Nghiêm trọng nhất là vụ thám sát ngày 14/12/2012 tại trường tiểu học Sandy Hook, bang Connecticut, khi sát thủ Adam Lanza, 20 tuổi, dùng khẩu súng trường liên thanh AR-15 bắn chết mẹ của y trước khi nổ súng bắn chết 27 người, gồm 20 trẻ em từ 6 đến 7 tuổi.
Chỉ trong nửa cuối tháng 6 vừa qua, tại Mỹ liên tiếp xảy ra 4 vụ xả súng bừa bãi vào đồn cảnh sát, nhà thờ và đám đông đang dự tiệc làm ít nhấtt 10 người chết, hơn 20 người bị thương. Nguyên nhân và đồng thời là tác nhân quan trọng dẫn tới các vụ thảm sát trên là do Điều 2 bổ sung của Hiến pháp Mỹ có ghi “quyền bất khả xâm phạm được sở hữu và mang theo vũ khí của mọi người”.
Chính Tổng thống Barak Obama cũng từng than thở: “Chúng ta buộc phải thừa nhận rằng, quy định mang tính bạo lực như thế không thấy có ở các quốc gia tiên tiến khác”. Ông kêu gọi quốc hội đề ra đạo luật quản chế khí giới và thề sẽ không để chuyện thảm sát trở thành “chuyện mới mẻ” (new normal) ở Mỹ…
Quản chế vũ khí – sứ mệnh bất khả thi
Mặc dù Obama tuyên bố mạnh mẽ như thế, nhưng nhiệm kỳ thứ 2 của ông chỉ còn 1 năm 7 tháng, cả thượng và hạ nghị viện đều do Đảng Cộng hòa kiểm soát. Điều này có nghĩa là, dù có xảy ra bao nhiêu vụ thảm sát đẫm máu đến mấy, chết bao nhiêu người chăng nữa thì việc quản chế vũ khí ở Mỹ cũng sẽ không vì thế mà chặt chẽ hơn.
Một số hội đoàn ủng hộ việc tự do mua bán, sử dụng súng như “Hiệp hội súng trường Mỹ” (NRA) thậm chí còn lên tiếng đòi nới lỏng hơn nữa vì “người dân lương thiện cần được hưởng đầy đủ quyền tự vệ”.
Mua một khẩu súng ở Mỹ thật quá dễ! từ các siêu thị như Walmart tới các cửa hàng chuyên doanh của gia đình kiểu như Ken's Sporting Goods & Liquor Store đều có thể đáp ứng nhu cầu của bạn muốn có một khẩu súng để ra oai nơi vũ trường hay tự vệ phòng thân.
Nếu cảm thấy súng bán trong các cửa hàng kiểu đó ít, không đủ để lựa chọn thì xin mời bạn đến các hội chợ súng (gun show) tổ chức mỗi cuối tuần ở khắp nơi trong cả nước, mỗi năm có tới 5.200 hội chợ như thế. Dĩ nhiên, bạn bè tặng súng cho nhau không phải là điều hiếm gặp.
| |
Để mua được súng tại các cửa hàng, siêu thị hay trong các gun show, bạn chỉ cần điền vào một tờ khai theo quy định của Cục quản lý súng, vật liệu nổ và rượu, thuốc lá (ATF), nội dung gồm: họ tên, nơi cư trú, ngày sinh, chủng tộc, tư cách công dân, còn mã số an ninh xã hội (social security number) thì khai hay không đều được.
Ngoài các nội dung cơ bản trên, bạn còn phải kê khai thêm mấy vấn đề sau: đã từng bị định tội hình sự nặng hay chưa? Đã bị định tội bạo lực gia đình chưa? Đã từng sử dụng các chất ma túy bị cấm chưa? Có phải là tội phạm bị truy nã không? Đã phải vào trại tâm thần điều trị chưa?
Sau khi nhận được tờ khai của bạn, nơi bán súng sẽ thông báo cho Cục điều tra liên bang (FBI) biết để họ xác minh trên hệ thống thông tin tội phạm toàn quốc (NICS), chỉ sau mấy phút đã cho kết quả. Nếu bạn đã phạm trọng tội hoặc bị án tù 2 năm trở lên vì các tội nhẹ, hay bị tòa án xác định có vấn đề về tâm lý thì FBI sẽ can thiệp để bạn không mua được súng hợp pháp.
Tuy nhiên, tỷ lệ khách hàng mua súng bị FBI “lôi ra” chỉ chưa đầy 1%. Theo thống kê của FBI, trong 10 năm qua họ đã tiếp nhận 100 triệu phiếu yêu cầu xác minh về thông tin tội phạm, nhưng chỉ có 700 ngàn lượt khách yêu cầu mua súng bị bác bỏ.
Dylann Storm Roof, thanh niên da trắng, thủ phạm gây ra vụ thảm sát ở nhà thờ của người Mỹ da đen tại thành phố Charleston của tiểu bang South Carolina tội 17/6/2015 làm 9 người chết, hôm 3/4/2015 đã mang bao lì xì sinh nhật lần thứ 21 của người bố đến một cửa hàng bán súng trong thành phố mua 1 khẩu súng ngắn Glock. Mặc dù anh ta có một số tiền sự xấu, nhưng vẫn qua được thủ tục xác minh của FBI một cách trót lọt.
Mua súng ở các gun show còn dễ dàng hơn nhiều. Các “hộ cá thể” bán súng chẳng cần đến thủ tục điều tra xác minh của FBI. Tuần cuối tháng 6 vừa qua, có tới hơn 30 gun show được tổ chức ở các tiểu bang. Thật trớ trêu, đã thành quy luật, cứ sau khi xảy ra vụ xả súng nghiêm trọng thì số súng bán ra càng nhiều thêm. Một số người thấy cần phải có súng để tự bảo vệ mình, một số khác thì lo ngại chính phủ tách quản chế nên đua nhau đi mua, thậm chí xảy ra tình trạng tranh nhau mua.
Sau vụ thảm sát đẫm máu nói trên ở trường tiểu học Sandy Hook Elementary School, khắp cộng đồng xã hội Mỹ dậy lên tiếng nói kêu gọi tăng cường quản chế súng; Tổng thống Obama định đưa ra dự luật bị kín lỗ hỏng pháp luật về hội chợ triển lãm súng (gun show loophole), nhưng đã bị NRA phối hợp với các nghị sĩ Cộng hòa chặn lại…/.
Mua súng trong… 15 phút
Theo thống kê của ATF, hiện nay cả nước Mỹ có 54.026 cửa hàng bán súng được cấp phép kinh doanh, 98% người Mỹ chỉ cần lái xe 15 phút (16km) là gặp một cửa hàng bán súng. Ngoài ngần ấy cửa hàng bán súng chính quy, còn có 7.810 quầy, cửa hiệu khác cũng được phép bán súng. Mỹ từ xưa đến nay là nước pháp trị, pháp luật rất được tôn trọng, nhưng mua súng ở Mỹ thì dù mục đích là tự vệ, đi săn, đi chơi hay để xông vào nhà thờ, trường học để xả đạn tàn sát bừa bãi…đều dễ như nhau!