Hôm nay – 5/5, tại Hà Nội, Tổng cục Thống kê và Quỹ Dân số Liên Hợp quốc (UNFPA) tại Việt Nam tổ chức Lễ khởi động dự án mới nhằm hỗ trợ Việt Nam xây dựng và sử dụng dữ liệu về dân số và phát triển có chất lượng phục vụ xây dựng và giám sát các chính sách, chiến lược và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời theo dõi tiến độ đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững.
Việt Nam đang chuyển mình nhanh chóng để tăng trưởng và phát triển. Cả nước đang nỗ lực thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025, và Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững. Tương tự các quốc gia khác trên thế giới, đại dịch COVID-19 đã gây ra những tác động nghiêm trọng đối với Việt Nam về phát triển kinh tế - xã hội đặc biệt là các biến động về dân số liên quan đến các sự kiện sinh, chết và di cư.
Trong bối cảnh này, số liệu thống kê chất lượng và đáng tin cậy là yếu tố căn bản để xây dựng, thực hiện triển khai, giám sát và đánh giá tiến trình đạt được các mục tiêu kinh tế - xã hội và các mục tiêu phát triển bền vững.
Với tổng kinh phí 1,9 triệu USD, thực hiện trong 5 năm, từ năm 2022 đến năm 2026, dự án mới mang mã số VNM10P04 được triển khai nhằm hỗ trợ Việt Nam áp dụng công nghệ và các nền tảng truyền thông mới trong việc thu thập, phân tích và phổ biến dữ liệu và đảm bảo các chính sách, chiến lược và chương trình dựa trên bằng chứng nhằm đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững vào năm 2030.
Phát biểu tại buổi Lễ, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Thị Hương bày tỏ: “Trong gần 45 năm hợp tác giữa Việt Nam và UNFPA, năng lực của Tổng cục Thống kê trong việc xây dựng và quản lý dữ liệu và số liệu thống kê đã được cải thiện đáng kể. Dự án chu kỳ 10 hợp tác giữa Tổng cục Thống kê và UNFPA phù hợp với lộ trình thực hiện Chiến lược phát triển thống kê Việt Nam giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2045. Chúng tôi cam kết sẽ sẽ tận dụng tốt các nguồn lực của dự án để không ngừng phát triển nhằm cung cấp các dữ liệu kịp thời, có chất lượng cao, phục vụ công tác hoạch định chính sách phát triển kinh tế, xã hội, thúc đẩy sự tăng trưởng quốc gia”.
Trưởng Đại diện UNFPA tại Việt Nam Naomi Kitahara nhấn mạnh, Tổng cục Thống kê là một trong những đối tác quan trọng nhất của UNFPA tại Việt Nam. Như chúng ta vẫn thường nói, những quốc gia có dữ liệu chất lượng là những quốc gia đạt được mức tăng trưởng kinh tế - xã hội ấn tượng. Dữ liệu tốt hơn, cuộc sống tốt hơn.
Được biết, dự án mới sẽ tập trung vào nâng cao năng lực thu thập, phân tích và phổ biến dữ liệu về dân số và sức khỏe sinh sản và tình dục (SKSS&TD) nhằm đạt được đầy đủ các tiềm năng “lợi tức nhân khẩu học”; trang bị cho các nhà hoạch định chính sách kiến thức và kỹ năng về sử dụng nguồn dữ liệu mới; nâng cao năng lực sử dụng dữ liệu cho vận động và xây dựng chính sách dựa trên bằng chứng.
Đồng thời, khai thác các nguồn dữ liệu mới (các cuộc điều tra mới, Dữ liệu lớn và dữ liệu hành chính của ngành và liên ngành), truyền thông và quản lý dữ liệu (Ví dụ: trang dữ liệu điện tử và kho dữ liệu) nhằm hỗ trợ xây dựng chính sách dân số dựa trên bằng chứng, đồng thời có thể được sử dụng cho các hoạt động ứng phó với thiên tai và biến đổi khí hậu; cung cấp bằng chứng về hiệu quả đầu tư cho SKSS&TD, đặc biệt củng cố hệ thống quản lý tài chính công ở cấp địa phương để đảm bảo phân bổ và chi đủ ngân sách cho SKSS&TD.
 |
Các đại biểu tham dự buổi Lễ. |
Các dự án mới của UNFPA trong khuôn khổ Chương trình Quốc gia lần thứ 10 sẽ hướng đến mục tiêu đạt được các kết quả mang tính chuyển đổi trong Kế hoạch Chiến lược chung của UNFPA, hướng tới việc Việt Nam sẽ không còn trường hợp tử vong mẹ khi có thể ngăn ngừa được, không còn nhu cầu kế hoạch hóa gia đình nào mà không được đáp ứng và không còn các trường hợp bạo lực trên cơ sở giới và các thực hành có hại khác với phụ nữ và trẻ em gái. Chương trình trong 5 năm tới sẽ phù hợp với Khung Hợp tác Phát triển Bền vững của Liên Hợp quốc để Việt Nam thực hiện cam kết mang tính chuyển đổi “Không để ai bị bỏ lại phía sau”.
* Tại buổi Lễ, Báo cáo Tình trạng Dân số Thế giới năm 2022 của UNFPA “Nhìn rõ những mảng tối: Các bằng chứng cho thấy cần phải hành động để ứng phó với cuộc khủng hoảng đang bị lãng quên - Mang thai ngoài kế hoạch” cũng được công bố.
Việt Nam đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong việc cải thiện SKSS&TD trong 20 năm qua. Tuy vậy, sự chênh lệch và bất bình đẳng liên quan đến SKSS&TD vẫn còn tồn tại trong các cộng đồng dân cư khác nhau, bao gồm đồng bào dân tộc ít người, lao động nhập cư, thanh thiếu niên và những người sống ở vùng sâu, vùng xa.
Các bằng chứng hiện tại cho thấy mặc dù tỷ lệ tử vong mẹ ở cấp quốc gia tại Việt Nam đã giảm xuống còn 46 ca tử vong mẹ/100.000 trẻ đẻ sống, nhưng ở các khu vực Trung du và miền núi phía Bắc và Tây Nguyên, tỷ lệ này vẫn còn cao hơn con số đó tới 2-3 lần. Ngoài ra, tỷ lệ tử vong mẹ ở các bà mẹ dân tộc H'Mông cao hơn 7 lần so với các bà mẹ dân tộc Kinh. Ở những khu vực này, rất nhiều bà mẹ tử vong do việc mang thai và sinh con tại nhà. Thậm chí nhiều bà mẹ sinh con mà không có sự trợ giúp của người đỡ đẻ có kỹ năng...
UNFPA kêu gọi các nhà hoạch định chính sách và các nhà lãnh đạo địa phương ưu tiên quyền của phụ nữ và trẻ em gái, tạo thêm nhiều lựa chọn, bao gồm cả việc tiếp cận phổ cập tới các biện pháp tránh thai an toàn và hiệu quả và đảm bảo rằng mọi thanh thiếu niên - bao gồm cả trẻ em trai - đều nhận thức đầy đủ về các nguy cơ và biện pháp phòng tránh mang thai ngoài kế hoạch. Chúng ta cần lắng nghe tiếng nói của phụ nữ, hiểu rõ hơn nhu cầu của họ và tăng cường sự bình đẳng cho họ trên mọi lĩnh vực”.
