Khốn khổ vì… ô nhiễm
Đáng bàn, những ngày trở trời, gió to, các gia đình ven mặt Đầm Vậy hứng đủ ô nhiễm. Hộ ông Nguyễn Quang Bình (số nhà 33, phường Đống Đa, TP Vĩnh Yên) bức xúc: "Đầm Vậy nằm giữa khu dân cư đông người. Từ nhiều năm nay, Đầm Vậy bị ô nhiễm nghiêm trọng. Đáng lẽ, đây sẽ là hồ điều hòa nước, không khí trong lành, mang lại cảnh quan sinh thái thoáng đãng cho toàn khu vực thì chúng tôi lại phải sống chung với ô nhiễm."
“Cuộc sống sinh hoạt vì thế bị đảo lộn. Vị trí nhà tôi ở trước mặt đầm to đẹp, nhưng để bảo vệ an toàn sức khỏe, nhiều khi phải đóng kín mít cửa nhằm hạn chế tối đa mùi hôi, tanh, thối từ đầm bốc lên. Chúng tôi chỉ mong muốn và kiến nghị các cấp chính quyền địa phương khẩn trương vào cuộc, có giải pháp căn cơ, quyết liệt để xử lý tận gốc vấn đề ô nhiễm môi trường của Đầm Vậy, người dân đỡ phải sống chung với ô nhiễm”, ông Bình nói.
Ngày 21/4, ghi nhận tại Đầm Vậy, nhiều góc hồ đầy rác thải, chai nhựa, túi nilon... Dọc theo đầm, nhiều miệng rãnh cống nước màu đen chảy vào.
Thở dài ngao ngán, bác Hoàng Thị Chính (số nhà 76, phường Đống Đa) cho biết, mặc dù hộ chủ thầu Đầm Vậy, cũng như chính quyền địa phương đã nhiều lần tổ chức dọn dẹp rác nhưng chỉ sạch được một thời gian ngắn rồi đâu lại vào đấy.
Nhiều lúc cá chết nổi trắng, rác sinh hoạt chồng chất, ruồi muỗi sinh sôi, làm ô nhiễm không khí, nguồn nước Đầm Vậy. Chúng tôi liên tục có kiến nghị đến UBND phường Đống Đa để có giải pháp cấp bách cứu “lá phổi xanh – Đầm Vậy” mang lại không khí trong lành cho bà con.
Người dân phường Đống Đa, không chỉ khổ vì mùi hôi, tanh, thối từ Đầm Vậy bốc lên, mà còn nơm nớp lo lắng nguy cơ bệnh tật bởi nguồn nước thải từ các nơi khi mưa to, tràn đổ về đây .
 |
Chỉ tay xuống mặt nước Đầm Vậy vẫn còn màu đen, nổi rác, anh Phan Văn Sáu (đại diện hộ thầu Đầm Vậy) xót xa: "Vì đầm bị ô nhiễm nên nhiều khi cá thả nuôi, gần đến ngày thu hoạch bị chết nổi trắng".
“Ám ảnh nhất với hộ chúng tôi là đợt cá chết trắng Đầm Vậy giữa năm 2019. Thống kê, hơn 10 tấn cá bị chết, ước tính thiệt hại lên tới hơn 200 triệu đồng. Khi cá chết, đã gây thiệt hại lớn về kinh tế, chúng tôi lại phải bỏ ra khoản tiền khá để khắc phục: Mua vôi, chất khử vi sinh, dọn dẹp vệ sinh… làm sạch Đầm Vậy rồi mới thả lứa cá mới.
Nhưng là người dân bình thường, chúng tôi cũng chỉ biết cố gắng làm các giải pháp thủ công như vậy, và kết quả chỉ được một thời gian ngắn rồi lại bị tái ô nhiễm trở lại, cá lại bị chết, bốc mùi hôi thối”, anh Sáu nói.
Anh Sáu cho biết thêm, nguồn thu chính của gia đình là vào nuôi thả cá Đầm Vậy. Để khắc phục việc Đầm Vậy ô nhiễm, sau mỗi lần thu hoạch cá, gia đình anh đã chủ động nhiều biện pháp dọn dẹp, vệ sinh toàn bộ diện tích đầm. Tuy nhiên, khả năng tài chính hạn hẹp, trong khi nguồn ô nhiễm do nhiều nguyên nhân nên việc cải tạo đầm gặp nhiều khó khăn.
Hộ anh Sáu kiến nghị chính quyền địa phương quan tâm và có biện pháp hữu hiệu như áp dụng công nghệ xử lý môi trường nước hiện đại để cải tạo triệt để tận gốc tình trạng ô nhiễm môi trường cho Đầm Vậy. Có như vậy, cùng với biện pháp chủ động của phía hộ trông coi như thu dọn, trục vớt rác thải thì Đầm Vậy mới trở nên trong xanh – sạch – đẹp được.
Trao đổi với phóng viên ông Nguyễn Ngọc Thu, Chủ tịch UBND phường Đống Đa cho biết: "Chúng tôi rất quan tâm đến vấn đề xử lý ô nhiễm môi trường ở Đầm Vậy. Việc Đầm Vậy ô nhiễm đã ảnh hưởng phần nào đến cuộc sống người dân. Trước thực trạng này, phường thường xuyên tổ chức đợt dọn rác, tuyên truyền ý thức bảo vệ môi trường cho người dân sinh sống quanh khu vực, nhưng để xử lý tận gốc, triệt để vấn đề ô nhiễm môi trường Đầm Vậy cần sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan chức năng liên quan và có sự đầu tư hệ thống công nghệ xử lý ô nhiễm hiện đại, mang lại hiệu quả cao".
Giải pháp “cứu” Đầm Vậy
Cũng theo ông Thu, mỗi khi mưa to kéo dài, Đầm Vậy còn thường xuyên ngập úng. Có thời điểm, nước dâng cao, tràn bờ do địa hình thấp, trũng; tốc độ đô thị hóa nhanh, trong khi việc đầu tư cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng yêu cầu tiêu thoát nước; lòng đầm bị bồi lắng do tích đọng bùn thải; các tuyến kênh tiêu từ Đầm Vậy ra sông nhỏ, nhiều đoạn co thắt khiến việc tiêu thoát nước chậm…
Được biết, tháng 5/2019, thành phố Vĩnh Yên đã chỉ đạo cơ quan chuyên môn lấy mẫu phân tích chất lượng nước Đầm Vậy, kết quả cho thấy, tại 2 vị trí lấy mẫu nước trong đầm đều bị ô nhiễm, trong đó, hàm lượng Nitơ, phốt pho cao hơn quy chuẩn cho phép, lượng ô xi hòa tan trong nước thấp. Đây là nguyên nhân gây ra hiện tượng cá trong đầm bị chết, gây mùi hôi thối, ảnh hưởng đến môi trường không khí và sức khỏe của người dân địa phương.
Do đó, thành phố Vĩnh Yên đã lên kế hoạch và thực hiện xử lý, cải tạo chất lượng nước Đầm Vậy bằng cách: tại các cửa xả nước vào đầm lắp rọ chắn rác; vớt bèo tây, sử dụng chế phẩm vi sinh để xử lý nguồn nước; trồng thêm các bè thủy trúc nhằm góp phần xử lý nguồn nước và tạo cảnh quan cho khu vực. Biện pháp này từng được kỳ vọng sẽ cải thiện môi trường, tạo diện mạo mới cho Đầm Vậy.
Tuy nhiên, theo nhiều hộ sống dọc bờ Đầm Vậy, mùi hôi, thối vẫn còn, rác thải vẫn nổi lềnh phềnh góc đầm. Bà Nguyễn Thị Liên (chủ hộ kinh doanh kho vật liệu phường Đống Đa) chia sẻ: "Hiện nay, Đầm Vậy đã phần nào khắc phục được vấn đề ô nhiễm môi trường. Bèo tây trong đầm đã được trục vớt, đưa đi xử lý; hàng rào quanh đầm được phát quang, rác thải được trục vớt để làm sạch lòng hồ. Tuy nhiên, dù được cải tạo nhưng mùi hôi, tanh bốc lên từ lớp khí độc trong tầng bùn đáy của Đầm Vậy vẫn tồn tại, chưa được khắc phục triệt để".
 |
| Ông Nguyễn Ngọc Thu, Chủ tịch UBND phường Đống Đa, TP Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc |
Ông Thu nhấn mạnh: "UBND phường Đống Đa đã có báo cáo kiến nghị cơ quan chức năng liên quan có thẩm quyền của TP Vĩnh Yên về việc xin cải tạo tầng bùn đáy và xử lý nước đang bị ô nhiễm trong lòng Đầm Vậy để xử lý tận gốc nguyên nhân gây ô nhiễm là mùi hôi, tanh bằng cách thực hiện các biện pháp cơ học và sinh học.
Việc này sẽ đạt hiệu quả cao khi lựa chọn được mô hình công nghệ xử lý ô nhiễm môi trường nước theo mục tiêu xử lý là phải phân hủy được tận gốc lớp khí độc tích tụ gây ra mùi trong tầng bùn đáy, xử lý triệt để tận gốc được chất ô nhiễm, phân hủy lớp cặn bã, bùn hữu cơ trong lòng Đầm Vậy và tăng nồng độ ô xi hòa tan để cải thiện tình trạng cá chết hàng loạt và phải đáp ứng được cả khi có mưa bão lớn".
“Cùng với sự vào cuộc quyết liệt, cấp thiết của cơ quan chức năng liên quan, chính quyền phường Đống Đa sẽ tích cực, chủ động biện pháp trong thẩm quyền để sớm xử lý triệt để ô nhiễm của Đầm Vậy.
Từ đó, Đầm Vậy sẽ điều hòa môi trường sống, tạo sự cân bằng sinh thái; làm tăng không gian sống cho các loài cá, thủy sinh trong nước; điều tiết, lưu thông nước trong khu vực thành phố và các vùng phụ cận; tạo cân bằng sinh thái, điều tiết khí hậu của thành phố; điều tiết và thoát nước bên trong thành phố tránh gây ngập úng vào mùa mưa và tạo cảnh quan môi trường cho thành phố Vĩnh Yên…”, Chủ tịch UBND phường Đống Đa khẳng định.
