Giải đáp vấn đề trên, Luật sư Nguyễn Đức Hùng (Công ty Luật TNHH TGS - Đoàn Luật sư TP Hà Nội) trả lời: Theo quy định tại khoản 1 Điều 19 Luật CCCD 2014 thì công dân Việt Nam được cấp thẻ CCCD lần đầu khi đủ 14 tuổi trở lên.
Thẻ CCCD này chỉ có giá trị sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định và người dân phải đi đổi thẻ căn cước mới.
Cụ thể, Điều 21 Luật CCCD 2014 quy định về độ tuổi đổi thẻ CCCD như sau: Thẻ CCCD phải được đổi khi công dân đủ 25 tuổi, đủ 40 tuổi và đủ 60 tuổi.
Trường hợp thẻ CCCD được cấp, đổi, cấp lại trong thời hạn 02 năm trước tuổi quy định tại khoản 1 Điều này thì vẫn có giá trị sử dụng đến tuổi đổi thẻ tiếp theo.
Theo quy định trên, hạn sử dụng của CCCD sẽ phụ thuộc vào độ tuổi của người được cấp. Có ba mốc thời gian hết hạn của thẻ CCCD là 25 tuổi, 40 tuổi và 60 tuổi.
Trong 2 năm trước khi đủ 25 tuổi, 40 tuổi và 60 tuổi, nếu người dân đi làm thẻ CCCD mới thì thẻ này sẽ có giá trị tiếp đến mốc tuổi đổi thẻ tiếp theo.
Như vậy: CCCD được cấp từ khi đủ 14 - 23 tuổi sẽ hết hạn vào năm 25 tuổi; CCCD được cấp từ khi đủ 23 - 38 tuổi sẽ hết hạn vào năm 40 tuổi; CCCD được cấp từ khi đủ 38 - 58 tuổi sẽ hết hạn vào năm 60 tuổi; CCCD từ khi đủ 58 tuổi trở đi sẽ được sử dụng cho đến khi người đó chết (trừ trường hợp thẻ bị mất hoặc hư hỏng).
Ví dụ trong trường hợp bạn Vỹ sinh ngày 1/1/2000 đi làm CCCD vào năm 2015 (15 tuổi) thì thẻ căn cước này có giá trị sử dụng đến ngày 01/01/2025 khi bạn đủ 25 tuổi.
Trường hợp bạn đi làm lại CCCD trong năm 2024 (khi đang 24 tuổi) thì thẻ Căn cước mới được cấp sẽ có giá trị sử dụng đến 1/1/2040 (khi đủ 40 tuổi).
Cũng theo Luật sư Hùng, việc sử dụng CCCD hết hạn bị coi là một trong các hành vi không thực hiện đúng quy định của pháp luật về đổi thẻ CCCD. Người dân có thể bị phạt hành chính theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 10 Nghị định 144/2021/NĐ-CP.
Cụ thể: Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300 - 500.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây: không xuất trình Giấy chứng minh nhân dân, Chứng minh nhân dân, thẻ CCCD hoặc Giấy xác nhận số Chứng minh nhân dân khi có yêu cầu kiểm tra của người có thẩm quyền; không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ CCCD; không nộp lại Giấy chứng minh nhân dân, chứng minh nhân dân hoặc thẻ CCCD cho cơ quan có thẩm quyền khi được thôi, bị tước quốc tịch, bị hủy bỏ quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam; không nộp lại Giấy chứng minh nhân dân, Chứng minh nhân dân hoặc thẻ CCCD cho cơ quan thi hành lệnh tạm giữ, tạm giam, cơ quan thi hành án phạt tù, cơ quan thi hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Như vậy, khi dùng CCCD hết hạn, người dân có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300 - 500.000 đồng.
