào lúc 16h ngày 19/11/2013.
Ngày 29/11/2013, Thanh tra Sở Xây dựng Lâm Đồng “tống” Văn bản số 178 ngày 21/11/2013, cho Cty Phú Hội yêu cầu giải trình các nội dung của Biên bản VPHC trước ngày 30/11/2013 kèm theo Biên bản số 176/BB-VPHC ngày 19/11/2013 (thực tế lập ngày 25/11/2013). Cũng trong ngày 29/11/2013, Chánh Thanh tra Sở Xây dựng Lâm Đồng đã ký Quyết định số 21: Xử phạt Cty Phú Hội là chủ đầu tư xây dựng công trình đường giao thông nhánh N2, N3, N5, N6, N7, N8 thuộc dự án đầu tư xây dựng Khu công nghiệp Phú Hội. Lý do: “Đã thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán điều chỉnh đối với khối lượng, đơn giá phát sinh ngoài thiết kế, hợp đồng xây lắp không đúng trình tự, thủ tục quy định” với số tiền 25 triệu đồng.
Sau khi “ngâm” Quyết định xử phạt VPHC nói trên 13 ngày, đến ngày 11/12/2013 Thanh tra Sở Xây dựng Lâm Đồng mới lập Biên bản giao Quyết định nói trên cho Cty Phú Hội để thi hành.
“Đoạn trường” khiếu kiện
Cty Phú Hội khiếu nại vì cho rằng Thanh tra Sở Xây dựng Lâm Đồng không những lập biên bản VPHC vô tội vạ mà còn áp dụng pháp luật không đúng, bởi lẽ: Cho đến thời điểm lập Biên bản VPHC (ngày 19/11/2013), Cty không hề có hành vi vi phạm là điều chỉnh đơn giá trong Hợp đồng thi công xây dựng số 02 đã được UBND tỉnh phê duyệt.
Thực tế Cty chỉ ra Quyết định phê duyệt dự toán đơn giá đối với những công việc phát sinh mới ngoài hợp đồng. Việc phê duyệt này không ảnh hưởng gì đến đơn giá của Hợp đồng thi công xây dựng số 02.
Đối chiếu với Văn bản hướng dẫn số 01 ngày 02/01/2014 của Bộ Xây dựng và Điểm b Khoản 2 Điều 3 Thông tư số 08/2010/TT-BXD ngày 29/7/2010 của Bộ Xây dựng quy định: “Trường hợp giá nhiên liệu, vật tư, thiết bị do Nhà nước áp dụng biện pháp bình ổn giá theo quy định của Pháp lệnh Giá có biến động bất thường hoặc khi Nhà nước thay đổi chính sách về thuế, tiền lương ảnh hưởng trực tiếp đến đơn giá hợp đồng thì được điều chỉnh đơn giá nếu được phép của cấp quyết định đầu tư và các bên có thỏa thuận trong hợp đồng” thì Cty không hề vi phạm.
Tuy nhiên, Thanh tra Sở Xây dựng đã “bác đơn” nên Cty Phú Hội chỉ còn nước khởi kiện ra Tòa án. Ngày 24/7/2014, TAND tỉnh Lâm Đồng xét xử sơ thẩm vụ kiện nói trên và ra Bản án số 06/2014/HCST nhận định: “ Mặc dù các biên bản VPHC do Thanh tra Sở Xây dựng lập đã vi phạm Điều 58 Luật Xử lý VPHC năm 2012 nhưng việc lập biên bản này cũng tuân thủ pháp luật và không xâm phạm đến việc trình bày ý kiến giải trình của Công ty Phú Hội tại biên bản VPHC nhưng Công ty Phú Hội lại không thực hiện nên việc Chánh Thanh tra Sở Xây dựng căn cứ vào biên bản vi phạm này để ban hành Quyết định số 21/QĐ- XPVPHC là có căn cứ”(!?). Cuối cùng, Tòa tuyên: Bác đơn!
Ngày 29/1/2015, TANDTC tại TP.Hồ Chí Minh đã mở phiên tòa phúc thẩm. Sau phần hỏi và tranh luận tại phiên tòa, đại diện VKSNDTC đã chỉ ra những sai phạm nghiêm trọng của Thanh tra Sở Xây dựng Lâm Đồng, từ việc lập biên bản VPHC đối với Cty Phú Hội đến việc không tạo điều kiện cho Cty được giải trình và việc ban hành Quyết định cũng như giao Quyết định xử phạt VPHC của Thanh tra là đã vi phạm nghiêm trọng về trình tự, thủ tục xử phạt VPHC được quy định tại Khoản 3 Điều 58; Khoản 2 Điều 61 và Điều 70 Luật Xử lý VPHC năm 2012.
Cuối cùng, HĐXX đã tuyên sửa án sơ thẩm, hủy Quyết định xử phạt VPHC số 21 ngày 29/11/2013 của Chánh Thanh tra Sở Xây dựng Lâm Đồng!.
Thiết nghĩ, đã đến lúc lãnh đạo UBND tỉnh Lâm Đồng, Sở Xây dựng và các cơ quan chức năng địa phương cần chấn chỉnh lại hoạt động thanh tra vô tội vạ, bất chấp pháp luật như vừa qua nhằm tránh tình trạng cá nhân lạm dụng quyền thanh tra để “hành” doanh nghiệp và người dân. Âu đây cũng là bài học kinh nghiệm cho các cơ quan có thẩm quyền trong việc xử phạt VPHC!
