Mặc dù dịch bệnh Covid-19 tác động nghiêm trọng đến tình hình sản xuất, kinh doanh nhưng 81% doanh nghiệp (DN) được khảo sát đã thực hiện các biện pháp phòng dịch để duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh và làm việc tại Văn phòng.
Khảo sát do Ban IV và Báo Điện tử VnExpress thực hiện với 358 DN trên cả nước, bao gồm của DN Việt Nam và DN FDI, trong thời gian từ ngày 7/4- 13/4/2020. Đây là lần khảo sát thứ 2 của Ban IV trong đợt dịch Covid-19 này.
Doanh nghiệp chủ động phòng, chống dịch bệnh
So sánh với kết quả khảo sát nhanh hồi đầu tháng 3/2020, chỉ có 5% số DN trả lời có chủ động phòng chống dịch theo khuyến cáo của Bộ Y tế thì tại lần khảo sát này, 100% các DN mà có duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh và việc làm tại văn phòng đều đã áp dụng nghiêm túc các biện pháp phòng, chống dịch.
Mặc dù dịch bệnh Covid-19 tác động rất nghiêm trọng đến tình hình sản xuất, kinh doanh của các DN nhưng không vì thế các DN “ngồi im”. Hầu hết các DN đã thực hiện các biện pháp phòng chống rủi ro và trong số 81% số DN trả lời có duy trì làm việc tại văn phòng thì 100% trong đó đã chủ động phòng chống dịch theo khuyến cáo của Bộ Y tế như bắt buộc đeo khẩu trang, bố trí chỗ ngồi cách nhau 2m, trang bị nước rửa tay khử khuẩn...
“Đây được xem là một trong các giải pháp có tính sáng tạo và rất điển hình để các DN khác tham khảo, học hỏi nhằm duy trì sản xuất, kinh doanh trong mùa dịch…” - Báo cáo nhận định.
Kết quả khảo sát cũng cho thấy Số DN quyết định ngừng kinh doanh để phòng tránh bệnh tật lây lan, hoặc do khó khăn trong mùa dịch chiếm 8% tổng số DN trả lời khảo sát.
Nhiều giải pháp nhằm duy trì sản xuất, kinh doanh
Cũng tương tự, đối với việc tìm khách hàng mới, tìm thị trường mới thì trong khảo sát đầu tháng 3/2020 chỉ có 7% DN trả lời đã chủ động tiến hành, nhưng đến khảo sát lần này tỷ lệ này đã tăng lên 16%.
So với thời điểm khảo sát đầu tháng 3/2020, chỉ có 3% số DN trả lời có sử dụng nền tảng internet trong bối cảnh đại dịch Covid-19 thì trong khảo sát lần này 52% số DN trả lời có sử dụng nền tảng internet để cho phép nhân viên làm việc online, hay sử dụng nền tảng internet để cung cấp dịch vụ trực tuyến như dạy học online, tư vấn online, đồng thời nhiều DN cũng sử dụng nền tảng internet để đẩy mạnh hoạt động marketing và bán hàng.
Một số DN cũng thực hiện đồng thời các giải pháp khác như chuyển hướng kinh doanh (5% số DN trả lời), giảm giá thành sản phẩm đi đôi với việc nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa sản phẩm, cải tiến quy trình tăng hiệu quả sản xuất (đều khoảng 4%).
Tỷ lệ DN trả lời không có giải pháp là 10%, con số này trong khảo sát đầu tháng 3 là gần 20%.
“Các con số trên cho thấy các DN đã có sự nỗ lực, chủ động rất lớn để duy trì sản xuất, kinh doanh trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 kéo dài…”- Báo cáo đánh giá.
Chỉ 4% doanh nghiệp chấm dứt hợp đồng với người lao động
Điều rất đáng ghi nhận trong khảo sát lần này là có sự thay đổi về nhận thức của các chủ DN trước vấn đề bảo vệ người lao động. Có khoảng 60% số DN trả lời vẫn nỗ lực đảm bảo trả lương cho người lao động, trong đó ít nhất là đảm bảo mức lương tối thiểu hoặc trả lương bình thường và duy trì lao động như hiện tại cho đến khi DN hết khả năng; 26% DN trả lời phải cho lao động nghỉ việc tạm thời do dịch bệnh nhưng vẫn có trả trợ cấp cho lao động.
Trong đợt khảo sát lần này, DN đã thể hiện nhiều nỗ lực nhằm bảo vệ người lao động. Chỉ có 4% số DN trả lời áp dụng biện pháp chấm dứt hợp đồng lao động và 10% không có giải pháp còn 27% DN trả lời lựa chọn giải pháp giảm giờ làm, giảm lương nhưng vẫn duy trì số lượng lao động để cùng người lao động chung sức vượt qua thời gian khó khăn; 26% DN trả lời có trả trợ cấp cho lao động nghỉ việc tạm thời do dịch bệnh hoặc trong thời gian “cách ly xã hội” để giúp đỡ một phần cho người lao động; 17% DN vẫn trả lương bình thường.
Nếu dịch kéo dài thì 9% số DN trả lời này có thể sẽ không có khả năng đảm bảo được nỗ lực mà DN đang cố gắng. Một tỷ lệ nhỏ DN trả lời (3%) tranh thủ thời gian hoạt động sản xuất kinh doanh suy giảm để dành thời gian đào tạo nguồn nhân lực…
Trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ, ông Trương Gia Bình - Phó Chủ tịch Hội đồng tư vấn cải cách Thủ tục hành chín, Trưởng ban Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân- đề nghị:
1.Thủ tướng ghi nhận, biểu dương những nỗ lực mạnh mẽ của cộng đồng DN trong việc nhanh chóng thích nghi, chuyển dịch và tìm mọi cách vượt khó để duy trì sản xuất, kinh doanh trong bối cảnh dịch bệnh ảnh hưởng tiêu cực tới mọi ngành.
2. Thủ tướng cùng Chính phủ khuyến khích và tạo điều kiện tối đa để DN tập trung thúc đẩy các giải pháp có giá trị bền vững cho tăng trưởng bên cạnh những nỗ lực vượt khó, như các giải pháp số hóa, tăng cường R&D, xây dựng/vận hành các kịch bản và chiến lược kinh doanh mới...nhằm giúp DN Việt nhanh chóng nắm bắt và làm chủ các cơ hội đã và đang bộc lộ từ bối cảnh dịch bệnh lần này.
3. Đối với việc hỗ trợ DN vượt qua những khó khăn gây ra bởi dịch bệnh, bên cạnh một số chính sách hiện tại, kiến nghị Thủ tướng và các Bộ, ngành cân nhắc xây dựng các chính sách giúp cho DN giữ được dòng vốn để duy trì sản xuất, kinh doanh và duy trì việc làm cho người lao động trước khi kiệt quệ, đổ vỡ và không thể nào khắc phục.
4. Cuối cùng, song song với chống dịch, chống suy thoái DN, rất mong Thủ tướng cùng Chính phủ quan tâm, nhanh chóng xây dựng một chiến lược bài bản cùng các chính sách đón đầu một trật tự kinh tế mới sau dịch, để nền kinh tế Việt Nam có sức bật và cạnh tranh mạnh mẽ, xác lập được vị thế mới trong khu vực và trên thế giới.