Trước đó, từ năm 2012, UBND tỉnh Quảng Ninh có thông báo giao Ban Quản lý các di tích trọng điểm Quảng Ninh chủ trì lập hồ sơ khoa học trình UNESCO công nhận quần thể Di tích và danh thắng Yên Tử là di sản thế giới. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức các cuộc hội thảo với sự tham gia của nhiều nhà khoa học uy tín để thảo luận vấn đề này.
Đến năm 2014, website của Trung tâm Di sản thế giới chính thức đăng tải hồ sơ Yên Tử vào danh mục dự kiến xây dựng hồ sơ di sản thế giới. Đặc biệt, năm 2015, chuyên gia của ICOMOS và Việt Nam thực hiện khảo sát các địa điểm thuộc khu di sản trên địa bàn 3 tỉnh: Quảng Ninh, Bắc Giang, Hải Dương…
Dự kiến đến cuối tháng 9/2020, tỉnh Quảng Ninh sẽ hoàn thiện hồ sơ tóm tắt, hết năm 2020 hoàn thiện hồ sơ chính để trình UNESCO.
Quần thể Di tích và danh thắng Yên Tử bao gồm khu Di tích Yên Tử (Quảng Ninh) với khu bảo tồn thiên nhiên Tây Yên Tử (tỉnh Bắc Giang) và Khu di tích lịch sử - văn hóa Côn Sơn - Kiếp Bạc (tỉnh Hải Dương). Tất cả hình thành một không gian tôn giáo, văn hóa đặc trưng không chịu sự chia cắt của địa giới hành chính nên cần sự phối hợp để bảo đảm sự vẹn toàn, quy mô của di sản.
