Luật Cư trú năm 2020 chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2021, với nhiều điểm mới, quan trọng, bảo đảm tốt hơn quyền tự do cư trú của công dân, tăng cường quản lý cư trú, quản lý dân cư, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về cư trú.
Đáng chú ý nhất là việc thay đổi phương thức quản lý dân cư, quản lý cư trú chuyển từ thủ công, truyền thống qua sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy sang quản lý bằng số hóa, thông qua Cơ sở dữ liệu về cư trú, Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và số định danh cá nhân.
Luật Cư trú cũng điều chỉnh thẩm quyền đăng ký thường trú (ĐKTT). Theo đó, thay vì công dân phải đăng đến ĐKTT tại công an các huyện, thành phố như trước đây thì giờ công dân sẽ được thực hiện tại công an các xã, phường, thị trấn. Thời gian giải quyết thủ tục ĐKTT giảm từ 15 ngày xuống còn 7 ngày.
Hiện nay, Công an tỉnh Sơn La đã xây dựng kế hoạch chi tiết để chỉ đạo, tổ chức thi hành Luật trong toàn lực lượng, chủ động rà soát, bố trí đầy đủ nguồn nhân lực thực hiện công tác đăng ký, quản lý cư trú tại công an cấp xã; tổ chức tập huấn về quy trình tiếp nhận, xử lý hồ sơ đăng ký cư trú trên hệ thống phần mềm; chỉ đạo rà soát các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan để đề xuất với cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ hoặc ban hành mới cho phù hợp với quy định của Luật Cư trú 2020...
Qua đó, tại trụ sở công an các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Sơn La, trong những ngày đầu Luật Cư trú năm 2020 có hiệu lực thi hành, các đơn vị đã chuẩn bị đầy đủ điều kiện và bắt đầu triển khai tiếp nhận, giải quyết các thủ tục đăng ký cư trú theo quy định mới.
Thông tin với phóng viên, Thượng tá Phan Thanh Tâm, Trưởng phòng Cảnh sát quản lý hành chính và trật tự xã hội, Công an tỉnh Sơn La cho biết: Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công an về triển khai Luật Cư trú năm 2020, Công an tỉnh đã chủ động tham mưu với UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo các ngành, các cấp triển khai Luật Cư trú trên địa bàn tỉnh.
Tăng cường tổ chức tuyên truyền, phổ biến Luật Cư trú đến cán bộ, công chức, viên chức và người dân về những điểm mới, trình tự thủ tục đăng ký cư trú, quyền và trách nhiệm của cá nhân, tổ chức trong triển khai thi hành Luật Cư trú để các cơ quan, tổ chức và nhân dân hiểu và chấp hành.
Luật Cư trú 2020 còn nêu rõ, công dân bị xóa ĐKTT nếu vắng mặt liên tục tại nơi thường trú từ 12 tháng trở lên mà không đăng ký tạm trú tại chỗ ở khác hoặc không khai báo tạm vắng (trừ trường hợp xuất cảnh ra nước ngoài nhưng không phải để định cư hoặc trường hợp đang chấp hành án phạt tù, chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng)… Điều này nhằm ghi nhận chính xác tình trạng cư trú của công dân, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả của quản lý nhà nước, tránh tình trạng cư trú "ảo".
Ngoài ra, theo Luật Cư trú năm 2020, sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã được cấp vẫn được sử dụng và có giá trị như giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú cho đến hết ngày 31/12/2022. Trường hợp thông tin trong sổ hộ khẩu, sổ tạm trú khác với thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú thì sử dụng thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú...
Để tạo thuận lợi cho nhân dân đăng ký cư trú, bên cạnh hình thức nộp hồ sơ đăng ký trực tiếp tại cơ quan Công an, người dân có thể nộp hồ sơ thông qua Cổng dịch vụ công Quốc gia, Cổng dịch vụ công của Bộ Công an và Cổng dịch vụ công quản lý cư trú.
Cùng thời điểm Luật Cư trú năm 2020 có hiệu lực thi hành, hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư do Bộ Công an quản lý cũng chính thức đi vào hoạt động kể từ ngày 1/7/2021 và sẵn sàng kết nối, chia sẻ với các bộ, ngành, địa phương phục vụ xây dựng Chính phủ điện tử và cải cách hành chính phục vụ nhân dân.
Với sự chuẩn bị tích cực, lực lượng Công an tỉnh Sơn La đã và đang triển khai, thực hiện hiệu quả các quy định của Luật Cư trú, từng bước đưa Luật đi vào cuộc sống.
