65 năm qua, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ ngành Tòa án Quân sự (TAQS) đã vượt qua khó khăn, thử thách, tích cực và chủ động đấu tranh phòng chống tội phạm, bảo đảm xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Trong thời chiến hay trong thời bình, các TAQS luôn bám sát các đơn vị quân đội, bám sát chiến trường, bảo vệ sức mạnh chiến đấu của Quân đội. Trong hành trình 65 năm, các TAQS không có trường hợp nào xử oan người vô tội.
Góp phần bảo vệ kỷ luật Quân đội
Lịch sử lập pháp nước nhà đã ghi nhận: TAQS là tiền thân của ngành Tòa án Việt Nam ngày nay. Sự trưởng thành của các TAQS Việt Nam luôn gắn liền với sự trưởng thành lớn mạnh không ngừng của Quân đội nhân dân Việt Nam.
 |
| Các thế hệ cán bộ, nhân viên ngành Tòa án Quân sự |
Hiện nay, ngành Tòa án Quân sự Việt Nam có 27 Tòa án Quân sự (gồm 9 Tòa án Quân sự cấp quân khu, 17 Tòa án Quân sự khu vực và Tòa án Quân sự Trung ương.). Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy Quân sự Trung ương, Bộ Quốc phòng, 65 năm qua, ngành TAQS đã khắc phục khó khăn, nỗ lực phấn đấu hoàn thành toàn diện các mặt công tác mà trọng tâm là công tác xét xử.
Thông qua việc giải quyết hàng ngàn vụ án(nhất là trong những năm gần đây tình hình tội phạm diễn biến hết sức phức tạp), các TAQS hàng năm đã tập trung xét xử kịp thời các vụ án theo quy định của pháp luật, trong đó có một số vụ thuộc các loại tội trọng điểm như: Gián điệp; Tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng; Giết người; Cố ý gây thương tích, Tham ô tài sản; Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, các tội xâm phạm nghĩa vụ, trách nhiệm quân nhân.
Thông qua hoạt động xét xử, các TAQS đã phục vụ kịp thời nhiệm vụ chính trị của Quân đội, giữ gìn trật tự, kỷ cương xã hội, kỷ luật Quân đội, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, tận thu nhiều tiền, nhiều tài sản cho công quỹ quốc phòng.
 |
| Các thế hệ cán bộ, nhân viên ngành Tòa án Quân sự |
Ngoài hoạt động xét xử, ngành TAQS đã tích cực tham gia góp ý kiến và trực tiếp xây dựng hàng trăm dự án luật, pháp lệnh, nghị định, quyết định, thông tư có liên quan đến hoạt động của Bộ, ngành như Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng Hình sự, Bộ luật Dân sự…Tham gia đóng góp, xây dựng hàng trăm dự án luật, pháp lệnh và nhiều văn bản pháp luật khác do Quốc hội, TAND Tối cao, Bộ Tư pháp, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị giao phó.
Phối hợp với các cơ quan chức năng của Nhà nước, Quân đội nghiên cứu soạn thảo nhiều thông tư, hướng dẫn liên tịch làm cơ sở cho việc thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan tố tụng, tham mưu giúp Bộ Quốc phòng xây dựng các dự án luật, pháp lệnh được giao...
Với những thành tích đạt được trong những năm qua, TAQS Trung ương đã vinh dự được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Quân công hạng Nhì, Huân chương Độc lập hạng Ba, nhiều tập thể, cá nhân trong ngành được tặng thưởng nhiều Huân, Huy chương, được Chính phủ, Chánh án TAND Tối cao, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng khen thưởng và tặng cờ thi đua.
Phòng chống tội phạm qua các phiên tòa lưu động
Trong bối cảnh xây dựng Nhà nước pháp quyền, cải cách pháp luật, cải cách tư pháp, triển khai thực hiện các Nghị quyết của Bộ Chính trị và Đảng ủy Quân sự Trung ương, ngành TAQS đang có những biện pháp tích cực nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xét xử và thi hành án, củng cố tổ chức theo hướng tinh gọn, nâng cao trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ, tăng cường bảo đảm cơ sở vật chất, góp phần xây dựng Quân đội chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại.
Nhận thức sâu sắc quan điểm của Đảng về phòng chống tội phạm, lấy việc phòng ngừa các vi phạm và tội phạm là chính, các TAQS đã thực hiện tốt công tác phổ biến giáo dục pháp luật thông qua các phiên tòa xét xử lưu động và xét xử điển hình. Hàng năm, 98% số vụ án thụ lý được tổ chức xét xử lưu động nên hiệu quả phòng chống tội phạm cao, góp phần làm giảm tình hình vi phạm, tội phạm trong quân đội và trên địa bàn.
Thiếu tướng Trần Văn Độ - Phó Chánh án TAND Tối cao, Chánh án Tòa án Quân sự Trung ương cho biết: Thực hiện công tác xây dựng và quản lý các TAQS theo quy định của Pháp lệnh Tổ chức Tòa án Quân sự, TAQS Trung ương đã tập trung xây dựng chế độ, nề nếp hoạt động của các TAQS, tích cực xây dựng, ban hành các quy chế, hướng dẫn.
Ngành TQS đã phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền tập trung xây dựng và hoàn thiện tiêu chuẩn chức danh cán bộ, quy hoạch cán bộ ngành và kế hoạch tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng cán bộ một cách hợp lý, có hiệu quả.
Trong quá trình hoạt động, ngành TAQS đã rút ra những bài học kinh nghiệm chủ yếu, đặc biệt là luôn nắm vững chức năng, nhiệm vụ và đặc điểm của TAQS, hướng mọi hoạt động phục vụ nhiệm vụ chính trị của Quân đội; Xây dựng tổ chức vững mạnh, xây dựng đội ngũ cán bộ có trình độ về mọi mặt như lời dạy của Bác Hồ: “Phụng công thủ pháp-Chí công vô tư”, không ngừng nâng cao chất lượng và hiệu quả xét xử, đảm bảo xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật…
Theo Hiến pháp, Tòa án Quân sự là cơ quan xét xử của Nhà nước được tổ chức trong Quân đội, thuộc hệ thống Tòa án nhân dân, chịu sự giám đốc xét xử của cơ quan xét xử cao nhất là Tòa án nhân dân Tối cao. Các Tòa án Quân sự được tổ chức theo những quy định riêng. Luật Tổ chức Tòa án nhân dân được Quốc hội thông qua ngày 14/7/1960 quy định hệ thống Tòa án nhân dân gồm Tòa án nhân dân Tối cao, các Tòa án nhân dân địa phương và các Tòa án Quân sự.
