Phát hành giảm, mua lại tăng
Báo cáo mới nhất của Bộ Tài chính cho biết, từ đầu năm đến 28/7/2023, có 36 doanh nghiệp (DN) phát hành riêng lẻ với khối lượng 62,3 nghìn tỷ đồng (giảm 77,8% so với cùng kỳ năm 2022), chủ yếu của DN bất động sản (chiếm 54,2%), tiếp đến là tổ chức tín dụng (31,6%); 60,5% trái phiếu phát hành có tài sản bảo đảm.
Đáng chú ý, trong bối cảnh thị trường biến động, nhiều DN đã chủ động thực hiện mua lại trái phiếu trước hạn để tái cơ cấu nguồn vốn, khối lượng mua lại trước hạn là 135,3 nghìn tỷ đồng (tăng 56,3% so với cùng kỳ năm 2022). Dư nợ TPDN riêng lẻ tại thời điểm 28/7/2023 khoảng 1,02 triệu tỷ đồng, chiếm 10,8% GDP năm 2022, bằng 8,2% tổng dư nợ tín dụng của nền kinh tế.
Theo Bộ Tài chính, trong bối cảnh tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh khó khăn, căn cứ các quy định tại Nghị định 08/2023/NĐ-CP, nhiều DN đã thực hiện đàm phán với các chủ sở hữu trái phiếu để cơ cấu lại thời hạn trả nợ (một số tổ chức phát hành trong lĩnh vực bất động sản đã đạt được thỏa thuận gia hạn thanh toán trái phiếu từ 1 tháng đến 2 năm; lãi suất được thỏa thuận tăng 0,5 - 3% so với lãi suất ban đầu (như Tập đoàn Sovico, Novaland, Hưng Thịnh Land...).
“Việc các DN chủ động đàm phán với chủ sở hữu trái phiếu đã góp phần ổn định tâm lý của nhà đầu tư, đồng thời cũng tạo điều kiện để DN có thời gian tái cơ cấu, phục hồi sản xuất kinh doanh, qua đó có dòng tiền để trả nợ khi trái phiếu đến hạn sau quá trình tái cơ cấu…” - Bộ Tài chính đánh giá.
Tiếp tục giữ ổn định và phát triển thị trường
Để ổn định và phát triển thị trường TPDN công khai, minh bạch, an toàn, bền vững nhằm khơi thông nguồn vốn trung và dài hạn cho đầu tư và phát triển, Bộ Tài chính nhấn mạnh, ổn định kinh tế vĩ mô là giải pháp quan trọng nhất.
Theo đó, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng Nhà nước, Bộ KH&ĐT và các bộ, ngành liên quan thực hiện chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác để giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, ổn định môi trường đầu tư, bảo đảm sự nhất quán, ổn định chính sách để nhà đầu tư yên tâm tham gia hoạt động, đầu tư trên thị trường.
Liên quan đến hoàn thiện khung pháp lý và thể chế, Bộ Tài chính cho biết sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp về hoàn thiện chính sách theo hướng tăng cường quản lý giám sát thị trường TPDN, nâng cao chất lượng hàng hóa, cải thiện chất lượng của các tổ chức cung cấp dịch vụ; Đặc biệt, triển khai các giải pháp thúc đẩy việc phát hành TPDN ra công chúng đối với các DN đủ điều kiện bên cạnh kênh phát hành riêng lẻ để đa dạng hóa nhà đầu tư.
Cùng với đó, sẽ phát triển cơ sở nhà đầu tư thông qua việc rà soát, hoàn thiện cơ chế chính sách phát triển các nhà đầu tư chuyên nghiệp, nhà đầu tư dài hạn (quỹ đầu tư) để tạo cầu đầu tư bền vững cho thị trường.
Đối với DN, bên cạnh việc tiếp tục theo dõi, Bộ Tài chính sẽ yêu cầu các DN phải bố trí mọi nguồn lực để thanh toán gốc và lãi trái phiếu đến hạn theo đúng quy định của pháp luật, bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư. Trong trường hợp các DN có khó khăn trong thanh toán thì phải làm việc, đàm phán với các nhà đầu tư để thống nhất phương án cơ cấu lại trái phiếu.
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính tiếp tục tăng cường công tác truyền thông ổn định tâm lý, tạo dựng lại niềm tin của nhà đầu tư, giúp các DN, nhà đầu tư an tâm tham gia huy động và đầu tư trên thị trường vốn.
Trong hoạt động kiểm tra, giám sát, Bộ Tài chính tiếp tục chỉ đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các đơn vị chức năng tổ chức các đợt thanh tra, kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm tại các DN phát hành, các công ty cung cấp dịch vụ để nâng cao chất lượng phát hành của DN phát hành, chất lượng cung cấp dịch vụ trên thị trường TPDN, củng cố niềm tin nhà đầu tư.
Theo Bộ Tài chính, việc Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo quyết liệt Bộ Tài chính và các bộ, ngành triển khai các giải pháp đã bước đầu đưa thị trường TPDN ổn định trở lại. Tuy nhiên, thị trường chưa phục hồi ngay do còn các yếu tố khó khăn như: Kinh tế khó khăn nên nhu cầu vốn của DN giảm; Nhà đầu tư cá nhân thận trọng sau các vụ việc về TPDN liên quan đến việc ngân hàng thương mại phân phối trái phiếu trong thời gian qua đang được cơ quan chức năng xử lý, DN và tổ chức cung cấp dịch vụ quan ngại về các vi phạm nên hạn chế việc phát hành mới; Cầu đầu tư TPDN giảm do theo Luật Kinh doanh bảo hiểm, các DN bảo hiểm từ năm 2023 không được đầu tư một số sản phẩm TPDN.