Nhằm làm rõ hơn thực trạng XNC trái phép trên các tuyến biên giới và những nỗ lực của bđbp, Phóng viên Báo PLVN đã có cuộc trao đổi với Đại tá Bùi Văn Lua, Phó Cục trưởng Cục Phòng chống ma túy và tội phạm (PCMT&TP), BĐBP.
Ứng phó với đại dịch Covid-19, BĐBP đã tổ chức trên 1.567 tổ, chốt kiểm soát biên giới, với hàng vạn cán bộ, chiến sỹ thường xuyên chốt giữ 24/24 giờ. Đại tá có thể cho biết về tình hình thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới của BĐBP trong thời gian qua?
-Tình hình nhập cảnh trái phép hiện nay đang được dư luận rất quan tâm, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch Covid-19 có nguy bùng phát trở lại, đã và đang gây ra hàng loạt những thiệt hại nghiêm trọng về sức khỏe, tính.
Tuy nhiên, trong việc kiểm soát xuất, nhập cảnh ở biên giới hiện nay, các đơn vị BĐBP đã quán triệt và thực hiện nghiêm các Hiệp định về quy chế biên giới, các quy định của pháp luật, sự chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng cũng như sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP. Bất luận hoàn cảnh nào, cán bộ, chiến sỹ BĐBP không được phép sao nhãng trong thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới.
Trong suốt thời gian qua, hàng vạn lượt chiến sỹ đã căng mình chốt chặn, tuần tra, kiểm soát bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia, đấu tranh hiệu quả với các loại tội phạm, giữ gìn an ninh trật tự ở khu vực biên giới, ngăn chặn xuất nhập cảnh trái phép, kịp thời ngăn chặn nguồn lây lan dịch Covid-19 từ nước ngoài vào. Bộ đội phải ngủ rừng, phơi nắng, dầm sương, bám biên giới. Nhiều đồng chí đã vài tháng không được về thăm nhà hoặc phải gác lại việc riêng để hoàn thành nhiệm vụ.
Người dân XNC qua biên giới thời gian qua chủ yếu do nhu cầu làm ăn, buôn bán, thăm thân hoặc du lịch, khám chữa bệnh...Khi chưa có dịch Covid-19, nhu cầu qua lại biên giới của người dân được giải quyết một cách thỏa đáng, nhanh chóng. Tuy nhiên, do đại dịch Covid-19 nên nước ta và các nước láng giềng đều đóng cửa biên giới.
Trong khi đó, do vẫn có nhu cầu cá nhân nên một số người đã lén lút qua lại biên giới quốc gia trên đất liền và trên biển. Nắm được nhu cầu này, nhiều đối tượng "cò mồi”, dẫn mối" để tổ chức đưa, dẫn người XNC trái phép nhằm kiếm lợi. Đây là nguyên nhân cơ bản làm gia tăng số vụ XNC trái phép thời gian qua.
Ngoài ra, còn một số người từng ra nước ngoài hợp pháp để lao động, học tập, du lịch, chữa bệnh… nhưng nay đã hết hạn, hoặc để tránh dịch ở nước ngoài nên tìm cách trở về nước nhưng trốn tránh cách ly y tế.
Đại tá có thể cho biết kết quả cụ thể trong công tác đấu tranh phòng chống XNC trái phép của BĐBP trong thời gian qua?
- Năm 2019, do được tự do qua lại biên giới, nên số vụ XNC trái phép trên cả 3 tuyến biên giới, cảng biển bị BĐBP phát hiện, bắt giữ chỉ là 420 vụ (1.200 người) trong tổng số khoảng 37,6 triệu lượt người xuất nhập cảnh.
Trong 11 tháng đầu năm 2020, số người nhập cảnh giảm 85% nhưng số vụ nhập cảnh trái phép bị BĐBP phát hiện bắt giữ lên tới 5.226 vụ/30.790 người.
Từ đầu năm 2020 đến nay, BĐBP đã xác lập và đấu tranh thành công 8 chuyên án với hoạt động " Tổ chức, môi giới cho người khác xuất, nhập cảnh trái phép", đã khởi tố điều tra 83 vụ án/153 đối tượng; xử lý vi phạm hành chính trên 2.780 người.
 |
| Đại tá Bùi Văn Lua. |
Số vụ, số người XNC trái phép bị phát hiện như trên chứng tỏ tình hình XNC trái phép diễn biến phức tạp; công tác tuyền truyền phổ biến pháp luật ở các địa phương chưa sâu rộng; việc tuân thủ pháp luật của một bộ phận người dân chưa nghiêm, vì nhu cầu của bản thân, gia đình mà bất chấp pháp luật, không nghĩ tới hậu quả cho cộng đồng, xã hội.
Dù các vụ bắt giữ, điều tra đều được các đơn vị BĐBP thực hiện nghiêm và xử lý theo quy định của pháp luật, đảm bảo an toàn trong phòng chống dịch cho cán bộ chiến sỹ. Tuy nhiên, hoạt động XNC trái phép thời gian vừa qua vẫn chưa giảm.
Vậy, làm thế nào để ngăn chặn triệt để tình trạng XNC trái phép qua biên giới, thưa Đại tá?
- Có thể thấy rằng, cuộc đấu tranh với tội phạm (trong đó có tội “vi phạm quy định về xuất nhập cảnh) là cuộc đấu tranh lâu dài. Chỉ khi nào pháp luật mạnh, lực lượng thực thi pháp luật mạnh, người dân nhận thức đầy đủ và tự giác tuân thủ nghiêm quy định của pháp luật thì khi đó tội phạm sẽ bị kiềm chế.
Nước ta có đường biên giới, bờ biển dài trên 8000 km vùng biển rộng hàng triệu km2. Khu vực biên giới phía Bắc, phía Tây địa hình rừng núi, có nhiều núi cao vực sâu, có hàng nghìn đường mòn lối tắt, khí hậu khắc nghiệt, dân cư thưa thớt.
Tuyến biên giới Tây Nam địa hình bằng phẳng, kênh ngòi qua lại biên giới chằng chịt, có nhiều cụm dân cư ở sát đường biên giới, còn hơn 16% chưa cắm mốc xong…Người dân 2 bên biên giới hầu hết có quan hệ dân tộc, thân tộc, dòng họ lâu đời với nhau nên nhu cầu qua lại thường xuyên là tất yếu, diễn ra hàng ngày.
Trong khi đó, nếu bình quân mỗi cán bộ chiến sỹ lực lượng chuyên trách phải canh gác vài ba cây số đường biên. Vì vậy để khép kín và ngăn chặn tuyệt đối việc XNC trái phép là rất khó khăn.
Nhưng với trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ quốc phòng và Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP, mỗi cán bộ, chiến sĩ Cục PCMT&TP và lực lượng BĐBP trên mọi miền biên cương của Tổ quốc đang nỗ lực hết sức để hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Chúng tôi không cho phép mình thỏa mãn mà xác định cần tiếp tục khắc phục mọi khó khăn, gian khổ, phối hợp với các lực lượng, với cấp ủy, chính quyền và Nhân dân khu vực biên giới để hoàn thành tốt nhiệm vụ “kép”- vừa bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ biên giới quốc gia, giữ vững an ninh an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở khu vực biên giới, vừa quyết liệt thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19.
Luật Biên phòng Việt Nam được Quốc hội vừa thông qua quy định rõ, BĐBP là "lực lượng nòng cốt chuyên trách quản lý, bảo vệ biên giới; chủ trì phối hợp với các cơ quan, tổ chức duy trì an ninh, trật tự, an toàn xã hội ở khu vực biên giới, cửa khẩu theo quy định của pháp luật".
Để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ này, Cục PCMT&TP BĐBP cũng như từng đơn vị BĐBP ở biên giới cần chủ động xây dựng, triển khai nhiều kế hoạch, phương án kiểm soát, bảo vệ biên giới, phòng, chống tội phạm, gắn với phòng chống dịch Covid-19 ở từng trạng thái, tình huống; Phải biết dựa vào dân, phát huy lực lượng ở Nhân dân, phải chủ động kịp thời điều chỉnh nội dung chương trình, kế hoạch công tác, phương án kế hoạch nghiệp vụ phù hợp với điều kiện phòng, chống dịch; phải luôn thực hiện đồng bộ các biện pháp công tác biên phòng, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng trên biên giới và chính quyền địa phương các cấp, tổ chức tuần tra, kiểm soát nghiêm ngặt đường mòn, lối tắt trên biên giới, tăng cường công tác vận động quần chúng nhân dân, thực hiện đúng pháp luật, kiên quyết ngăn chặn không để dịch bệnh lây lan qua biên giới vào cộng đồng và vào cơ quan đơn vị mình.
Để thực hiện tốt nhiệm vụ của lực lượng PCMT&TP, trong đó có nhiệm vụ phòng chống XNC trái phép, Đại tá có đề xuất kiến nghị gì với cơ quan liên quan?
- Bảo vệ biên giới quốc gia, giữ gìn an ninh trật tự an toàn xã hội ở khu vực biên giới là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân, trong đó BĐBP là nòng cốt chuyên trách.
Với trách nhiệm của Cục PCMT&TP BĐBP, chúng tôi xác định phải thường xuyên làm tốt việc tham mưu cho Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP trong công tác nắm tình hình, trong chỉ đạo, hướng dẫn kiểm tra các đơn vị BĐBP để thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới, phòng chống tội phạm, phòng chống dịch Covid - 19 hiệu quả; xây dựng đảng bộ trong sạch vững mạnh, xây dựng đơn vị vững mạnh tiêu biểu; Đảng ủy, chỉ huy Cục phải thường xuyên làm tốt công tác giáo dục cho cán bộ, chiến sỹ thuộc quyền hiểu sâu sắc nhiệm vụ, trách nhiệm của mình, xây dựng quyết tâm, có thái độ đúng với trách nhiệm được giao, nắm vững quy định của pháp luật, nắm vững chức năng, nhiệm vụ, trình tự, thủ tục, quy trình tiến hành các biện pháp công tác nghiệp vụ để thực hiện đúng pháp luật, nhằm hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Phát huy tốt truyền thống đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân, mỗi cán bộ chiến sỹ của Cục phải thực sự là tấm gương tiêu biểu, tiên phong, đi đầu vượt khó trong phòng, chống tội phạm của BĐBP.
Tuy nhiên, để lực lượng BĐBP hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ thì chính quyền địa phương và các cấp, các ngành phải cùng vào cuộc với BĐBP, tăng cường công tác tuyên truyền pháp luật, vận động nhân dân để mỗi người dân ở biên giới phải thực sự là cột mốc sống, khẳng định chủ quyền dân tộc, để người dân không vì để thỏa mãn nhu cầu cá nhân mình mà vi phạm pháp luật về XNC, làm ảnh hưởng và xâm phạm đến lợi ích của cộng đồng trong điều kiện đại dịch Covid - 19 đang diễn biến phức tạp.
Quân ủy Trung ương, Bộ quốc phòng và Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP cũng cần quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, đầu tư trang bị vật chất, tinh thần cho các tổ, chốt bảo vệ biên giới, gắn với phòng chống dịch Covid - 19 của BĐBP; tăng cường chỉ đạo, phối hợp tốt với lực lượng bảo vệ biên giới nước láng giềng (nhất là đối với khu vực biên giới chưa hoàn thành phân giới cắm mốc tuyến Tây Nam), từ đó giúp mỗi cán bộ chiến sỹ hiểu rõ nhiệm vụ, nắm chắc chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, khắc phục khó khăn, yên tâm công tác, hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới và phòng chống tội phạm, gắn với phòng chống dịch Covid -19 hiệu quả, an toàn, đúng pháp luật.
Trân trọng cảm ơn Đại tá.
