Đến với Mường Lò, thị xã Nghĩa Lộ tỉnh Yên Bái, đâu đâu cũng bắt gặp những ngôi nhà sàn và hòa mình trong những lễ hội Cầu Mùa, tiếng khèn rộn rã với điệu múa Chôm Chiêng, thưởng thức men rượu nồng nàn say đắm, ngẩn ngơ trước những cô gái Thái mặc trên mình những bộ váy áo đủ sắc màu, căng tràn sức trẻ.
 |
Thung Lũng Mường Lò - Nghĩa Lộ, Yên Bái |
Không chỉ có gạo trắng, nước trong và những lễ hội mang đầy bản sắc dân tộc. Nếu đã một lần đến với Mường Lò mà chưa được đắm mình trong các điệu xòe nồng say với các thiếu nữ Thái, thì chuyến đi ấy dường như chưa trọn vẹn.
"Xòe để mùa màng bội thu, cây đơm hoa kết trái, xòe trong say đắm tình người". Khi ta lẫn vào vòng xòe mới cảm nhận được sự quyến rũ của điệu xòe tay cầm tay xung quanh đống lửa hồng rực sáng. Xòe là nét văn hoá trong sinh hoạt cộng đồng, tiêu biểu độc đáo của đồng bào các dân tộc Mường Lò - Nghĩa Lộ.
 |
Lễ Hội Cầu Mùa |
Hiện nay người Thái Mường Lò còn gìn giữ được 6 điệu xòe cổ. Điệu “Khắm khen” - nắm tay nhau vòng tròn, biểu hiện cho tình đoàn kết các dân tộc anh em trong cộng đồng.
Điệu “Khấm khăn mời lẩu” - nâng khăn mời rượu, tỏ lòng yêu quý và mến khách. Điệu “Phá xí” - tượng trưng cho bốn phương trời đất, sự đoàn kết trao đổi, tình cảm của con người.
Điệu “Đổn hôn” - tiến, lùi và nhào ra phía trước, lùi về sau thể hiện việc dẫu trời đất có giông bão, sóng gió nhưng tình cảm con người với con người luôn gắn chặt bên nhau.
Điệu “Nhôm khăn” - tung khăn, thể hiện niềm vui mùa lúa thắng lợi, xây nhà mới, sinh con thêm cháu, cưới xin…
Điệu “Ỏm lọm tốp mư” - vòng tròn vỗ tay, thể hiện sự vui mừng gặp gỡ, bịn rịn khi chia tay nhau sau mỗi cuộc xòe, mỗi điệu xoè thể hiện một nét văn hoá riêng.
Thời gian qua, thị xã Nghĩa Lộ đã thực hiện hiệu quả Đề án xây dựng thị xã văn hóa - du lịch gắn với xây dựng con người Nghĩa Lộ - Mường Lò “thân thiện, nhân ái, đoàn kết, sáng tạo, hội nhập”, đặc biệt là trong phát triển du lịch cộng đồng.
Cùng với đó, thị xã Nghĩa Lộ cũng triển khai các nội dung xây dựng con người Nghĩa Lộ - Mường Lò với 5 chuẩn mực này gắn với thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, lồng ghép với các phong trào thi đua yêu nước các cấp phát động, trong đó khai thác có hiệu quả kế hoạch này trong phát triển du lịch cộng đồng, tạo điểm nhấn đón và phục vụ du khách.
Hiện nay, trên địa bàn thị xã Nghĩa Lộ có 35 hộ làm du lịch cộng đồng, trong đó có nhiều hộ ở xã Nghĩa Lợi và xã Nghĩa An đạt tiêu chuẩn sản phẩm OCOP. Mỗi homestay theo cách riêng của mình đã, đang và sẽ mang đến cho du khách trải nghiệm về mảnh đất Nghĩa Lộ - Mường Lò đậm đà bản sắc, đặc biệt là con người Nghĩa Lộ "Thân thiện, nhân ái, đoàn kết, sáng tạo, hội nhập”.
