Chi 10 triệu USD khắc phục, vẫn sạt lở
15 năm trước, Quảng Nam phát triển mạnh các dự án nghỉ dưỡng ven biển. Và cũng từ đó cho đến nay, tình trạng sạt lở bờ biển Cửa Đại diễn ra trầm trọng. Một chủ đầu tư dự án khu nghỉ dưỡng tại Hội An chia sẻ, các khu resort, nhà hàng ven biển khi vào xây dựng còn lo đua nhau dựng kè để tự cứu mình. Mạnh ai nấy xây, sạt đâu làm kè ở đó. Tuy những khu resort có được cứu, nhưng tình trạng sạt lở lại lan dần. Cứ sau mỗi đợt mưa bão, bờ biển Cửa Đại lại bị sóng biển xé toang và chính quyền địa phương lại huy động lực lượng, máy móc đắp kè. Đến nay, vùng sạt lở đã dài đến vài km. Tiền mất lại mất, biển xâm thực vẫn xâm thực.
Theo báo cáo từ UBND tỉnh Quảng Nam, vấn đề xói lở, sạt lở ở biển Cửa Đại diễn biến theo mùa, bắt đầu từ năm 2004. Qua mỗi năm, tình hình sạt lở lại thêm trầm trọng. Đến nay, tổng chiều dài bờ biển bị ảnh hưởng 8km, trầm trọng nhất 2 năm qua với chiều dài 3km ngay vị trí phục vụ du lịch biển.
Báo cáo thừa nhận, sạt lở nghiêm trọng không chỉ khiến nguy cơ một trong những bãi biển đẹp nhất châu Á bị xóa xổ mà còn ảnh hưởng đến cuộc sống, kinh doanh của nhiều hàng quán ven biển. Thậm chí, cách đây 5 năm, khu resort “triệu đô” Fusion Alya bị sập một phần lớn và buộc phải bỏ hoang khi chưa đưa vào sử dụng.
Ông Nguyễn Thế Hùng, Phó Chủ tịch UBND TP Hội An cho biết, để cứu Cửa Đại, chính quyền đã tiêu tốn số tiền không hề nhỏ. Vào năm 2011-2012, Hội An xây kè cứng bằng bê tông để gia cố bờ biển, sau đó làm kè mềm bằng bao địa mua từ Hà Lan. Từ năm 2011 đến năm 2016, ngân sách tỉnh, trung ương và TP đổ vào việc xây kè chống sạt lở ở bờ biển Cửa Đại đã hơn 82 tỉ đồng. Đó là chưa tính đến hơn 54 tỉ đồng Chính phủ đã cho thực hiện Dự án kè khẩn cấp chống xâm thực bờ biển Hội An (gọi tắt DA kè) triển khai từ năm 2015 đến năm 2017. Ngoài ra, thành phố xin 80 tỉ đồng đã được phê duyệt xây kè ở phía nam Cửa Đại qua nạo vét luồng lạch để lấy cát bơm vào khu vực sạt lở.
Tính đến nay, tỉnh Quảng Nam đã chi hơn 10 triệu USD “xử lý khẩn cấp”, xây dựng kè chắn bê tông để giữ đất. Ngoài ra, với mong muốn cứu bờ biển, nhiều nhà khoa học từ Trung ương đến địa phương cũng như các sở, ban, ngành đêm ngày tổ chức các cuộc hội thảo để tìm giải pháp. Đến thời điểm hiện tại, 3 giải pháp mang tính xử lý khẩn cấp để đối phó với tình trạng sạt lở ở Cửa Đại được áp dụng: Làm kè cứng, đê mềm cách bờ 200m và bổ sung cát vào các điểm xói lở. Tuy nhiên, tất cả những phương án trên đều chưa có thấy hiệu quả và bằng chứng biển Cửa Đại vẫn chưa thôi “điệp khúc” sạt lở từ năm này qua năm khác…
Đang nghiên cứu phương án trị giá 42 triệu Euro
Mới đây nhất, khi cùng đoàn của Bộ TN&MT thị sát biển Cửa Đại do Bộ trưởng Trần Hồng Hà dẫn đầu, Bộ trưởng Cơ sở hạ tầng và quản lý nước Hà Lan Cornelia Van Nieuwenhuizen đã đề xuất nên xây đảo nhân tạo ngay tại vùng biển Cửa Đại và cho rằng điều này hoàn toàn phù hợp để giải bài toán chống sạt lở.
Trong khi đó, ông Phùng Quốc Hiển, Phó Chủ tịch Quốc hội khi kiểm tra biển Cửa Đại vào ngày 25/4 đề nghị chính quyền tỉnh Quảng Nam nên xem xét phương án xây dựng kè chắn sóng hai lớp. Trong đó, lớp ngoài sẽ là tuyến đê ngầm nhằm giảm áp lực của sóng biển đánh vào bờ trong việc xử lý xói lở biển Cửa Đại. Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhận thấy, tỉnh Cà Mau đã triển khai mô hình này và đang rất hiệu quả nên Quảng Nam có thể xem xét học tập. “Nếu được phê duyệt kinh phí đầu tư, chúng ta cần xem xét phương án xây dựng kè chắn sóng 2 lớp. Trong đó, lớp ngoài sẽ là tuyến đê ngầm nhằm giảm áp lực của sóng biển đánh vào bờ. Khi ấy, bờ biển sẽ được đảm bảo”, Phó Chủ tịch Quốc hội dẫn giải.
Ghi nhận các ý kiến, ông Đinh Văn Thu, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam nêu, địa phương đã lập phương án trình Chính phủ và xin cấp vốn đầu tư 700 tỷ đồng để triển khai thêm tuyến đê ngầm, nuôi bãi, kè bờ và nạo vét ngay ở khu vực bờ biển thuộc bãi tắm Cửa Đại. Phạm vi đề xuất dự án kéo dài 2,5km tại đoạn xảy ra sạt lở nghiêm trọng nhất. Ngoài ra, tỉnh Quảng Nam đang nghiên cứu một dự án mang tính lâu dài trị giá 42 triệu Euro nhằm giải quyết triệt để sạt lở ở Cửa Đại. “Địa phương đã mời các chuyên gia quốc tế và trong nước nghiên cứu, lập chủ trương đầu tư 42 triệu Euro. Cụ thể, 2 nhóm chuyên gia nước ngoài đến từ Pháp và Nhật cùng các chuyên gia hàng đầu Việt Nam đang tiếp tục nghiên cứu phương án tối ưu nhất”, ông Thu tiết lộ.
Theo tìm hiểu của PV PLVN, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc vừa yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; UBND tỉnh Quảng Nam nghiên cứu thông tin liên quan đến đề xuất làm đảo nhân tạo chống sạt lở bờ biển TP Hội An. Theo đó, khu vực sạt lở bờ biển Cửa Đại nằm trong vùng bảo vệ Di sản văn hóa thế giới Hội An nên cần cẩn trọng để đưa ra giải pháp tối ưu. Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và UBND tỉnh Quảng Nam nghiên cứu và báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
