Tại Yên Bái, tình trạng các đối tượng lén lút sử dụng, tàng trữ và mua bán trái phép vật liệu nổ có những diễn biến phức tạp; nhất là tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, địa bàn có các doanh nghiệp khai thác khoáng sản.
Đơn cử, ngày 18/2/2022, tại khu vực thôn Yên Bình (xã Hưng Thịnh, huyện Trấn Yên), Cơ quan An ninh điều tra - Công an tỉnh Yên Bái đã bắt quả tang Trần Văn Hiếu (sinh năm 1996, trú tại xã Lương Thịnh, huyện Trấn Yên) đang có hành vi vận chuyển trái phép vật liệu nổ; thu giữ tại chỗ 20 thỏi thuốc nổ và 6 kíp nổ. Tiến hành khám xét khẩn cấp nơi ở của Hiếu, lực lượng công an thu thêm 1 thỏi thuốc nổ và 1 kíp nổ.
Tại cơ quan điều tra, Trần Văn Hiếu đã khai nhận, đối tượng lên Văn Bàn (Lào Cai) mua thuốc nổ về Yên Bái bán, trong quá trình mua bán thì bị Công an tỉnh Yên Bái bắt quả tang.
Xác định đây là vụ án có tính chất phức tạp, các đối tượng hoạt động tinh vi, ở nhiều địa bàn liên tỉnh, Cơ quan An ninh điều tra - Công an tỉnh Yên Bái đã quyết định xác lập chuyên án, mở rộng điều tra, xác minh. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, lực lượng công an đã nhanh chóng xác định thêm 3 đối tượng có liên quan, gồm: Hà Xuân Thành (sinh năm 1987, trú tại thôn Bản Bô, xã Thẩm Dương, huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai); Trần Văn Minh (sinh năm 1993, trú tại thôn Liên Thịnh, xã Lương Thịnh, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái) và Vũ Thị Vương (sinh năm 1972, trú tại thôn Làng Chút, xã Hòa Mạc, huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai).
Tiến hành khám xét khẩn cấp nơi ở của đối tượng Vũ Thị Vương, Cơ quan An ninh điều tra đã thu giữ được 109 thỏi thuốc nổ, 2 cuộn dây nổ và 1 cuộn dây cháy chậm.
Theo Công an tỉnh Yên Bái, đặc thù của tỉnh Yên Bái là tỉnh miền núi, các bị can liên quan đến vật liệu nổ thường là người dân tộc thiểu số, nhận thức pháp luật còn hạn chế, dẫn đến rất khó khăn trong việc đấu tranh, làm rõ về các hành vi vi phạm của đối tượng.
Từ đầu năm đến nay, Cơ quan An ninh điều tra - Công an tỉnh Yên Bái đã điều tra làm rõ 4 vụ với 17 đối tượng liên quan đến hành vi sử dụng, mua bán trái phép vật liệu nổ; trong đó đã khởi tố 2 vụ, 6 bị can; chuyển Viện Kiểm sát nhân dân đề nghị truy tố trước pháp luật 2 vụ, 2 bị can. Đồng thời thu giữ gần 400kg thuốc nổ công nghiệp cùng nhiều tang vật có liên quan khác.
Bên cạnh công tác đấu tranh, xử lý nghiêm với các hành vi liên quan đến việc sử dụng, mua, bán trái phép vật liệu nổ, Công an tỉnh Yên Bái đã chủ động xây dựng các kế hoạch để tăng cường hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về vũ khí, vật liệu nổ; phối hợp với các lực lượng chức năng thường xuyên tổ chức tuyên truyền pháp luật đến các cơ quan, doanh nghiệp đóng trên địa bàn và quần chúng nhân dân. Qua đó, từng bước nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cơ quan, doanh nghiệp và nhân dân trong việc tuân thủ pháp luật.
Việc sử dụng, mua bán trái phép vật liệu nổ đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Để ngăn chặn các hành vi này, bên cạnh việc xử lý nghiêm các hành vi buôn bán, vận chuyển và sử dụng trái phép vật liệu nổ, đòi hỏi lực lượng chức năng đẩy mạnh công tác kiểm tra, chấn chỉnh công tác quản lý, sử dụng vật liệu nổ đối với cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp nhằm quản lý chặt chẽ vật liệu nổ.
Tiếp tục đẩy mạnh công tác đấu tranh với tội phạm, vi phạm pháp luật về vật liệu nổ. Tổ chức tuyên truyền, ký cam kết, nâng cao ý thức chấp hành các quy định của pháp luật về vật liệu nổ trong các tầng lớp Nhân dân. Làm tốt công tác tiếp nhận tin báo, tố giác tội phạm, kiến nghị khởi tố liên quan đến vật liệu nổ. Đối với các vụ án xảy ra có liên quan đến vật liệu nổ, phải tập trung điều tra làm rõ, truy xét nguồn gốc vật liệu nổ để xử lý nghiêm các đối tượng.
Phối hợp với các lực lượng chức năng (Hải quan, Biên phòng, Quản lý thị trường...) tăng cường kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ, kịp thời phát hiện, ngăn chặn hành vi mua bán, vận chuyển trái phép vật liệu nổ.
Các tổ chức, cá nhân, đặc biệt là người dân cần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của mình trong công tác đấu tranh với tội phạm sử dụng, tàng trữ, mua bán vật liệu nổ, không tiếp tay cho tội phạm, đồng thời chủ động tố giác loại tội phạm này.
