Trả ơn cuộc đời

Năm 2017, tôi gặp Trịnh Thị Hồng khi chị là một trong những phụ nữ có sản phẩm tham gia Ngày Phụ nữ sáng tạo năm 2017 được lựa chọn để các bộ, ngành và Hội LHPN tặng bằng khen. Chủ đề của Ngày Phụ nữ sáng tạo năm 2017 có chủ đề “Phụ nữ tham gia giảm nhẹ rủi ro thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu” nên sản phẩm sáng tạo của chị Trịnh Thị Hồng rất có ý nghĩa với chủ đề đó.

75 ngày đêm biến rác thành ước mơ

Câu chuyện bắt nguồn từ mấy chục năm trước, khi ấy người mẹ đẻ của chị Trịnh Thị Hồng đang mang bầu đứa con gái là chị thì nhận được tin sét đánh là người chồng thân yêu qua đời. Gắng gượng tặng cho con cuộc sống, sau khi sinh xong, mẹ chị Hồng cũng theo chồng đi xa, để lại mình con gái côi cút giữa cuộc đời. Chị Hồng lớn lên trong vòng tay bao bọc của xã hội. Sự cưu mang và hàm ơn đó quá lớn nên trong chị luôn nung nấu một suy nghĩ phải làm một điều gì đó trả ơn cuộc đời. 

Trong suốt những năm tháng làm công nhân, chứng kiến bản thân mình cũng như rất nhiều người phụ nữ quanh mình chưa thể thoát khỏi đói nghèo do thiếu trình độ, kỹ năng, không đáp ứng được yêu cầu về kỹ thuật, chị Hồng canh cánh mơ ước tìm ra một hướng đi đúng để bản thân mình và những người phụ nữ khác thoát nghèo.

“Ý tưởng biến rác hoa, rau, củ thành chế phẩm sinh học đến với tôi trong một lần bị ngạt thở bởi mùi rác” – chị Hồng kể lại. Số là hôm đó, khu phố nhà chị xe vận chuyển rác bị hỏng, 4 ngày liền rác “tấn công” đường phố với mùi hôi đặc trưng khó chịu. Nhìn đống rác thấy loại rác bị phân hủy nhanh và bốc mùi mạnh nhất chính là mớ đầu thừa đuôi thẹo của rau củ quả, rồi các loại hoa trang trí, hoa cúng đã héo, chị Hồng nảy ra suy nghĩ: “Giá như có thể biến loại rác này thành sản phẩm vừa có giá trị sử dụng vừa bảo vệ môi trường”.

Vừa hay, năm 2012, chị Hồng là đại diện cho phụ nữ Đà Nẵng tham dự hội nghị của Hiệp hội Cộng đồng nghèo đô thị khu vực châu Á tại Philippin. Tại đây, chị đã được nghe về những việc làm cải tiến giúp ích cho cộng đồng. Đặc biệt chị Hồng có ấn tượng mạnh mẽ với phương pháp ủ rác thải thực vật để tạo ra những sản phẩm sinh học thân thiện với môi trường của đoàn đại biểu đến từ Nhật Bản. Ngay sau khi trở về nhà, chị Hồng đã hăm hở bắt tay ngay vào áp  dụng mô hình vừa được học để chế biến nước rửa chén bát, nước lau sàn nhà từ rác hoa, rau, củ, quả.  

Phương pháp chế biến nước rửa chén bát, nước lau sàn nhà từ rác hoa, rau, củ, quả của chị Hồng về mặt lý thuyết thì rất đơn giản. Đó chỉ là các loại rác thải từ hoa, rau, củ, quả rửa sạch, để ráo, cho vào thùng nhựa cùng 3gram đường hòa tan cùng 10 lít nước đậy kín, đặt nơi thoáng mát; sau 30 ngày mang hỗn hợp lên men này ra lọc bỏ phần rác để lấy dung dịch thô màu vàng; qua quá trình lọc chiết nhiều lần và trộn với chất hữu cơ chiết xuất từ dừa tạo độ sánh, có bọt, mùi thơm, thì cứ 10 lít dung dịch cho ra 2 lít thành phẩm.

Thế nhưng, khi bắt tay vào làm chị Hồng mới cảm thấy dường như mình đang húc đầu vào đá bởi thiếu kỹ thuật, thiếu kinh nghiệm. Để sản xuất được hai sản phẩm nước rửa chén bát và nước lau nhà từ rác đạt chuẩn chất lượng, chị Hồng đã trải qua 75 ngày vật vã nghiên cứu cải tiến, nếm trải hết thất bại này đến thật bại khác với số tiền tiêu tốn lên tới con số 200 triệu đồng.

Đã thế, bạn bè người thân xung quanh khi biết ý định của chị còn nghi ngại sự thành công, thậm chí còn bảo chị hão huyền viển vông và không ủng hộ. Nhiều người còn nói thẳng suy nghĩ rằng sản phẩm làm từ rác thì ai mà tin được, có làm ra cũng bỏ xó mà thôi…

Sẵn sàng chia sẻ bí quyết để giúp phụ nữ nghèo

Vậy mà chị Trịnh Thị Hồng đã thành công. Năm 2014 chị Hồng tham dự hội nghị quốc tế tại Cộng hòa Nepan do Viện Quốc tế về môi trường và phát triển thích ứng dựa vào cộng đồng tổ chức, trong số 450 đại biểu đến từ 62 quốc gia và vùng lãnh thổ, tất cả là giáo sư, tiến sĩ, chỉ mình chị là cán bộ cấp khu dân cư không học hàm, học vị bằng cấp nhưng với sản phẩm của mình, chị đã được mời lên diễn đàn chia sẻ kinh nghiệm và nhận được sự thán phục của bạn bè quốc tế. 

Cuối năm 2015, dự án của chị Hồng được chọn là một trong 8 dự án tham gia vào Vườn ươm doanh nghiệp Đà Nẵng, lãnh đạo UBND Đà Nẵng chỉ đạo Sở KH-CN, Chi Cục An toàn về sinh thực phẩm hỗ trợ kinh phí kiểm định chất lượng sản phẩm, bảo hộ nhãn hiệu. Năm2015, sản phẩm nước rửa chén bát, lau nhà của chị Trịnh Thị Hồng được Cục Sở Trí tuệ Việt Nam cấp chứng nhận nhãn hiệu hàng hoá.

Tháng 7/2016, chị Hồng thành lập doanh nghiệp với số vốn điều lệ là 500 triệu đồng. Doanh thu hiện nay của công ty chị dao động khoảng 100-150 triệu đồng/tháng và mỗi tháng doanh nghiệp cung cấp 8000 lít nước rửa chén bát, lau nhà sinh học không dùng hóa chất độc hại đến môi trường và người tiêu dùng. Đặc biệt, đến nay đã có rất nhiều tổ chức nước ngoài từ Mỹ, Đức, Tây Ban Nha, Thái Lan, Indonesia, Lào, Campuchia tìm đến học hỏi cách thoát nghèo, bảo vệ môi trường đặc biệt của chị Trịnh Thị Hồng. 

Sản phẩm của chị ngày càng đa dạng, phong phú, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ ngày càng nhiều của người dân trong thành phố và 63 tỉnh thành trên cả nước. Đặc biệt, sản phẩm đã tham gia cuộc thi sáng tạo do HATCH FAIR tổ chức năm 2016,  dự án chế phẩm sinh học đa dụng là đội duy nhất được lựa chọn để tham gia cuộc thi Thế giới tại Phần Lan năm 2016. 

Gặp lại chị sau 2 năm tại lễ trao Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam năm 2019 vừa diễn ra ngày 15/10/2019 nhân dịp kỷ niệm 89 năm ngày thành lập Hội LHPN Việt Nam 20/10, tôi được biết, với nhiều người, bí quyết sản phẩm là một điều giữ kín, nhưng chị Hồng không thế.

Doanh nghiệp của chị giải quyết việc làm bán thời gian nhiều hộ nghèo tại nhà với thu nhập bình quân 4.000.000đồng/người/tháng bằng cách chuyển công nghệ cho 32 hộ gia đình mà chủ yếu là hộ phụ nữ nghèo tham gia các quá trình xử lý, chế biến sản phẩm trực tiếp tại các hộ, sau khi đã ra thành phẩm sẽ chuyển về cơ sở để chế biến thành sản phẩm đưa ra thị trường.

Hàng tháng, doanh nghiệp thu gom, xử lý 94.000kg rác hữu cơ tại cộng đồng/tháng; sản xuất 59.200 lít sản phẩm các loại; doanh thu đạt 1.480.000.000đồng. Từ đó, chị đã tạo điều kiện tăng thu nhập ổn định cho các hộ phụ nữ nghèo từ 4-8 triệu đồng/tháng/hộ, giải quyết việc làm đảm bảo an toàn vệ sinh môi trường. Được biết, chị đang làm việc với Bảo hiểm xã hội để đảm bảo chế độ cho các chị, em. 

Từ câu chuyện của cuộc đời chị Hồng, có thể nói, với sáng kiến và quyết tâm của mình, chị Hồng đã thực hiện được ước mơ “phải làm một điều gì đó trả ơn cuộc đời”.