Tiền Giang: Khuất tất quanh quá trình xây dựng một số căn nhà tình thương

Mập mờ mượn nhà làm lễ bàn giao giả

Từ năm 2009 - 2012, xã Mỹ Đức Đông xây dựng được 180 căn nhà tình thương cho hộ nghèo theo Quyết định 167 của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, mỗi căn nhà 167 trị giá 20 triệu đồng. Trong đó, UBND xã cấp 12 triệu đồng từ vốn của Trung ương 6 triệu, 6 triệu từ vốn của tỉnh, huyện và vốn đối ứng của xã là 1,2 triệu đồng.

Đối với 1,2 triệu đồng do xã hỗ trợ, địa phương vận động nhân dân đóng góp hay trích từ Quỹ vì người nghèo. Ngoài ra, gia đình được xây nhà được vay 8 triệu từ ngân hàng chính sách xã hội. 

Chủ trương này là đúng và cần thiết nhưng quá trình triển khai thực hiện ở xã Mỹ Đức Đông có nhiều khuất tất. Chính quyền và Mặt trận Tổ Quốc xã Mỹ Đức Đông “lười” vận động nhân dân đóng góp, lại buộc hộ nghèo trước khi được hỗ trợ xây nhà phải đóng 1,2 triệu đồng trước, gọi là tiền “đối ứng”.

Hơn nữa, chính quyền xã còn vận động doanh nghiệp, “mạnh thường quân” hỗ trợ hàng chục triệu đồng để xây dựng nhà tình thương cho hộ nghèo, sau đó mập mờ ghép chung thành nhà 167. Thực tế căn nhà chỉ sử dụng kinh phí 167 xây dựng, nhưng lại gắn biển và trao giấy quyết định là nhà của doanh nghiệp tài trợ. Nhà tài trợ cứ đinh ninh đó là nhà do mình tài trợ. Còn chính quyền lại thanh toán thành nhà 167.

Chính vì những bất minh như trên, dù được chính quyền, đoàn thể xây tặng nhà tình thương, vợ chồng ông Vũ Văn Hòa ở ấp Mỹ Quới cũng như nhiều hộ nghèo khác ở xã Mỹ Đức Đông lẽ ra phải vui mừng, nhưng lại sinh bức xúc.

Đầu  năm 2012, vợ chồng ông Hòa được xây nhà tình thương trị giá 80 triệu đồng từ tiền hỗ trợ của nhà nước, theo Nghị định 167 của Chính phủ và tiền góp thêm của gia đình. Tuy vậy, đến tháng 5/2012, lãnh đạo UBND và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã đến vận động gia đình “cho mượn nhà” để làm lễ bàn giao nhà tình thương giả do Hội Chữ Thập Đỏ quận 1 và Hội Chữ Thập Đỏ phường Bến Nghé (quận 1, TP HCM) tài trợ. 

Theo tinh thần lễ bàn giao giả, căn nhà của ông Hòa được xây từ nguồn kinh phí 25 triệu đồng do người dân khu phố 5, phường Bến Nghé tặng. Tại buổi lễ trang nghiêm, nhà tài trợ còn tặng nhiều phần quà lưu niệm cho hộ nghèo, ông Hòa cũng phát biểu cảm tạ các nhà hảo tâm. Chính vì thế, thời gian qua vợ chồng ông Hòa mới cắn rứt lương tâm vì đã tiếp tay cho cán bộ xã Mỹ Đức Đông làm điều gian dối.

Ông Hòa chia sẻ: “Cán bộ xã vô hỏi tôi cho UBND xã mượn cái nhà để làm lễ nhà tài trợ từ phường Bến Nghé xuống, người ta cho tiền. Cái đó tôi không biết. Còn người xung quanh thì cười nhiều lắm, người ta nói phường Bến Nghé xuống cho tiền nhiều, tôi cho mượn nhà mà mang tiếng. Tôi cũng ấm ức lắm”.

Trong khi  đó, bà Trần Khắc Nhã Phương, Chánh Văn phòng Hội Chữ Thập Đỏ quận 1, TP HCM cho rằng chỉ hỗ trợ cho xã Mỹ Đức Đông xây một căn nhà tình thương cho hộ nghèo, không biết gì về lễ bàn giao nhà tình thương “giả” để gây quỹ cho xã.

Còn ông Phạm Văn Ngào (SN 1971) thuộc hộ nghèo, lại bị bệnh mất trí nhớ ở ấp Mỹ Quới được chủ quán cơm Tám Ri 2 tặng 20 triệu đồng xây dựng nhà tình thương. Khi xây dựng, UBND xã Mỹ Đức Đông mời ông Ngào đến xã ký vay 8 triệu đồng từ ngân hàng chính sách xã hội để hợp thức hóa hồ sơ thanh toán nhà 167. Như vậy, tuy được doanh nghiệp tài trợ xây dựng nhà nhưng ông Ngào vẫn phải nợ ngân hàng 8 triệu đồng.  

Người thân của ông bức xúc cho rằng căn nhà lụp xụp này mà đầu tư đến 2 nguồn vốn. Số còn lại 12 triệu đồng theo tiêu chuẩn nhà 167 và số tiền ông Ngào ký vay ngân hàng 8 triệu không biết đi đâu? 

Bà Nguyễn Thị Phượng, người thân của ông Ngào nói: “Tôi đi họp đã hỏi nhiều lần. Nhà nước nói là nhà nước cho, khi cất nhà hoàn chỉnh xong tại sao gắn bảng Tám Ri tài trợ nhà? Cuối cùng em tôi phải nợ 8 triệu. Tôi hỏi là 8 triệu này về đâu và 12 triệu mà nhà nước cho về đâu”?

Xã “lười” vận động, bắt hộ nghèo nộp tiền

Một trường hợp khác, ông Võ Văn Lập, một hộ nghèo ở ấp Mỹ Hưng C (xã Mỹ Đức Đông) được Công đoàn Công ty CP Ánh Dương Việt Nam tài trợ 15 triệu đồng xây nhà tình thương. Xã cũng buộc hộ này ký vay 8 triệu từ ngân hàng chính sách để làm nhà theo diện 167, còn phải đóng thêm 1,2 triệu đồng tiền “đối ứng”. 

Khi lùm xùm vì một căn nhà mà xây bằng hai nguồn vốn, chính quyền xã cử cán bộ đến thu hồi quyết định, sổ vay vốn và cả biển hiệu của nhà tài trợ. 

Ông Nguyễn Văn Phương, Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ xã Mỹ Đức Đông, người tham dự hầu hết các buổi lễ bàn giao nhà 167 cho các hộ nghèo ở địa phương đã bày tỏ bức xúc vì số tiền xây nhà tình thương ở xã có nhiều khuất tất.

Ông Phương nói: “Tôi đi dự lễ bàn giao các căn nhà tình thương của nhà tài trợ về tặng cho dân nghèo, tại sao đã bàn giao rồi, cuối cùng đưa vô nhà 167 để buộc người ta vay 8 triệu đồng. Bây giờ người ta mắc nợ. Tôi thấy kỳ lạ vì cất xong nhà này thì phải cất tiếp cho người khác, tại sao một người mà được 2 căn nhà”. Ông Phương cho biết ở xã có nhiều trường hợp như vậy.

Tìm hiểu được biết, hầu hết các hộ nghèo xây nhà theo Quyết định 167 của Chính phủ ở xã Mỹ Đức Đông đến nay vẫn chưa trả cả gốc lẫn lãi cho số tiền 8 triệu đồng họ ký vay từ ngân hàng chính sách xã hội. Các hộ dân này cho rằng do UBND xã buộc ký tên, họ không nhận tiền nên không biết rõ số tiền này như thế nào. 

Trao đổi về bất cập trong việc triển khai xây nhà theo Quyết định 167 tại xã, ông Châu Văn Bé Năm, Phó Bí thư Đảng ủy xã Mỹ Đức Đông từ chối trả lời, cho rằng không rõ vấn đề này. 

Còn ông Nguyễn Văn Sang, Phó Chủ tịch UBND xã Mỹ Đức Đông thì cho biết: các căn nhà đã sử dụng kinh phí của nhà 167 để xây dựng mà UBND xã tiếp tục ra quyết định bàn giao là nhà của các nhà tài trợ và ngược lại, là do có sự thỏa thuận giữa chính quyền địa phương, nhà tài trợ và hộ nghèo, để “hợp thức hóa” nhằm tạo ra nguồn vốn đối ứng cho xã. Nhưng thực tế, các hộ nghèo nhận nhà tình thương và cả doanh nghiệp đều nói không hề biết việc này. 

Đối với các căn nhà làm lễ bàn giao “giả” hay làm lễ bàn giao 2 lần, ông Sang cho biết mình có ký giấy quyết định, có dự lễ, nhưng không biết rõ việc này. 

Ông Sang thừa nhận: “Bàn giao thì tôi ký quyết định bàn giao, chứ vận động thì tôi không đi. Tôi có dự lễ bàn giao. Về phía UBND xã, một cái nhà tình thương mà bàn giao 2 lần, nếu sai, người nào sai phải xử lý theo pháp luật. Thực chất căn nhà đã xây dựng rồi mà lấy vốn doanh nghiệp đưa vô đó thì sai rồi”.

Khi dư luận xôn xao việc nhiều nhà tình thương 167 ở xã Mỹ Đức Đông có dấu hiệu bất minh, thậm chí hộ nghèo và doanh nghiệp bị lừa, Chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang  đã chỉ đạo Sở Lao động, Thương binh và xã hội, Thanh tra tỉnh Tiền Giang vào cuộc. 

Qua khảo sát ban đầu, Sở Lao động, Thương binh và xã hội Tiền Giang đã phát hiện hồ sơ xây nhà tình thương 167 ở địa phương này “có vấn đề”, yêu cầu UBND xã niêm phong chờ thanh tra làm rõ. 

Ông Trần Vĩnh Hưng, Giám đốc Sở nói: Việc chi kinh phí xây dựng nhà tình thương 167 ở huyện Cái Bè các năm trước đến nay còn hơn 1 tỷ đồng chưa quyết toán được với ngành tài chính. Riêng việc này ở xã Mỹ Đức Đông phải được làm rõ và công khai.

Xã Mỹ Đức Đông gần đây có nhiều dư luận về việc thực hiện chính sách đối với nhà ở theo Quyết định 167, để xảy ra sự so bì, thắc mắc trong dân. Gần đây, Sở đã cử nhiều cán bộ đến xã nắm tình hình, phối hợp các ngành chức năng thanh tra làm rõ và công khai, tránh làm sai chủ trương, quy định của nhà nước.