Con đường vào bản Lao Khô dài hơn 40km, ngoằn ngoèo, vắt vẻo qua các sườn đồi núi, mất hàng giờ đồng hồ đi xe mới tới nơi. Lao Khô là nơi ghi nhiều dấu ấn lịch sử trong cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm của dân tộc, có đài tưởng niệm dáng hình cánh hoa sen và hoa chăm pa tượng trưng mối tình đoàn kết anh em hai nước Việt Nam – Lào.
Phát huy truyền thống cha ông, các thế hệ đồng bào Mông ở Lao Khô luôn chấp hành tốt các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quy ước, hương ước bản làng. Những cánh rừng xanh của bản vẫn còn nguyên sơ, ở đó những cây gỗ trăm tuổi vẫn hiên ngang trước nắng gió cùng người dân bản Lao Khô.
Nói đến giữ rừng, phải nói đến những già làng của bản, những con người gương mẫu giữ rừng. Năm 2003 những người cao tuổi của bản nhận bảo vệ rừng, từ đó đến nay ngày nào họ cũng phân lịch cho nhau để trông rừng, khi phát hiện phá rừng, kịp thời báo về Ban Quản lý bản để ngăn chặn. Cũng vì thế mà các già làng đã góp phần không nhỏ bảo vệ những khu rừng của bản trước nạn chặt phá.
Ông Tráng Lao Lử, năm nay đã hơn 80 tuổi, luôn khuyên bảo con cháu phải biết giữ lấy rừng cho bản làng. Ông Lử nói rằng rừng là tài sản quý giá của bà con dân tộc Mông ở bản Lao Khô, làm cho bầu không khí trong lành. Có rừng mới giữ được nguồn nước, giảm được xói mòn đất và hạn chế lũ quét. Người già, người lớn hiểu biết hơn thì phải bảo ban lớp trẻ, con cháu không được phá rừng, phải bảo vệ giữ lấy những cánh rừng xanh của bản, coi rừng như “báu vật” trời ban.
Anh Tráng Lao Khai, Trưởng bản Lao Khô cho biết, cả bản hiện có gần 1.000ha rừng, được giao cho từng hộ bảo vệ. Bản lập ra quy ước, hương ước bảo vệ rừng, tuyên truyền cho bà con không phá rừng làm nương rẫy; vận động bà con chuyển những diện tích đất sản xuất kém hiệu quả sang trồng rừng, không để đất trống, đồi trọc.
Những hộ có nhu cầu làm nhà phải báo cáo với Ban Quản lý bản cho phép mới được chặt cây, lấy số lượng bao nhiêu là đủ, không được chặt cây tùy tiện, tránh việc lợi dụng làm nhà khai thác gỗ về bán. Nhà nào con cháu lớn, lập gia đình muốn làm nhà ở riêng, bản tạo điều kiện cho lấy gỗ. Theo anh Khai, “bảo vệ rừng là bảo vệ cho mình nên bà con dân bản Lao Khô ai cũng chấp hành, vì vậy rừng của bản giờ xanh và đẹp lắm”.
Ông Đặng Văn Cương, Chủ tịch UBND xã Phiêng Khoài cho biết: Ý thức giữ rừng của đồng bào dân tộc Mông ở Lao Khô rất tốt, nơi đây đã trở thành điểm sáng trong công tác quản lý, bảo vệ rừng. Nhờ được Nhà nước thanh toán tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng kịp thời đã giúp cho người Mông bảo vệ rừng hiệu quả, từ đó góp phần nâng cao diện tích rừng phòng hộ, bảo vệ môi trường sinh thái trên địa bàn.
Bên cạnh việc giữ rừng thì bản Lao Khô còn đẩy mạnh phát triển kinh tế. Những diện tích đất sản xuất trước đây trồng ngô, trồng sắn hiệu quả thấp được chuyển sang trồng cây ăn quả mận, xoài, nhãn, chanh leo… có giá trị kinh tế cao.
Bà con bản Lao Khô hôm nay cuộc sống tuy còn khó khăn nhưng ý thức bảo vệ rừng luôn được chấp hành, không phá rừng làm nương, không tiếp tay cho “lâm tặc”… Liên tục nhiều năm bản Lao Khô chưa có vụ phá rừng nào xảy ra.
