Được Quốc hội thông qua ngày 13 tháng 11 năm 2020, có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2022, Luật được xây dựng dựa trên nền tảng pháp luật trước đây của Việt Nam nhằm tăng cường bảo vệ người lao động di cư.
Cụ thể, luật mới đã loại bỏ phí môi giới mà người lao động phải trả cho các doanh nghiệp dịch vụ, cũng như cấm việc thu phí dịch vụ đối với người lao động đi qua các đơn vị sự nghiệp. Những người lao động phải trả các khoản phí tuyển dụng và chi phí liên quan quá cao có nhiều nguy cơ trở thành nạn nhân bị bóc lột lao động, cưỡng bức lao động/mua bán người.
“Thông qua giảm những chi phí mà người lao động có thể phải trả, luật đã mang lại sự bảo vệ tốt hơn cho người lao động khỏi những nguy cơ này" - chuyên gia về Di cư lao động của ILO tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, ông Nilim Baruah cho biết - “Khi người lao động lâm vào cảnh nợ nần do chi phí di cư quá cao, có thể họ sẽ hiếm khi nghỉ việc làm trong trường hợp bị lạm dụng, bóc lột hoặc lao động cưỡng bức. Việc loại bỏ phí môi giới khỏi các chi phí được phép thu từ người lao động di cư sẽ góp phần giải quyết rủi ro này.”
Luật cấm phân biệt đối xử và cưỡng bức lao động trong di cư lao động và cho phép những người lao động bị hoặc bị đe dọa ngược đãi, quấy rối tình dục hoặc cưỡng bức lao động được đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động mà không phải chịu phạt về tài chính. Theo quy định mới, các doanh nghiệp dịch vụ có thể bị thu hồi giấy phép nếu quảng cáo gian dối hoặc dùng các thủ đoạn lừa gạt khác để tuyển dụng lao động, cưỡng bức lao động/mua bán người hoặc bóc lột.
Ngoài ra, trong các khoá đào tạo định hướng trước khi xuất cảnh, các doanh nghiệp tuyển dụng phải đưa vào những kiến thức và kỹ năng về phòng chống cưỡng bức lao động, bạo lực trên cơ sở giới và mua bán người.
“Việt Nam đã thể hiện cam kết của mình trong việc ngăn chặn cưỡng bức lao động đối với lĩnh vực lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài, thể hiện qua việc thông qua luật sửa đổi này,” theo ông Baruah, “Luật này là bước đi quan trọng đầu tiên trong việc hướng tới giảm phí tuyển dụng và các chi phí liên quan mà người lao động phải trả”.
“ILO cam kết hỗ trợ quá trình xây dựng các văn bản dưới luật thông qua đối thoại xã hội, và việc thực thi Luật trong năm 2021 và các năm tiếp theo,” Giám đốc ILO Việt Nam, TS Chang-Hee Lee nhấn mạnh.
