Theo đó, tại thời điểm lô hàng về Việt Nam, hồ sơ hải quan làm thủ tục gồm: Tờ khai hải quan chưa hoàn chỉnh; Quyết định tiếp nhận viện trợ của cơ quan có thẩm quyền (Căn cứ Điều 11 Thông tư số 13/2021/TT-BYT ngày 16/9/2021 của Bộ Y tế); Tờ khai xác nhận viện trợ có xác nhận của cơ quan Tài chính (Căn cứ Thông tư 225/2010/TT-BTC ngày 31/12/2010 của Bộ Tài chính).
Tại thời điểm lô hàng trên được đưa về Việt Nam, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) chưa có 2 chứng từ: Quyết định tiếp nhận viện trợ của cơ quan có thẩm quyền và Tờ khai xác nhận viện trợ có xác nhận của cơ quan Tài chính.
Tại thời điểm hiện tại (tháng 5/2022), hồ sơ hải quan làm thủ tục gồm: Tờ khai hải quan chưa hoàn chỉnh; Giấy phép nhập khẩu của Bộ Y tế (Căn cứ Điều 48 Nghị định 98/2021/NĐ-CP ngày 08/11/2021). Tờ khai xác nhận viện trợ đã được Bộ Tài chính chủ động bãi bỏ để phù hợp với tình hình chống dịch theo Thông tư 23/2022/TT-BTC ngày 6/4/2022.
Thực tế, đến thời điểm hiện tại, Ủy ban Trung ương mặt trận Tổ quốc chưa có Giấy phép nhập khẩu của Bộ Y tế.
Về diễn biến sự việc thủ tục hải quan đối với 2 lô hàng khẩu trang viện trợ: Tại Chi cục Hải quan của khẩu quốc tế sân bay Nội Bài lô hàng gồm 29 kiện hàng (386kg) khẩu trang của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam về Nội Bài ngày 20/11/2021. Ngày 10/12/2021 Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam gửi công văn số 3369/MTTW-BTT tới Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan Hà Nội, Chi cục Hải quan Nội Bài về việc tạo điều kiện, phối hợp tiếp nhận khẩu trang viện trợ phòng chống Covid 19.
Ngày 16/12/2021 Chi cục Hải quan sân bay Nội Bài có công văn số 2758/HQNB phúc đáp Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam hướng dẫn làm thủ tục hải quan, theo đó có đề nghị Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cung cấp quyết định tiếp nhận viện trợ của cơ quan có thẩm quyền và không cần giấy phép nhập khảu trang thiết bị y tế của Bộ Y tế và phải nộp 1 bản chính văn bản xác nhận viện trợ của Bộ Tài chính.
Ngày 16/12/2021 Chi cục Hải quan Nội Bài gửi báo cáo Cục Hải quan Hà Nội về lô hàng khẩu trang viện trợ của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam. Ngày 3/3/2022, Cục Quản lý nợ - Bộ Tài Chính có công văn số 446/QLN-QLVT gửi Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam hướng dẫn thủ tục xác nhận viện trợ, theo đó việc tiếp nhận lô hàng trên được thực hiện căn cứ quy định tại Nghị định số 93/2021/NĐ-CP ngày 27/10/2021 thì lô hàng nêu trên không thuộc đối tượng làm thủ tục xác nhận viện trợ, đồng thời thông báo đến thời điểm ký công văn trả lời thì Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam không cung cấp được các hồ sơ theo quy định để làm thủ tục xác nhận viện trợ. Tính đến ngày 25/5/2022 Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam chưa đến Chi cục Hải quan Nội Bài để làm thủ tục nhập khẩu cho lô hàng trên.
Tại Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất: Lô hàng khẩu trang gồm 599 kiện = 5.011kg, Chi cục đã liên hệ với Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam thì được biết do vướng mắc chưa làm thủ tục được đối với lô hàng khẩu trang ở Chi cục Hải quan sân bay Nội Bài tương tự nên đến thời điểm ngày 25/5/2022 cũng chưa đến làm thủ tục cho lô hàng khẩu trang này ở Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất.
Về vướng mắc: Căn cứ báo cáo của các đơn vị Hải quan địa phương và căn cứ quy định pháp luật hiện hành thì việc 2 lô hàng khẩu trang chưa thông quan là do phía Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam chưa đến làm thủ tục do chưa xuất trình/nộp chứng từ thuộc hồ sơ hải quan, cụ thể chưa có Quyết định tiếp nhận viện trợ của Bộ Y tế và Tờ khai xác nhận viện trợ có xác nhận của cơ quan Tài chính (tại thời điêm hàng về Việt Nam).
Về vụ việc trên, Tổng cục Hải quan nêu rõ, ngay sau khi nhận được phản ánh của Đại biểu Quốc hội về vụ việc, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu Nội Bài và Chi cục Hải quan cửa khẩu Tân Sơn Nhất liên hệ với Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam để giảm chi phí lưu kho cho 2 lô hàng trên, theo đó trước mắt cơ quan Hải quan đồng ý để Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đăng ký tờ khai và đưa hàng về bảo quản, nộp bổ sung chứng từ còn thiếu trong thời hạn 30 ngày.
Tại Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay Tân Sơn Nhất: lúc 9h30 ngày 26/5/2022, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã đến liên hệ Chi cục làm thủ tục hải quan và hiện đang khai tờ khai hải quan giấy để đưa hàng về bảo quản do chưa có hồ sơ hải quan theo quy định.
Tại Chi cục hải quan cửa khẩu sân bay Nội Bài: Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam hẹn 12h trưa ngày 26/5/2022 đến làm thủ tục nhập khẩu lô hàng khẩu trang.
Để thông quan hàng hóa theo đúng pháp luật, Tổng cục Hải quan đề nghị Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam liên hệ cơ quan có thẩm quyền (Bộ Y tế) bổ sung chứng từ còn thiếu theo quy định tại Nghị định số 98/2021/NĐ-CP ngày 08/11/2021 của Chính phủ.