Như PLVN đã đăng loạt bài phản ánh về tình trạng nam sinh ào ạt bán tinh trùng để lấy tiền, cũng như tình trạng một số phụ nữ hiếm muộn cũng gạ các nam sinh bán tinh trùng. TS Trịnh Hòa Bình và bác sỹ Lê Thị Kim Dung cho rằng, hành vi bán tinh trùng chấp nhận được khi thực hiện đúng với pháp luật và phải đặt lợi ích cộng đồng lên trên. PLVN cũng có cuộc trao đổi với Luật sư Trương Quốc Hòe, Trưởng văn phòng luật sư Interla, Đoàn luật sư TP. Hà Nội về hành vi mua - bán tinh trùng của một số nam sinh và các cặp vợ chồng hiếm muộn hiện nay.
- Thưa luật sư, hành vi mua bán tinh trùng có vi phạm pháp luật không?
Hành vi mua bán tinh trùng vi phạm pháp luật. Vì, căn cứ theo quy định tại Điều 4 Thông tư số 07/2003/TT-BYT ngày 28/5/2003 của Bộ y tế hướng dẫn thi hành Nghị định 12/2003/NĐ-CP ngày 12/02/2003 của Chính phủ về sinh con bằng phương pháp khoa học thì pháp luật nghiêm cấm hành vi kinh doanh tinh trùng, noãn, phôi.
Việc cho tinh trùng theo quy định của pháp luật được thực hiện bằng phương pháp khoa học. Tức là việc sinh con được thực hiện bằng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản như thủ thuật nhân tạo (bơm tinh trùng của chồng hoặc của người cho tinh trùng vào tử cung của người phụ nữ có nhu cầu sinh con để tạo phôi - PV), thụ tinh trong ống nghiệm (sự kết hợp giữa noãn và tinh trùng trong ống nghiệm để tạo thành phôi - PV). Đồng thời tinh trùng chỉ được sử dụng cho một người và phải làm các xét nghiệm về bệnh di truyền, HIV, viêm gan và một số bệnh lý khác.
Do đó, việc mua bán tinh trùng không những vừa vi phạm các quy định của pháp luật, vừa có thể để lại những hậu quả xấu cho cả người cho và người nhận tinh trùng.
- Thời gian xuất hiện hiện tượng nhiều nam sinh "hồn nhiên" rao bán tinh trùng trên mạng, hành vi rao bán tinh trùng này vi phạm pháp luật thế nào?
Tôi khẳng định, hành vi rao bán tinh trùng trên mạng của các nam sinh là vi phạm pháp luật. Vì căn cứ theo quy định tại Khoản 2, Khoản 3 Điều 4 Luật hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác, quy định các nguyên tắc trong việc hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến lấy xác phải vì mục đích nhân đạo, chữa bệnh, giảng dạy hoặc nghiên cứu khoa học, không nhằm mục đích thương mại.
Như vậy, hoạt động rao bán nhằm mục đích sinh lời trên đã mang tính chất thương mại và đã vi phạm các nguyên tắc mà pháp luật đã quy định.
| |
| Luật sư Trương Quốc Hòe. |
- Về việc người mua lên mạng để đăng tin tìm kiếm mua tinh trùng, có vi phạm không, thưa ông?
Căn cứ theo quy định tại Điều 6 luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người, và hiến, lấy xác năm 2006 quy định về quyền hiến, nhận tinh trùng, noãn, phôi trong thụ tinh nhân tạo. Tại điều này quy định rõ nam phải đủ hai mươi tuổi trở lên, nữ từ đủ mười tám tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ có quyền hiến, nhận tinh trùng, noãn, phôi trong thụ tinh nhân tạo theo quy định của pháp luật. Luật pháp Việt Nam cho phép người dân có quyền hiến, nhận tinh trùng, noãn, phôi trong thụ tinh nhân tạo. Tuy nhiên, điều này phải được thực hiện theo nguyên tắc tự nguyện.
Chính vì thế, các cặp vợ chồng vô sinh có nhu cầu muốn xin tinh trùng thì có thể đăng tin tìm kiếm người cho.
- Theo luật sư người hiến tinh trùng phải thực hiện như thế nào để đúng với quy định của pháp luật Việt Nam?
Người cho tinh trùng là những người tự nguyện hiến, trên nguyên tắc bí mật, tự nguyện, vô danh. Người hiến phải đảm bảo các yêu cầu về sức khỏe (không có bệnh về di truyền, truyền nhiễm - PV), có trí tuệ tốt (ở nước ngoài có thể tính chỉ số IQ, còn Việt Nam ưu tiên sinh viên, đã tốt nghiệp đại học - PV), về di truyền: mấy đời gần không có bệnh, và dưới 55 tuổi. Những người này chỉ được hiến tinh trùng một lần, bởi cho càng nhiều lần thì xác suất kết hôn cận huyết càng lớn.
Tuy nhiên, pháp luật nghiêm cấm mua bán tinh trùng dưới mọi hình thức. Một người chỉ được hiến, tặng tinh trùng một lần trong đời. Với việc mua bán tinh trùng tràn lan trên mạng và hỗn loạn ngoài đời sẽ để lại nhiều hệ lụy khôn lường.
- Từ góc độ một luật sư ông khuyên các cặp vợ chồng hiếm muộn nên làm thế nào để đạt được mong muốn một cách đúng với quy định của pháp luật?
Hiện nay cả nước có 15 trung tâm hỗ trợ sinh sản, nhiều đơn vị đã có ngân hàng lưu giữ tinh trùng, sử dụng cho các trường hợp chữa vô sinh do không có tinh trùng. Các cặp vợ chồng chữa vô sinh hiếm muộn nên đến những bệnh viện uy tín, được cấp phép và nhận nguồn tinh trùng rõ nguồn gốc, chất lượng đã được sàng lọc cẩn thận. Những cặp vợ chồng kém may mắn không nên vì ngại nhiều thủ tục hành chính, mất thời gian mà mua bán bên ngoài, trên mạng có thể mang lại nhiều hậu quả không tốt cho chính bản thân và gia đình của mình.
- Cảm ơn luật sư!